Το «ιερό» βότανο που το όνομά του σημαίνει… υγεία!

Ιδανικό για το κρυολόγημα, συμβάλλει στην ταχύτερη ανάρρωση

Ιδανικό για το κρυολόγημα, συμβάλλει στην ταχύτερη ανάρρωση

Στην αρχαία Ελλάδα οι γυναίκες υποδέχονταν τους άνδρες τους από τον πόλεμο με ένα ρόφημα από φασκόμηλο για να «διεγείρουν» τη γονιμότητα. Θεωρούταν ιερό βότανο και ήταν αφιερωμένο στον Δία.

Το φασκόμηλο έχει πάρει το λατινικό όνομα Salvia (σαλβία) από το ρήμα salvere, που σημαίνει «είμαι υγιής» ενώ είναι γνωστό ως Greek sage ή Σάλβια η φαρμακευτική ή αλλιώς φασκομηλιά ή αλιφασκιά.

Ακόμη ένα πολύτιμο βότανο που μας είναι γνωστό από την αρχαιότητα καθώς το αναφέρουν οι Γαληνός, Ιπποκράτης, Διοσκουρίδης και Αέτιος.

Μάλιστα στις αναφορές τους το εκθειάζουν ιδιαιτέρως για τη χρήση του στα δαγκώματα των φιδιών αλλά και γενικά ως τονωτικό του μυαλού και του σώματος. Δεν είναι όμως μόνο οι Έλληνες που το θεωρούσαν και το θεωρούν πολύτιμο. Οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που το πήγαν στην Βρετανία ενώ οι γιατροί της Σχολής του Σαλέρνο πίστευαν ότι «όποιος έχει στο σπίτι του φασκόμηλο δε φοβάται το θάνατο».

Σημαντικό ρόλο στη διάδοση του φασκόμηλου στην Ευρώπη έπαιξε ο Καρλομάγνος. Μάλιστα, ο γιος του συμπεριέλαβε το συγκεκριμένο βότανο σε ένα διάταγμα, στο οποίο αναφέρονται τα φυτά που έπρεπε να καλλιεργούνται στα βασιλικά κτήματα. Οι Γάλλοι το ονομάζουν ελληνικό τσάι και το χρησιμοποιούν όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι όχι μόνο στην φαρμακευτική αλλά και στη μαγειρική ενώ οι Κινέζοι το αποκαλούν ελληνικό βλαστάρι και κατά τον Μεσαίωνα αντάλλασσαν την τριπλάσια ποσότητα της καλύτερης ποιότητας τσαγιού με μια μικρή ποσότητα φασκόμηλου.

Χαρακτηριστικό είναι αυτό που λένε οι Άραβες για το φασκόμηλο «πώς μπορεί να πεθάνει ένας άνθρωπος που έχει στο κήπο του φασκόμηλο;».

Με αυτόν τον τρόπο θα καταπολεμήσετε το κρυολόγημα

Οι θεραπευτικές του ιδιότητές

Το φασκόμηλο χρησιμοποιείται από πολύ παλιά για την αντιμετώπιση κρυωμάτων, διάρροιας, εντερίτιδας, πονόλαιμου, δαγκωμάτων από φίδια και καρκίνου. Ως εκ τούτου τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει δοθεί πολλή έμφαση στα φυσικά αντιοξειδωτικά. Εχει κατασταλτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και αντισπασμοδικές ιδιότητεs, παράγει ουσίες που έχουν αντιμικροβιακή δράση, είναι τονωτικό, βοηθά στην ατονία του στομάχου, στη βελτίωση της μνήμης, στο κρυολόγημα, και στην έντονη εφίδρωση.

Ως αφέψημα είναι ιδανικό για τη θεραπεία της φαρυγγίτιδας, της ουλίτιδας, καθώς και των άφτρων, αλλά και διαφόρων τραυματισμών του στόματος ενώ ενεργοποιεί την κυκλοφορία του αίματος. Είναι καρδιοτονωτικό και έχει σπασμολυτικές και αντιδιαβητικές ιδιότητες. Είναι ευεργετικό για το ήπαρ (συκώτι), τα νεφρά και τη χολή, βοηθά στην διούρηση και ελαττώνει τα αέρια του εντέρου.

Επίσης με το φασκόμηλο αντιμετωπίζονται τα τσιμπήματα από κουνούπια και σφήκες, τρίβοντας με τα φρέσκα φύλλα του το ερεθισμένο σημείο.

Άτομα που πάσχουν από δυσπεψίες, δυσεντερίες και έλκος στομάχου, μπορούν να αφήσουν φύλλα φασκόμηλου μέσα σε κόκκινο κρασί (80 γρ. φασκόμηλο σε 1 λίτρο κρασί) για μία βδομάδα και να πίνουν μία έως τρεις κουταλιές της σούπας από αυτό το μείγμα, μετά από κάθε γεύμα.

Οι άλλες χρήσεις του

Τα φύλλα και τα λουλούδια του φυτού χρησιμοποιούνται στη φαρμακοποιία, την αρωματοποιία, σε καρυκεύματα και φαγητά.

Το εκχύλισμα φασκόμηλου στην κατάλληλη ποσολογία και συχνότητα επαναφέρει το αρχικό χρώμα των μαλλιών, το φυσικό, πριν αρχίσουν να ασπρίζουν. Παράλληλα, τονώνει και δίνει λάμψη στα ξηρά και ευαίσθητα μαλλιά. Αναζωογονεί τους κουρασμένους και πονεμένους μύες και ανακουφίζει τις κράμπες ενώ το ποδόλουτρο με έγχυμα φασκόμηλου δροσίζει και ασκεί αποσμητική δράση.

Ατμόλουτρο με φασκόμηλο και καλέντουλα συνίσταται για βαθύ καθαρισμό και αντισηπτική δράση σε λιπαρό δέρμα. Βοηθά στην εξάλειψη της ακμής, ενώ πολλοί το χρησιμοποιούν και ως ισχυρό απολυμαντικό χώρου από μικρόβια και ασθένειες. Το αιθέριο έλαιο που παράγεται από το φυτό δεν πρέπει να πίνεται γιατί θεωρείται πολύ πιο τοξικό ακόμη και από το αψέντι.

Στη μαγειρική, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε σε πουλερικά, ζυμαρικά, όσπρια και κρεατικά καθώς και για τον αρωματισμό διαφόρων ζωμών και φαγητών. Δοκιμάστε το Λικέρ με Φασκόμηλο ενώ μπορείτε να φτιάξετε υπέροχα αρωματικά ξύδια. Θεωρείται μελισσοτροφικό φυτό παρέχοντας μέλι εκλεκτής ποιότητας.

Πρέπει να τονίσουμε πως το φασκόμηλο καλό θα είναι να αποφεύγεται από εγκύους, από άτομα υπερτασικά και αιματώδους κράσεως καθώς και από παιδιά, λόγω της διεγερτικής του επίδρασης. Όπως όλα τα βότανα, δεν πρέπει να λαμβάνεται συνεχόμενα πάνω από δύο βδομάδες.

Καλλιέργεια και συλλογή

Στην Ελλάδα έχουν εντοπιστεί 23 είδη φασκόμηλου, με έντονη αρωματική οσμή. Προτιμά ηλιόλουστες περιοχές και πετρώδη, άγονα εδάφη. Σε αρκετούς θάμνους σχηματίζονται σκληρά, χνουδωτά σφαιρίδια, οφειλόμενα σε προσβολή εντόμων. Επειδή μοιάζουν με καρπούς, ο λαός τα αποκαλεί «μήλα της φασκομηλιάς», απ’ όπου το φυτό πήρε το όνομά του.

Είναι φυτό πολυετές με πολλά κλαδιά μέχρι 50 εκ. ύψος, ξυλώδη στη βάση τους και τρυφερά στις κορυφές. Τα φύλλα του είναι στενόμακρα μυτερά χνουδωτά και γκριζοπράσινα. Κάθε χειμώνα βγάζει καινούριους τρυφερούς βλαστούς. Στο τέλος της άνοιξης βγαίνουν τα λουλούδια με χρώμα πολύ ανοιχτό βιολετί.

Η καλύτερη εποχή φύτευσης της φασκομηλιάς στο χωράφι είναι το φθινόπωρο, όμως μπορεί να γίνει και την άνοιξη. Η φασκομηλιά ανθίζει από τον μήνα Απρίλιο έως τον Ιούλιο, ανάλογα με το υψόμετρο που βρίσκεται η καλλιέργεια. Η διάρκεια ζωής μιας καλλιέργειας φασκόμηλου ανέρχεται στα 13-15 χρόνια όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες και γίνονται οι σωστές περιποιήσεις. Στις χαμηλές περιοχές η συλλογή αρχίζει από τον Απρίλιο, στις δε ορεινές κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. Για οικιακή χρήση κόβεται τον Ιούνιο και αφού αποξηρανθεί, σε σκιερό μέρος, φυλάγεται σε κλειστά γυάλινα βάζα.

*Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως τα βότανα δεν αντικαθιστούν τα φάρμακα και είναι καλό για τη σωστή χρήση τους να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας.