Ο απόλυτος προορισμός με τη μαγευτική ομορφιά, που συνδυάζει αρμονικά το βουνό με τη θάλασσα
Πλακόστρωτα στενά δρομάκια, υπέροχα αρχοντικά με τους χαρακτηριστικούς σχιστόλιθους στη στέγη, κανάλια με τρεχούμενο κρυστάλλινο νερό που διασχίζουν το χωριό, πολλές κρήνες και πλατάνια… Πρόκειται για μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά του παραδοσιακού οικισμού της Θάσου, της Παναγιάς, που πήρε το όνομά της από την εκκλησία της.
Ενας τόπος ξεχωριστός, μοναδικός με πλούσια ιστορία και ακαταμάχητη ομορφιά, που σίγουρα θα σας «σκλαβώσει» όχι μόνο με τα κάλλη του αλλά και με τη φιλοξενία των κατοίκων του. Αποτελεί μοναδικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου, καθώς συνδυάζει αρμονικά το βουνό με τη θάλασσα.
Βόλτες, γεύσεις και φιλοξενία
Στο ορεινό χωριό, που βρίσκεται στα 300 μέτρα υψόμετρο, μπορείτε να απολαύσετε τους περιπάτους σας τόσο στα γραφικά δρομάκια, όσο και να κάνετε πεζοπορία στις κατάφυτες πλαγές του Υψάριου Ορους.
Μπορείτε επίσης να γευτείτε το δροσερό νερό που προέρχεται από τις πηγές του βουνού και κατεβαίνει δροσερό και κρυστάλλινο, μέσα από παραδοσιακά φτιαγμένα κανάλια, στην πλατεία των Τριών Πηγών καθώς θα ξεκουράζεστε κάτω από τον ίσκιο του χιλιόχρονου πλάτανου, αλλά και από τις βρύσες που θα συναντήσετε παντού. Στο χωριό υπάρχουν πολλά σιντριβάνια, ανάμεσα στα παραδοσιακά σπίτια, όπου ο ρυθμικός ήχος του νερού που αναβλύζει, σε ακολουθεί ακόμα και όταν απομακρυνθείς από την περιοχή.
Απολαύστε το ωραίο κλίμα, την όμορφη θέα προς τα βουνά, τον κάμπο και τη θάλασσα, την απλότητα και τη φιλοξενία των κατοίκων, τα όμορφα ταβερνάκια και τις ντόπιες αγνές γεύσεις.
Αξίζει να περιηγηθείτε στα καφενεία του χωριού, να έρθετε σε επαφή με τους κατοίκους, να απολαύσετε το υπέροχο ντόπιο τσίπουρο και κρασί και να πάρετε μια γεύση από τον ξεχωριστό τρόπο που τιμούν εδώ τον θεό Βάκχο. Αλλωστε για το λόγο αυτό έχουν δώσει στον πολιτιστικό και μορφωτικό σύλλογο του χωριού το όνομα «Βάκχος».
Μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε και την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, απ’ όπου πήρε και το όνομά του το χωριό αλλά και τα μικρά ξωκλήσια (περισσότερα από 10) που υπάρχουν στην περιοχή. Αναφέρουμε εδώ τα εξωκλήσια του Αγίου Αθανασίου (1818), του Αγίου Χαραλάμπου (1820), του Θεολόγου (1825), του Αγίου Γεωργίου (1830), της Παναγίας (1845), του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης, του Αγίου Ιωάννη, του Αγίου Παντελεήμονα, και άλλα.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από την Παναγία Θάσου και με κατεύθυνση τη Χρυσή Αμμουδιά, μπορείτε επίσης να ανακαλύψετε, μετά από σύντομη πεζοπορία 15 λεπτών περίπου, την Δρακότρυπα. Πρόκειται για μια σπηλιά με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, η οποία δεν έχει ακόμη εξερευνηθεί σε ολόκληρο το μήκος της.
Η παραλία με τη… Χρυσή Αμμουδιά
Η «Σκάλα Παναγιάς» ή «Χρυσή Αμμουδιά», όπως λέγεται, με τη χρυσή άμμο, τα ρηχά νερά και την πλούσια βλάστηση, συγκαταλέγεται στις ομορφότερες παραλίες, όχι μόνο του νησιού αλλά και απ’ όσες έχετε επισκεφθεί. Απέχει από το χωριό μόλις 4 χιλιόμετρα.
Λεπτή λευκή άμμος την καλύπτει στο μεγαλύτερο μέρος της ενώ η αμμουδιά αποκτά ένα χρυσό χαρακτηριστικό χρώμα όταν ο ήλιος μεσουρανεί και ακτινοβολεί πάνω της και αυτό ήταν που της έδωσε και το όνομα. Τα νερά είναι πεντακάθαρα, έχει άλλωστε μπλε σημαία, είναι οργανωμένη, με εύκολη πρόσβαση και στάθμευση ενώ είναι προσβάσιμη και για ΑΜΕΑ. Αυτό το πανέμορφο παραθεριστικό θέρετρο είναι ένας δημοφιλής προορισμός των επισκεπτών της Θάσου, που μαζί με τη Σκάλα Ποταμιάς (Χρυσή Ακτή) η έκτασή τους φτάνει τα 2,5 χιλιόμετρα.
Τα τελευταία χρόνια γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη, με αποτέλεσμα να κτισθούν πολλά ξενοδοχεία και κατοικίες και τα οικόπεδα να αποκτήσουν ιδιαίτερα μεγάλη αξία. Φυσικά, υπάρχουν δυνατότητες για ποικιλία δραστηριοτήτων, όπως βόλεϊ, καταδύσεις, τζετ σκι, βάρκα, μπανάνα, καγιάκ κι άλλα πολλά.
Η ιστορία του χωριού
Η Παναγία βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού και απέχει από την πρωτεύουσα, το Λιμένα, 10 χιλιόμετρα. Η πρόσβαση γίνεται από την περιφερειακή οδό που διατρέχει το νησί και η ήπια ανάβαση πραγματοποιείται, μέσα από μια μαγευτική καταπράσινη διαδρομή με πεύκα, πλατάνια και οργιώδη βλάστηση.
Το βόρειο τμήμα του νησιού στο οποίο βρίσκεται ο οικισμός δέχεται πολύ βροχή κατά τους χειμερινούς μήνες, γεγονός που αποτυπώνεται και στο φυσικό περιβάλλον, που είναι κατάφυτο από κάθε είδους βλάστηση. Η ονομασία του χωριού δόθηκε, από τον ομώνυμο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Η θέση της Παναγίας, μακριά από τη θάλασσα και πίσω από τα βουνά, ώστε να μη φαίνεται από αυτήν, ήταν απόφαση των Θασίων, να ξεφύγουν από την εμβέλεια των πειρατών που λυμαίνονταν το Βόρειο Αιγαίο και τις επιδρομές τους.
Ακόμα και σήμερα, δεν μπορείς να διακρίνεις τον οικισμό από τη θάλασσα, εκτός από λίγα σπίτια που κτίστηκαν πολύ αργότερα και ξέφυγαν από τα όρια του.
Οι κάτοικοι που μετακινούνται από τον οικισμό του Λιμένα για να απαλλαγούν από τον φόβο των Τούρκων, χτίζουν, λοιπόν, το χωριό πριν από 250-300 χρόνια δίνοντάς του το όνομα «Αναστάσιο», ονομασία που δεν επικράτησε, αφού αντικαταστάθηκε σύντομα από το «ΠΑΝΑΓΙΑ».
Ο οικισμός μεγαλώνει και αναπτύσσεται γοργά, και καθώς ο φόβος των πειρατών απομακρύνεται το 1858, η Παναγία αριθμεί 600 σπίτια και αποτελούν μαζί με το Θεολόγο τα δύο μεγαλύτερα χωριά του νησιού. Γίνεται μάλιστα και η πρωτεύουσα της Θάσου, αντικαθιστώντας τον Θεολόγο που δεν εξυπηρετούσε λόγω της μεγάλης απόστασης από τη θάλασσα. Καθοριστική ακόμη υπήρξε για την ανάπτυξη και την ευημερία του τόπου, η ανάπτυξη εμπορικής δραστηριότητας με την απέναντι στεριά της Καβάλας.
Υπέροχες αρχοντικές κατοικίες οικοδομούνται στο χωριό στα τέλη του περασμένου αιώνα και στις αρχές του τωρινού. Τα αρχοντικά αυτά είναι στενά συνδεδεμένα με τη λαϊκή παράδοση και παρουσιάζουν εξαιρετικά υψηλή αισθητική.
Για την προστασία της άναρχης δόμησης που χαρακτηρίζει οικισμούς με μεγάλη και ραγδαία τουριστική ανάπτυξη, το χωριό της Παναγίας, χαρακτηρίζεται παραδοσιακός οικισμός το 1978, με προκαθορισμένες προδιαγραφές δόμησης που προστατεύουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα του. Σήμερα απαριθμεί 900 κατοίκους. Παλαιότερα είχε δικό της νόμισμα, τις μπακίρες, τις οποίες μπορείτε να δείτε στην εκκλησία του χωριού.
Η εκκλησία του χωριού και η Παναγία η Παντοβλεπούσα
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο της θρησκευτικής ιστορίας του τόπου. Πρόκειται για μία επιβλητική εκκλησία ύψους 18μ. ενώ ο ρυθμός της είναι βασιλική με τρούλο.
Η ακριβής ημερομηνία ανέγερσής της δεν είναι γνωστή, αν λάβουμε όμως υπόψη μας ότι το όνομα στο χωριό δόθηκε από την εκκλησία, τότε η ανέγερση τοποθετείται πριν από το 1821, έτος έναρξης της Ελληνικής επανάστασης.
Τα εγκαίνια του Ναού έγιναν από τον μητροπολίτη Ανθιμο. Οι προύχοντες του τόπου Σωτήριος Αυγουστής Αυγερινός και Χατζής Κωνσταντίνος χρηματοδότησαν τις εργασίες ανέγερσης του ναού που άρχισαν το 1831 και επιμελήθηκαν Καστοριανοί μάστορες, πολλοί γνωστοί για την άριστη γνώση της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής.
Η ιδιαιτερότητα της εκκλησίας είναι πως ενώ είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, στο εσωτερικό του ναού θα θαυμάσετε μία εικόνα της Παναγίας της Παντοβλεπούσας, με ημερομηνία 1814.
Ξεχωρίζει επίσης το χειροποίητο τέμπλο της, όπως και οι εικόνες που χρονολογούνται από τον 14ο αι. έως τον 17ο αι., ιδιαίτερης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας. Παράλληλα, στην εκκλησία εκτίθενται νομίσματα του χωριού της Παναγίας, οι μπακίρες, ενώ υπάρχει λάβαρο από την εποχή των Σταυροφόρων.
Ο ναός έχει πέντε εισόδους μια μεγάλη κεντρική από την δυτική πλευρά και τέσσερις που μας οδηγούν στα πλαϊνά κλίτη. Για την κατασκευή της εκκλησίας έχουν χρησιμοποιηθεί Θασίτικα μάρμαρα και μάρμαρα από ερείπια αρχαίων ναών της Θάσου.
Το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου
Η εκκλησία της Παναγίας γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Μέρες πριν στο χωριό, οι κάτοικοι προετοιμάζονται για να τιμήσουν την Παναγία.
Ασβεστώνουν τους τοίχους και τους δρόμους ενώ οι γυναίκες του χωριού, στον αυλόγυρο του ναού ετοιμάζουν το κουλμπάνι (κρέας με σιτάρι) και το μοιράζουν στους πιστούς μετά τη Θεία λειτουργία.
Μετά τη λιτάνευση της εικόνας, που συνοδεύεται από πολυμελή μπάντα, όλοι μαζεύονται στο προαύλιο της εκκλησίας, με σκοπό να φουντώσει το γλέντι, με χορούς από όλη την Ελλάδα, μεζέδες και κρασί.
Η θρησκευτική πίστη των κατοίκων του χωριού, τους οδήγησε να διοργανώνουν με ιδιαίτερη φροντίδα τα λαϊκά πανηγύρια. Πλην το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, που γιορτάζει η εκκλησία και όλο το χωριό της Θάσου, γίνονται και άλλα πανηγύρια κατά τη διάρκεια του έτους.
Την παραμονή της 1ης Νοεμβρίου, μέρα των Αγίων Πάντων, οι γυναίκες του χωριού ετοιμάζουν κουρμπάνι ενώ κάθε χρόνο, την πρώτη μέρα της Σαρακοστής, την Καθαρή Δευτέρα, κορυφώνεται ο εορτασμός του Διονυσιακού πνεύματος του καρναβαλιού και του ξεφαντώματος της Αποκριάς.
Είναι το γνωστό στους ντόπιους ονομαστό καρναβάλι της Παναγίας που έχει μακρά παράδοση και συγκεντρώνει επισκέπτες, τόσο από όλα τα χωριά της Θάσου όσο και από άλλες περιοχές της χώρας.
Πηγή ιστορικών στοιχείων: go-thassos.gr
Με πληροφορίες επίσης από thassos-view.com
