Οποια εποχή και αν επιλέξετε να επισκεφθείτε τη Σαμαρίνα το σίγουρο είναι πως αυτή θα σας αποζημιώσει με τον καλύτερο τρόπο.
«Σκαρφαλωμένη» στις βορειανατολικές πλαγιές του όρους Σμόλικα, βόρεια της Πίνδου, η Σαμαρίνα αναφέρεται ως το χωριό με το μεγαλύτερο υψόμετρο, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρα τα Βαλκάνια.
Υπάρχει κάποια διχογνωμία για το υψόμετρό της, είτε είναι όμως χτισμένη στα 1.600 μέτρα, είτε στα 1.450, το σίγουρο είναι πως είναι ένας τόπος ευλογημένος, με απαράμιλλο φυσικό κάλλος και ζεστούς ανθρώπους.
Η «Ωραία» Σαμαρίνα», που απέκτησε το προσωνύμιο αυτό λόγω του ιδανικούς της κλίματος και της ποιότητας ζωής που προσφέρει, είναι περιτριγυρισμένη από πανέμορφα δάση πεύκου, οξιάς, πυξαριού και ρόμπολου ενώ κυλούν άφθονα γάργαρα νερά. Το χειμώνα «στολίζεται» από τις λευκές νιφάδες του χιονιού, δημιουργώντας ένα τοπίο που όμοιό του δεν έχετε ξαναδεί.
Σαμαρίνα: 13 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε
1. Το χωριό απέχει 52 χιλιόμετρα από την πόλη των Γρεβενών, και συναντάται κοντά στα όρια της Δυτικής Μακεδονίας με την Ηπειρο. Πριν την ένταξή της στον Δήμο Γρεβενών με το πρόγραμμα Καλλικράτης, αποτελούσε ομώνυμη κοινότητα. Πρόκειται για ένα παραθεριστικό χωριό, ως επί το πλείστον, με ανοικτή πρόσβαση όλες τις εποχές του χρόνου. Συνδέεται με το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας (περίπου 15χλμ).
2. Ο πληθυσμός της Σαμαρίνας το καλοκαίρι είναι περίπου 3.000 κάτοικοι, με εξαίρεση το χρονικό διάστημα 10 – 20 Αυγούστου που φθάνει τις 10 – 15.000 κατοίκους. Η έκταση της Σαμαρίνας είναι 110.000 στρέμματα.
3. Το χωριό είναι διαιρεμένο σε τέσσερις μεγάλες συνοικίες ή ενορίες της Μεγάλης Παναγίας, του Αγίου Αθανασίου, του Προφήτη Ηλία και της Μικρής Παναγίας.
Κάθε μία από τις ενορίες αυτές έχει και τη δική της γιορτή το καλοκαίρι έτσι ώστε η ζωή στη Σαμαρίνα να φαίνεται ένα ατελείωτο πανηγύρι. Αποκορύφωμα, βέβαια αποτελεί ο τριήμερος εορτασμός της Μεγάλης Παναγίας στις 15-16-17 Αυγούστου, όπου όλοι οι απανταχού Σαμαριναίοι προσπαθούν τις ημέρες αυτές να παρευρεθούν στο πανηγύρι.
4. Η Σαμαρίνα διαθέτει συνολικά οκτώ εκκλησίες, με το ναό της Μεγάλης Παναγιάς που χρονολογείται από τον 19ο αιώνα (1819), με το αριστοτεχνικά σκαλισμένο ξύλινο τέμπλο και το πεύκο στη σκεπή, να συγκεντρώνουν τα βλέμματα όλων. Στο χώρο της υπάρχει και το παρεκκλήσι των Αγίων Αποστόλων.
Επίσης μέσα στο χωριό βρίσκεται η εκκλησία του Γενέσιου της Θεοτόκου (1864) (Μικρή Παναγιά) με το παρεκκλήσι των Αγίων Πάντων. Το 1943 ιδρύθηκε η εκκλησία του Αγίου Κοσμά κοντά στο βήμα του, εκεί όπου μίλησε ο άγιος το 1890. Σε καλή κατάσταση διατηρείται η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Νεομάρτυρα εξ Σαμαρίνης(1957) και η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ (1975) στη θέση της «βρύσης του Σακελλάρη».
Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου με το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων χτίστηκε το 1840 και διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο, παλιές εικόνες με εξαιρετικές αγιογραφίες. Αξιόλογες εικόνες του 18ου αιώνα σώζονται στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία που χτίστηκε το 1795 και αγιογραφήθηκαν από ντόπιους καλλιτέχνες.
5. Στο κοινοτικό κατάστημα της Σαμαρίνας, στεγάζεται το λαογραφικό μουσείο του χωριού. Εδώ εκτίθενται παραδοσιακές στολές και παλιά εργαλεία των ντόπιων. Αντιπροσωπευτικό δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της περιοχής είναι και το δημοτικό σχολείο του χωριού, όπου σήμερα στεγάζει τη δημοτική βιβλιοθήκη με πάνω από 6.000 τίτλους βιβλίων.
6. Στη γειτονιά του Αγίου Αθανασίου λειτουργούν τα «μαντάνια» που χρησίμευαν στην επεξεργασία των μάλλινων υφασμάτων (κάπες, χαλιά, μάλλινα υφάσματα) με τη βοήθεια του νερού ενώ στη γειτονιά του Παπακύργια λειτουργούν δύο «ντριστέλες», υδροτριβεία που χρησίμευαν για το πλύσιμο των υφασμάτων, χαλιών, κουβερτών κ.α. Το χωριό έχει πολλές πέτρινες βρύσες.
7. Οι Σαμαριναίοι με πολυσχιδή παρουσία στην σύγχρονη ελληνική ζωή και πραγματικότητα, συντηρούν εδώ στις πλαγιές του Σμόλικα τις πατρογονικές εστίες και παραδόσεις.
8. Η προέλευση του ονόματος έχει δύο εκδοχές. Η πρώτη, κατά τους Κώστα Κρυστάλλη – Απ. Βακαλόπουλου, θέλει να προέρχεται από τη λέξη σαμάρι, ενώ η δεύτερη, από τη σύντμηση των λέξεων Santa Maria, που στα βλάχικα είναι Sta Maria, μετεξελίχθηκε σε Sta Marina και κατέληξε Σαμαρίνα.
9. Νοτιοδυτικά της Σαμαρίνας, συναντάται το ρέμα της Βάλια Κίρνα, το οποίο διασχίζει την περιοχή και έχει περίπου μήκος 6 χλμ. Στον πάνω μαχαλά υπάρχει το διεθνές ορειβατικό μονοπάτι του Σμόλικα που διασχίζει το δάσος «Κιούριστα». Μέσα στο δάσος βρίσκεται η πηγή της «Φαντίνα Λικιράου» που φημίζεται για το γάργαρο και κρυστάλλινο νερό της.
10. Σε διάφορες πηγές αναφέρεται ότι το χωριό δημιουργήθηκε από κατοίκους του χωριού Πραιτώρι Θεσσαλίας. Το 1560 η Σαμαρίνα φαίνεται από έγγραφα να κατοικείται ήδη και σε έγγραφα του 16ου και 17ου αιώνα αναφέρεται ως Santa Maria de Praitoria.
11. Από τη Σαμαρίνα καταγόταν πλήθος αγωνιστών του 1821, και 120 άτομα μαζί με άλλους από τα βλαχοχώρια της περιοχής συμμετείχαν στην αντίσταση του Μεσολογγίου. Μάλιστα ήταν στην εμπροστοφυλακή κατά την έξοδο, έχοντας και τα περισσότερα θύματα από τα πυρά των Οθωμανών. Για τους 33 που επέζησαν της εξόδου γράφτηκε το γνωστό παραδοσιακό τραγούδι «Παιδιά της Σαμαρίνας».
12. Είναι κατεξοχήν κτηνοτροφικό χωριό και άκμασε στα τέλη του 19ου αιώνα. Το αποκαλούν επίσης και «πρωτεύουσα» των Βλάχων. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την βοσκή ζώων και υπολογίζεται ότι στα καταπράσινα διάσελά της βόσκουν 80.000 αιγοπρόβατα και βοοειδή. Τον χειμώνα οι βοσκοί έφταναν στον κάμπο της Θεσσαλίας και την άνοιξη επέστρεφαν στο χωριό τους.
13. Στο χωριό θα βρείτε πλήθος υποδομών τόσο για τη διαμονή σας όσο για το φαγητό της. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου ενώ το λατρεύουν όσοι κάνουν πεζοπορία. Εννοείται πως αν βρεθείτε στην περιοχή πρέπει να δοκιμάσετε τις ντόπιες γεύσεις. Η Σαμαρίνα φημίζεται για τα κρέατα και τα τυροκομικά της προϊόντα καθώς επίσης τα γλυκά του κουταλιού και φυσικά τα είδη λαϊκής τέχνης.
Με πληροφορίες από samarina.gr, vlaxoxoria.gr
