Ρουμανία: Η επανάσταση αποδείχτηκε όνειρο Χριστουγεννιάτικης νύχτας

Ρουμανία

Πριν 32 χρόνια η διαφυγή με ελικόπτερο, η ανατροπή και η εκτέλεση του Τσαουσέσκου

Οι συνταρακτικές αλλαγές που εξελίχθηκαν κατά το έτος των ειρηνικών επαναστάσεων 1989 διαμόρφωσαν την Ευρώπη και τον κόσμο όπως είναι σήμερα. Το τείχος του Βερολίνου πέφτει και η “βελούδινη επανάσταση” στην Τσεχοσλοβακία οδηγεί την κυβέρνηση σε παραίτηση. Παρ’ όλα αυτά η χώρα του “δράκουλα Τσαουσέσκου” αρνείται να αφουγκραστεί τις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται στις γειτονικές χώρες.

Αυτή η άρνηση του Τσαουσέσκου να διευκολύνει και στη Ρουμανία τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε όλη την ανατολική Ευρώπη, είχε ως αποτέλεσμα, η τελευταία πράξη αυτών των συνταρακτικών αλλαγών, να μην είναι άλλη μια ειρηνική επανάσταση αλλά βίαια και αιματηρά γεγονότα που θα ολοκληρωνόταν τα Χριστούγεννα του 1989.

Η αρχή του τέλους για το προσωποπαγές καθεστώς του Τσαουσέσκου ξεκίνησε να διαδραματίζεται από ένα τυχαίο περιστατικό στην πόλη Τιμισοάρα της δυτικής Ρουμανίας, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να εκδιώξει τον ουγγρικής καταγωγής αντιφρονούντα πάστορα Λάζλο Τοκές. Τότε τα μέλη της ουγγρικής μειονότητας της πόλης, για να αντιταχθούν στην δίωξη του πάστορα, σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα γύρω του. Κανείς δεν περίμενε εκείνη την εποχή ότι αυτό το συμβάν θα πυροδοτούσε την κατάσταση.

Ωστόσο η διαμαρτυρία στην Τιμισοάρα δεν άργησε να μετατραπεί σε ογκώδη αντικυβερνητική διαδήλωση και να μετεξελιχθεί σε γενικευμένη λαϊκή εξέγερση που θα οδηγούσε την “ιδιοφυϊα των Καρπαθίων”, όπως αυτοαποκαλούνταν ο Τσαουσέσκου, στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Οι “πραιτοριανοί” του δεσποτικού καθεστώτος με την περίφημη μυστική αστυνομία “Σεκιουριτάτε” και δυνάμεις του στρατού επιχείρησε να καταστείλει βίαια τη λαϊκή εξέγερση ανοίγοντας πυρ εναντίον των διαδηλωτών. Επιβάλλεται αμέσως πλήρη συσκότιση πληροφοριών από την κρατική τηλεόραση για τα γεγονότα στην Τιμισοάρα. Δημιουργήθηκε με αυτό τον τρόπο μια παράδοξη κατάσταση που ενώ όλοι γνωρίζουν τα πάντα επίσημα υπάρχει σιωπή. Οι πολίτες πλέον ενημερώνονται για τα γεγονότα από στόμα σε στόμα και παρακολουθώντας τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία.

Ο Νικολάε Τσαουσέσκου σαν να μην συμβαίνει τίποτα αναχωρεί για επίσημη επίσκεψη στο Ιράν, αφήνοντας την διαχείριση της έκρυθμης κατάστασης στην σύζυγό του και αντιπρόεδρο Έλενα Τσαουσέσκου. Όταν επιστρέφει από το Ιράν η κατάσταση δείχνει να γενικεύεται, παίρνει τότε την απόφαση να απευθύνει διάγγελμα μέσω της τηλεόρασης προς τον ρουμανικό λαό και να δηλώσει ότι:

“Οι τρομοκρατικές ενέργειες οργανώθηκαν και άρχισαν με την υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών, σοβινιστικών κύκλων και μυστικών υπηρεσιών διαφόρων ξένων χωρών”. Σύμφωνα με τον Ν. Τσαουσέσκου, “ο στόχος των οργανωτών ήταν η δημιουργία αναταραχής και η αποσταθεροποίηση της πολιτικής και οικονομικής κατάστασης της χώρας, η δημιουργία συνθηκών για τον εδαφικό διαμελισμό της Ρουμανίας, την εξάλειψη της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας του σοσιαλιστικού κράτους”.

Ο Τσαουσέσκου θέλοντας να κάνει επίδειξη δύναμης και να κάνει σαφές ότι έχει ακόμα τον έλεγχο της κατάστασης διοργανώνει ανοιχτή συγκέντρωση στο κέντρο του Βουκουρεστίου, η οποία θα μεταδοθεί απευθείας από την τηλεόραση. Από το μπαλκόνι του Κομμουνιστικού Κόμματος, κατά την ομιλία του προς τους πολίτες του Βουκουρεστίου, παρακολουθεί έντρομος το εξαγριωμένο πλήθος να στρέφεται εναντίον του. Αυτή έμελλε να ήταν η τελευταία του ομιλία προς το λαό η οποία κατέληξε σε χάος στις 21 Δεκεμβρίου του 1989.

Η κρατική τηλεόραση διακόπτει την σύνδεση ενώ το πλήθος εισβάλλει μέσα στα γραφεία του ΚΚ Ρουμανίας. Το ζεύγος Τσαουσέσκου ανεβαίνει στην ταράτσα του κτιρίου και διαφεύγει με ελικόπτερο. Ταυτόχρονα κατεβαίνουν τα τανκς στους δρόμους που αιματοκυλούν και το Βουκουρέστι. Ο Υπουργός Άμυνας Βίκτορ Στανκουλέσκου αποχαιρετά το ζεύγος ενώ η σύζυγος του Νικολάε Τσαουσέσκου Ελένα λίγο πριν επιβιβαστεί στο ελικόπτερο ζητά από τον Υπουργό Άμυνας να προσέχει τα τρία παιδιά της.

Αφού το ελικόπτερο απογειώνεται, την αμέσως επόμενη στιγμή ο Υπουργός Άμυνας και μέχρι τότε έμπιστος συνεργάτης του Νικολάε Τσαουσέσκου αλλάζει στρατόπεδο πηγαίνοντας με το μέρος των διαδηλωτών. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που θα οργανώσει την σύλληψη και την “δίκη” παρωδία του ζεύγους με πλήθος κατηγοριών, από παράνομο πλουτισμό μέχρι γενοκτονία και θα συνυπογράψει την θανατική τους καταδίκη με συνοπτικές διαδικασίες ανήμερα των Χριστουγέννων του 1989. Η «δίκη» και η εκτέλεσή τους μαγνητοσκοπήθηκε και έκανε το γύρο του κόσμου.

Οι Ρουμάνοι καθισμένοι στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι τους παρακολούθησαν από την τηλεόραση τον άλλοτε πανίσχυρο άντρα της Ρουμανίας να οδηγείται στο εκτελεστικό απόσπασμα και μαζί με αυτόν να καταρρέει το προσωποπαγές καθεστώς που είχε δημιουργήσει. Για τους πολίτες της Ρουμανίας αυτά τα αιματηρά Χριστούγεννα ήταν ταυτόχρονα και ανάσταση που θα έδινε ελπίδα για περισσότερη ελευθερία και δημοκρατία.

Μετά την αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης συγκροτείται κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας υπό τον Ιον Ιλιέσκου, η οποία οδηγείται σε νέα δάνεια από το ΔΝΤ και ένα νέο φαύλο κύκλο φτώχειας και εξαθλίωσης του ρουμανικού λαού.

32 χρόνια μετά, στο σημερινό κοινοβούλιο της Ρουμανίας και άλλοτε εμβληματικό κτίριο του καθεστώτος της εποχής, το επονομαζόμενο “Σπίτι του Λαού”, έχουν απαλειφθεί τα κομμουνιστικά σύμβολα και κυματίζει η σημαία της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Παρ’ όλα αυτά η χώρα ακόμα δυσκολεύεται να βρει τον βηματισμό της. Τα διάφορα malls και οι πολυεθνικές που ξεφύτρωσαν στην μετα-Τσαουσέσκου εποχή δίνουν την εντύπωση μιας πλαστής ευημερίας. Οι νέοι της Ρουμανίας όμως οδηγούνται σε μαζική μετανάστευση, η διαφθορά είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας ενώ δημοσκοπήσεις που διενεργούνται κατά καιρούς δείχνουν μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να νοσταλγούν το παλιό καθεστώς και να θεωρούν ότι τότε ζούσαν καλύτερα.

Το ερώτημα που διχάζει την Ρουμανία μέχρι και σήμερα για το αν εκείνες τις μέρες του 89 έγινε επανάσταση ή αν επρόκειτο για πραξικόπημα ή αν εντέλει το ξέσπασμα των Ρουμάνων περιλαμβάνει και τα δύο χαρακτηριστικά έρχεται να απαντηθεί από την σκληρή πραγματικότητα. Ήταν ένα όνειρο που αποδείχτηκε απατηλό, γιατί το μοτίβο για τους πολίτες της Ρουμανίας παρέμεινε λίγο – πολύ το ίδιο: επί Τσαουσέσκου υπήρχαν χρήματα αλλά τα ράφια των καταστημάτων ήταν άδεια, σήμερα τα ράφια είναι γεμάτα αλλά χρήματα δεν υπάρχουν.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *