Τρεχούμενα νερά, πυκνή βλάστηση, τοξωτά γεφύρια και αξιόλογα δείγματα παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής…
Η Μουσθένη, χτισμένη στη σκιά του επιβλητικού Παγγαίου, έχει να επιδείξει πολλά στους επισκέπτες της, που εντυπωσιάζονται από την ομορφιά της και τα πολλά «μυστικά» της.
Μεταξύ αυτών είναι και της «Παναγιάς οι Τρύπες», ένα σπήλαιο, που συναντάμε στην νοτιοανατολική άκρη του χωριού, σε απόσταση αναπνοής από την ακρόπολη του θρακικού πολίσματος «Πέργαμον», (το οποίο αναφέρει ο Ηρόδοτος, περιγράφοντας τη διέλευση του Ξέρξη από την Πιερία κοιλάδα).
Η παράδοση λέει πως οδηγεί στην ιστορική Μονή της Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας αφού κατά τις διηγήσεις των ντόπιων μια γάτα που την άφησαν εκεί, μετά από μέρες, βγήκε στο μοναστήρι.
Αλλοι πάλι υποστηρίζουν πως ο διάβολος κυνηγούσε την Παναγία και αυτή, προκειμένου να γλιτώσει χάθηκε στην σπηλιά.
Στο σπήλαιο με τις τρεις εισόδους (τρύπες), υπάρχουν εντονότατα τα ίχνη της χρήσης του για λατρευτικούς σκοπούς.
Μπροστά στις εισόδους ο χώρος ήταν μεγάλος και πιθανότατα να χρησιμοποιούνταν κατά την αρχαιότητα για λατρευτικές τελετουργίες.
Αργότερα, στο ευρύχωρο σπήλαιο, οι Χριστιανοί των πρώτων αιώνων δόξαζαν τον Θεό.
Στο εσωτερικό του σπηλαίου, οι κάτοικοι του χωριού, έχουν τοποθετήσει, άγνωστο επί πόσους αιώνες πριν, τα δείγματα της χριστιανικής τους πίστης.
Εικόνες, με κύρια της Παναγίας αλλά και διάφορων Αγίων, εκκλησιαστικά βιβλία, κάποια καμμένα, άγνωστο γιατί, καντηλάκι, θυμίαμα και κεριά.
Δεν αποκλείεται επίσης τα σπηλαιοανοίγματα να ήταν και μεταλλευτικές στοές καθώς στην κοιλάδα ανάμεσα στα όρη Παγγαίο και Σύμβολο (Πιερία κοιλάδα) ήταν εγκατεστημένοι κατά την αρχαιότητα οι Πίερες, που ασχολούνταν με την εκμετάλλευση των μεταλλείων της περιοχής.
Τόπος ξεχωριστός και ευλογημένος
Ο πανέμορφος αυτός παραδοσιακός οικισμός, έχει μακραίωνη ιστορία, όπως μαρτυρούν τα κατάλοιπα της ανθρώπινης παρουσίας σε πολλές τοποθεσίες γύρω από το χωριό, αλλά και οι αναφορές σε αρκετά ιστορικά κείμενα.
Η αρχαιότερη ανθρώπινη εγκατάσταση βρίσκεται στην τοποθεσία «Κεραμιδαριό», στον κάμπο, κοντά στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Είναι ένας οικισμός της Νεολιθικής εποχής που χρονολογείται σύμφωνα με τα επιφανειακά ευρήματα στο 5.000 – 4.000 π.Χ.
Για χρόνια υπήρξε το κεφαλοχώρι της περιοχής. Τα έργα των ηπειρωτών μαστόρων που μετανάστευσαν στα χρόνια του Αλή πασά τραβούν την προσοχή.
Τέσσερα τοξωτά γεφύρια που ενώνουν γειτονιές, έργα πιθανόν της ίδιας συντεχνίας, παραδοσιακά σπίτια στο χρώμα της ώχρας του μπλε, με χαγιάτια και τσατμάδες, το παλιό τουρκικό σχολείο με την επιγραφή στα αραβικά, βρύσες διάσπαρτες που ξεδιψούν τον οδοιπόρο, σοφούδια έξω απ’ τις βαριές ξύλινες πόρτες που μαζεύουν τα απογεύματα τις γειτόνισσες για το καθημερινό κουβεντολόι. Κόσμημα στο χωριό αποτελεί το κτίριο του Λαογραφικού Μουσείου.
Σημαντική για την ανάδειξη του χωριού είναι και η παρουσία του Πολιτιστικού Συλλόγου «Το Παγγαίο», που διοργανώνει κάθε καλοκαίρι το Φεστιβάλ Πιερίας Κοιλάδας με ποικίλες ποιοτικές εκδηλώσεις.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται το παλιό Δημαρχείο, ένα καλαίσθητο πέτρινο κτίριο και μπροστά η πλατεία του χωριού, γνωστή με το όνομα «τζαμί», αφού εδώ υπήρχε τζαμί ως την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Η Μουσθένη έχει 1.075 κατοίκους. Απέχει 32,5 χλμ ΝΔ από την Καβάλα και ανήκει στον Δήμο Παγγαίου.
Μπορείτε να επισκεφθείτε την Μουσθένη όλες τις εποχές του χρόνου, να ανακαλύψετε… τα μυστικά της, να περιηγηθείτε στο Παγγαίο και τη γύρω περιοχή και να απολαύσετε τη φιλοξενία των κατοίκων. Ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις της παράδοσης, του βουνού αλλά και της θάλασσας, αφού βρίσκεται πολύ κοντά.
Με πληροφορίες από lymperakis-theodoros.blogspot.gr, e-moustheni.blogspot.com, dimospaggaiou.gr
