Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονος: Μνημείο ορθοδόξου πίστεως, περίτεχνης ομορφιάς

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Η εκκλησία των Αμπελοκήπων που εντυπωσιάζει με τη μεγαλοπρέπειά της

Επιβλητικός και μεγαλοπρεπής, ο Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονος δεσπόζει στη Δυτική Θεσσαλονίκη, στον δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης, στα σύνορα ουσιαστικά με την Ξηροκρήνη.

Ο καινούριος ναός θεμελιώθηκε το 1989 (αντικατέστησε τον παλαιότερο, πολύ μικρότερο ναό) και εγκαινιάστηκε έπειτα από 10 χρόνια, το 1999. Ο παλαιός νεκροταφιακός Ι. Ναός ήταν μια απλή τρίκλιτη βασιλική. 25 χρόνια αργότερα και μετά από απαίτηση του ευσεβούς λαού έμελλε να παραχωρηθεί από τον Δήμο Αμπελοκήπων στην Ι. Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Ο καινούριος Ιερός Ναός είναι βυζαντινού ρυθμού, στον τύπο του σταυροειδούς μετά τρούλου με δύο καμπαναριά, που τοποθετημένα στην πρόσοψη δημιουργούν την αίσθηση ότι είναι κυκλοτερής (ροτόντα). Στον Ι. Ναό παρατηρεί κανείς τα αξιόλογα αρχιτεκτονικά του στοιχεία και την εξωτερική του επένδυση όπου πέτρες, κεραμικά και μαρμαροκολώνες εναλλάσσονται αρμονικά. Στην εκκλησία ιερουργούν τρεις κληρικοί, ο πατήρ Νικηφόρος, ο πατήρ Γεράσιμος και ο πατήρ Αντώνιος.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Τα εξωτερικά ψηφιδωτά

Υπάρχουν πέντε παρεκκλήσια και χαρακτηριστικό είναι πως με την διαρκή συμβολή του εκκλησιάσματος, αλλά και το μεράκι και την αγάπη των εφημερίων και όλων όσων ασχολούνται, έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό η αγιογράφηση, αλλά και τα ψηφιδωτά στον εξωτερικό χώρο.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Περιμετρικά του ναού υπάρχουν 7 κόγχες, όλες πλέον πλήρεις, με εξαιρετικά ψηφιδωτά υψηλούς αισθητικής και σπάνιας ομορφιάς. Οι παραστάσεις αντιπροσωπεύουν τα παρεκκλήσια που διαθέτει η εκκλησία.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Κεντρικό ψηφιδωτό, ακριβώς πάνω από την κύρια είσοδο, αυτό του Αγίου Παντελεήμονος.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Τα υπόλοιπα έξι ψηφιδωτά απεικονίζουν, τους Αγίους Ραφαήλ, Νικόλαο και Ειρήνη (οι εν Θέρμη της Λέσβου νεοφανείς), η Φοβερά Προστασία, ο Άγιος Διονύσιος εν Ολύμπω, η προσκύνησις των Μυροφόρων, ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο όσιος Χριστόδουλος ο εν Πάτμω.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Αυτό που δίνει ακόμα αξία, είναι ασφαλώς το γεγονός πως η φιλοτέχνηση με τα εξαιρετικά ψηφιδωτά έγινε σε χρόνια δύσκολα, τόσο λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, όσο και λόγω της πρόσφατης πανδημίας.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Παναγία, η φοβερά προστασία

Δεν είναι, όμως, μόνο ο εξωτερικός χώρος του Ναού που εντυπωσιάζει, αλλά και το εσωτερικό του. Η αγιογράφηση έγινε κατά κύριο λόγο από την οικογένεια Βουτσινά, ενώ στο παρεκκλήσι του Αγίου Ιακώβου έγινε από τον Λάζαρο Πεχλιβανίδη.

Διαβάστε επίσης  Πηλαδάκης για το "θαμμένο" εκκλησάκι στη Μύκονο: "Χτίστηκε νόμιμα, είναι σε ιδιωτικό χώρο"
Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός ΘεσσαλονίκηΗ ΦΟΒΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Η ΦΟΒΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Οι αγιογραφίες είναι τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, φορητές εικόνες, με πλήθος παραστάσεων. Σε ειδικό χώρο μπροστά από το Τέμπλο βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας Φοβεράς Προστασίας, αντίγραφο της θαυματουργού εικόνος από την Ι.Μ. Κουτλουμουσίου στο Άγιο Όρος.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη
ΘΑΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ

Παναγία η Κουκουζέλισσα

Μια άλλη αγιογράφηση που ξεχωρίζει, είναι αυτή που απεικονίζει το θαύμα της Παναγίας στον Ιωάννη Κουκουζέλη, που ήταν μοναχός στη Μεγίστη Λαύρα του Αγίου Όρους, αρκετά ασυνήθιστη ως παράσταση. Στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος υπάρχουν δύο τοιχογραφίες σχετικές.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη
ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ-ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο αγγελόφωνος ψάλτης Ιωάννης γεννήθηκε περί το 1280 στο σημερινό Δυρράχιο της Αλβανίας. Νωρίς έμεινε ορφανός και πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να μορφωθεί. «Εν ολίγω καιρώ υπερέβη και υπερήλασεν εις την μουσικήν τέχνην» και διορίσθηκε πρώτος των αυτοκρατορικών ψαλτών.

ΘΑΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι
Η ΨΥΧΟΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΛΙΜΑΞ – ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ

Για την καλλιφωνία και τη χάρη του όλοι στα ανάκτορα τον αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν. Αυτός όμως, φοβούμενος την ανθρώπινη δόξα, έφυγε κρυφά και ήλθε στη Μεγίστη Λαύρα. Παριστάνοντας τον αγράμματο, του δόθηκε το διακόνημα του ποιμένα των τράγων. Στην ησυχία των βουνών, αφιερώθηκε στην προσευχή και την ψαλμωδία. Όταν αποκαλύφθηκε ποιος ήταν, ζήτησε συγχώρηση και του επετράπη να κτίσει κελί κοντά στη μονή, όπου ησύχαζε όλη την εβδομάδα και την Κυριακή ερχόταν στο Καθολικό της μονής για να ψάλει.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη

Ένα Σάββατο του Ακάθιστου, μετά την ευλαβική και κατανυκτική ψαλμωδία του, του παρουσιάσθηκε η Θεομήτωρ και του είπε· «Χαίροις Ιωάννη· ψάλλε μοι, και ου μη σε εγκαταλίπω» και του έδωσε χρυσό νόμισμα, το οποίο έκανε πολλά θαύματα και τοποθετήθηκε στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Κουκουζέλισσας. Η αγιογραφία απεικονίζει τη Θεοτόκο απευθυνόμενη προς τον μοναχό, δίνοντάς του το χρυσό νόμισμα, αλλά και πάπυρο με την επιταγή, «Ψάλλε μοι, Ιωάννη».

ΘΑΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι
ΘΑΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ

Αδιάλειπτος δοξολογία

Παραπλεύρως της εισόδου του Ναού Αγίου Παντελεήμονος, υπάρχει αγίασμα, κάτω από το ψηφιδωτό της Ζωοδόχου Πηγής. Ίδια εικόνα βρίσκεται στο δεξί κλίτος του Ναού. Εντυπωσιακές, με πλήθος λεπτομερειών και μεγάλης ομορφιάς όλες οι αγιογραφίες, μαγνητίζουν κυριολεκτικά τον επισκέπτη και αποτελούν έκφραση ύμνου και δέησης προς τον Θεό, μοναδική και αδιάλειπτο δοξολογία.

Αγιος Παντελεήμων Αμπελόκηποι Ιερός Ναός Θεσσαλονίκη αγίασμα
ΑΓΙΑΣΜΑ ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ