Σε μία γραφική τοποθεσία, μισή περίπου ώρα μακριά από την πόλη της Κοζάνης, μπορείτε να απολαύσετε την πιο όμορφη θέα.
Πάνω από τον ψηλό λόφο του οικισμού Νεράιδα θα αγναντέψετε την πανοραμική θέα προς την Γέφυρα των Σερβίων, την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου, ή διαφορετικά, Αλιάκμονα και τα Πιέρια Ορη. Σ’ αυτόν τον τόπο ο άνθρωπος απέδειξε πως όταν θέλει μπορεί να τα καταφέρει όλα…
Δημιούργησε ένα μοναδικό χωριουδάκι πάνω σε ένα βραχώδη λόφο, μία τεχνητή λίμνη και μία από τις μακρύτερες γέφυρες της Ελλάδας, που αποτελεί τμήμα της Εθνικής Οδού Κοζάνης – Λάρισας.
Ο οικισμός Νεράιδα
Ο παραλίμνιος οικισμός, σκαρφαλωμένος πάνω σε ένα βραχώδη λόφο, αγναντεύει με περίσσιο καμάρι όλη την ομορφιά που απλώνεται μπροστά του.
Κτισμένος στην κορυφή του λόφου, ακριβώς επάνω από την Γέφυρα Σερβίων Νεράιδας, βρίσκεται ουσιαστικά στο κέντρο της λίμνης Πολυφύτου. Λόγω της πλεονεκτικής του θέσης και της εντυπωσιακής θέας αποτελεί πόλο έλξης για επισκέπτες από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό όλες τις εποχές του χρόνου.
Το χωριό δημιουργήθηκε από Πόντιους και Μικρασιάτες πρόσφυγες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη περιοχή στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.
Στα μέσα της δεκαετίας του `80, οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να ξαναδημιουργήσουν το χωριό τους 1 χλμ. βορειότερα από τη τότε τοποθεσία του, αφού αναγκάστηκαν να αφήσουν τα περίπου 200 σπίτια και τις περιουσίες τους, που απολλοτριώθηκαν από τη ΔΕΗ για τη κατασκευή φράγματος στον Αλιάκμονα το 1972 και τη δημιουργία τεχνητής λίμνης που κάλυψε την κοιλάδα το 1973 και μαζί, το παλιό χωριό Νεράιδα.
Η σημερινή Νεράιδα είναι ένα νέο χωριό και αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα τουριστικά σημεία του νομού Κοζάνης.
Απέχει 20 χιλιόμετρα από την πόλη της Κοζάνης, 142 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Θεσσαλονίκης και 107 χλμ. βόρειοδυτικά της Λάρισας. Κατά την απογραφή του 2011 η Νεράιδα είχε 148 κατοίκους.
Ο θρύλος με τις νεράιδες
Σύμφωνα με το θρύλο η ονομασία του χωριού προέρχεται από τις Νεράιδες που εμφανίζονταν στους πρώτους πρόσφυγες της περιοχής που ήρθαν από την Σεβάστεια του Πόντου. Τα ξωτικά της λαϊκής φαντασίας διέσχιζαν το λοφίσκο έξω από το παλαιό χωριό και παρουσιάζονταν μόλις γινόταν η δύση του ηλίου.
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει πως όταν οι νέοι του χωριού περνούσαν την γέφυρα, οι Νεράιδες του ποταμού τους προέτρεπαν να πέσουν μέσα στα νερά και να τις συναντήσουν. Αυτό εξάλλου λέει και η παράδοση για τις πανέμορφες «νηρηίδες» της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας που απήγαγαν εκείνους που ερωτεύονταν.
Την ονομασία του χωριού την έδωσε ο Δεσπότης Σερβίων – Κοζάνης Μακαριστός Ιωακείμ, που όταν είδε τα πολλά νερά που ανάβλυζαν στην όχθη του ποταμού, ενθουσιάστηκε και πρότεινε στους κατοίκους από Νέα Ηράκλεια να μετονομασθεί σε ΝΕΡΑΪΔΑ.
Μπορείτε να επισκεφθείτε επίσης: Σέρβια Κοζάνης: Ενα μοναδικό ταξίδι στην… εποχή του Βυζαντίου (ΒΙΝΤΕΟ & ΦΩΤΟ)
Η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου
Η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου ή Αλιάκμονα, αποτελεί ένα εντυπωσιακό οικοσύστημα με προστατευόμενους βιότοπους. Δημιουργήθηκε το 1973, μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος της ΔΕΗ (Πολυφύτου), στο ρου του ποταμού Αλιάκμονα και κόβει στα δύο το νομό Κοζάνης στα ανατολικά του. Καλύπτει έκταση 73 τετραγωνικών χιλιομέτρων και αποτελεί ιδιοκτησία της ΔΕΗ, ενώ έχει παραχωρηθεί στους γύρω κατοίκους προς αλιευτική και οικοτουριστική εκμετάλλευση.
Το σχήμα της είναι μακρόστενο, βρίσκεται σε υψόμετρο 273 μέτρων και η στάθμη της παρουσιάζει εποχικές αυξομειώσεις που κυμαίνονται από τα 270 ως τα 293 μέτρα. Δέχεται κυρίως τα νερά του ποταμού Αλιάκμονα και μερικών χειμάρρων από λεκάνη απορροής συνολικής έκτασης 5.630 km².
Πρόκειται για μια από τις βαθύτερες λίμνες της χώρας μας με το μέγιστο βάθος της να υπολογίζεται στα 91 μέτρα. Η ταχεία ανανέωση του νερού της λίμνης της δίνει τη δυνατότητα γρήγορης απομάκρυνσης των ρυπογόνων φορτίων, με αποτέλεσμα η λίμνη να διατηρεί τη «μεσοτροφική» της κατάσταση. Προσφέρεται, λοιπόν, για μια σειρά δραστηριοτήτων: ιχθυοπαραγωγικές διαδικασίες (ψάρεμα και ιχθυοκαλλιέργεια), αθλητικές δραστηριότητες (κωπηλασία), κολύμβηση, αναψυχή κ.α.
Στη λίμνη έχουν καταγραφεί 17 είδη ψαριών, ενώ στο Δέλτα του ποταμού Αλιάκμονα απαντώνται και πολλά ευρύαλα είδη. Η περιοχή του Ταμιευτήρα του Αλιάκμονα, αποτελεί ένα σημαντικό βιότοπο για τα αρπακτικά πουλιά, προμηθεύοντας τα με τροφή, φώλιασμα και καταφύγιο ενώ πολλά θηλαστικά ζουν γύρω απ’ αυτήν. Γύρω της υψώνονται πολλοί διάσημοι ορεινοί όγκοι: Πιέρια, Βέρμιο, Τίταρος, Καμβούνια, Βούρινος και Ασκιο.
Η Γέφυρα των Σερβίων
Εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της περιοχής, αποτελεί η Υψηλή Γέφυρα των Σερβίων, μήκους 1.372 μέτρων, που διασχίζει τη λίμνη σε ύψος 55 μέτρων. Είναι ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα σημεία της περιοχής.
Τα έργα για την κατασκευή της ξεκίνησαν το 1972 και δόθηκε στην κυκλοφορία τρία χρόνια αργότερα, το 1975.
Από τις μακρύτερες γέφυρες στην Ελλάδα, αποτελεί τμήμα της Εθνικής Οδού Κοζάνης – Λάρισας και βρίσκεται 15 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Κοζάνης και 7 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Σερβίων.
Η Γέφυρα των Σερβίων είναι η μία από τις δύο γέφυρες της λίμνης, μαζί με την γέφυρα του Ρυμνίου, η οποία βρίσκεται νοτιοδυτικά κοντά στην Αιανή και είναι μικρότερη σε μήκος (615 μέτρα). Είναι τοξωτή και αποτελείται από 27 γιγάντιες κολώνες που κατασκευάστηκαν όπως και η θεμελίωση, πριν τη δημιουργία της λίμνης.
Στις αρχές του 2020, μετά από οπτικό έλεγχο της γέφυρας που διενήργησε ο αν. καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ (University of Surrey) Στέργιος Μητούλης, διαπιστώθηκε ότι με το πέρασμα του χρόνου, τις περιβαλλοντικές καταπονήσεις και τα φορτία που δέχθηκε η γέφυρα, η ασφάλεια της κατασκευής έχει μειωθεί και για αυτό το λόγο λήφθηκαν περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας των οχημάτων.
Δίπλα στη γέφυρα, βρίσκεται η έδρα του Ναυτικού Ομίλου Κοζάνης ενώ έχει η δημιουργηθεί και μαρίνα. O Ναυτικός Oμιλος Κοζάνης «Ο Αλιάκμων» ιδρύθηκε το 1981.
Μπορείτε να επισκεφθείτε επίσης: Βελβεντό Κοζάνης: Ο μικρός «παράδεισος» ανάμεσα στα Πιέρια Ορη και την κοιλάδα του Αλιάκμονα (ΦΩΤΟ)
Πηγή: neraidakozani.gr, wikipedia.org
