Στις αρχές της δεκαετίας του 50, σε μία γειτονιά της Κάτω Τούμπας, χτίσθηκαν τα βομβόπληκτα σπίτια, τα σπίτια δηλαδή που θα στέγαζαν τις οικογένειες που έχασαν τις οικίες τους λόγω των βομβαρδισμών στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Εξ ου λοιπόν και το όνομά τους, βομβόπληκτα… Επρόκειτο για τριώροφα μεγάλα κτίρια που έμοιαζαν με εργατικές κατοικίες και ήταν 4 ή 5 στον αριθμό.
Σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια μετά, περπατώντας κανείς σ’ αυτήν τη γειτονιά της Κάτω Τούμπας και συγκεκριμένα στην οδό Π. Καρολίδου, σε μια περιοχή που είναι γνωστή ως 151, θα διαπιστώσετε πως διασώζονται μερικά εξ αυτών.
Μεμιάς θα μεταφερθείτε σε μία άλλη εποχή, θα ταξιδέψετε πίσω στο χρόνο και θα αναρωτηθείτε για τη δημιουργία αυτών των σπιτιών, που στέκουν εδώ και δεκαετίες αδιάψευστοι μάρτυρες της ιστορίας αυτής της πόλης.
Το χρώμα της ώχρας τους τοίχους, τα παλιά ξύλινα παντζούρια, τα σκουριασμένα κάγκελα, οι ολάνθιστες αυλές και οι γλάστρες στα παράθυρα, δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό μέσα στην πόλη.
Κάποιες ελάχιστες παρεμβάσεις, όπως σε κουφώματα και κλιματιστικά, συνδέουν τα βομβόπληκτα σπίτια με το παρόν, όπως και η ζωή που υπάρχει μέσα σ’ αυτά, καθώς κατοικούνται.
Παρότι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους έχουν καταφέρει να διατηρήσουν το χαρακτήρα και την πολύτιμη ταυτότητά τους, φαίνεται πως χρειάζονται κάποιου είδους συντήρηση.
Ιστορικά, η Θεσσαλονίκη τα πρώτα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δέχθηκε αρκετές επιθέσεις από ιταλικά βομβαρδιστικά. Αρκετά κτίρια ήταν αυτά που καταστράφηκαν, μα το κυριότερο ήταν πως χάθηκαν ανθρώπινες ζωές.
Οπως αναφέρει ο Ευάγγελος Χεκίμογλου (“Θεσσαλονίκη”, Επιστημονική Επετηρίδα Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, τ. 5, 1999), από τους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν 232 άτομα, τραυματίστηκαν 871, ενώ 864 οικογένειες επλήγησαν σοβαρά ιδίως στις περιφερειακές συνοικίες της πόλης.
Τα βομβόπληκτα σπίτια, που διατηρούνται ακόμη σ’ αυτήν την όμορφη γειτονιά της Κάτω Τούμπας, θα μας τραβήξουν την προσοχή καθώς “χαρίζουν” εικόνες βγαλμένες από μία άλλη εποχή, είναι εκεί όμως και για να μας θυμίζουν ένα κομμάτι της ιστορίας της Θεσσαλονίκης!
