Εντονότατο προβληματισμό και απαισιοδοξία καταδεικνύουν οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εν μέσω της συνεχιζόμενης επιδημίας του κορονοϊού, ενώ την ίδια στιγμή είναι εξαιρετικά απαισιόδοξοι όσον αφορά στην εξέλιξη της ανεργίας, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία τους πιστεύει πως τα επίπεδα της ανεργίας θα αυξηθούν «πολύ» ή «λίγο».
Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύονται από το Βαρόμετρο του ΕΒΕΘ, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών).
Την ίδια στιγμή, ο “Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία” στο Νομό Θεσσαλονίκης εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ αρνητικό έδαφος, εμφανίζοντας όμως σημαντική βελτίωση σε σχέση με τον Μάρτιο του 2020.
Ο συγκεκριμένος δείκτης βρέθηκε στο χειρότερο επίπεδο τον Μάρτιο του 2020 από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρόμετρου τον Μάρτιο του 2009, αλλά εμφάνισε σημαντική ανάκαμψη τον Σεπτέμβριο του 2020 (από -41 στο -25 σήμερα).
Καταναλωτές και COVID-19
Η συμπεριφορά των καταναλωτών και οι απόψεις τους γύρω από τα θέματα της πανδημίας του κορωνοϊού, αποτελούν τα βασικά ζητήματα που διερευνήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας «Βαρόμετρο ΕΒΕΘ» σε καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης για τον μήνα Σεπτέμβριο 2020.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε ενσωματώνοντας στα ερωτηματολόγια του «Βαρόμετρου ΕΒΕΘ» ερωτήματα σχετικά με την πανδημία του κορονοϊού που είχαν χρησιμοποιηθεί σε ειδικές έρευνες που διεξήγαγε το ΕΒΕΘ στους καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης κατά τους τελευταίους μήνες με σκοπό τη διαχρονική καταγραφή των συνεπειών της πανδημίας και την εξέλιξη της καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Η υγεία των συγγενικών προσώπων και τα οικονομικά του νοικοκυριού εξακολουθούν να αποτελούν τους βασικούς λόγους ανησυχίας των πολιτών σχετικά με την πανδημία του κορονοϊού, ενώ η προσωπική τους υγεία τους ανησυχεί σε σαφώς μικρότερο βαθμό. Συνολικά, περίπου 6 στους 10 πολίτες ανησυχούν «Πολύ» ή «Αρκετά» για την υγεία των δικών τους (62% σε σύγκριση με 70% τον Ιούλιο) ή για τα οικονομικά του νοικοκυριού τους (60% σε σύγκριση με 58% τον Ιούλιο), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανησυχίας για την προσωπική τους υγεία είναι 42% (σε σύγκριση με 45% τον Ιούλιο).
Ανησυχία (30%) και ανασφάλεια (28%) είναι τα δύο κυρίαρχα συναισθήματα που προκαλεί ο κορωνοϊός στους πολίτες με βάση τα στοιχεία της έρευνας. Ακολουθούν ο φόβος (14%), η απογοήτευση (14%), η οργή (13%) και η απαισιοδοξία (9%) με σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τον Ιούλιο (ήταν 10%, 7% και 4% αντίστοιχα), ενώ υποχωρούν σημαντικά συναισθήματα όπως η ελπίδα (7% από 10% τον Ιούλιο) και η αισιοδοξία (6% από 11% τον Ιούλιο).
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού φαίνεται ότι εκτός από την απογοήτευση, την οργή και την υποχώρηση ελπίδας και αισιοδοξίας, οδηγεί σημαντικό μέρος των πολιτών στην κοινωνική αποστασιοποίηση, καθώς το 28% δηλώνουν ότι συνεχίζουν να αποφεύγουν τις κοινωνικές επαφές για μεγάλο χρονικό διάστημα (σε σύγκριση με 20% τον Ιούλιο και 24% τον Ιούνιο), ενώ το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι η κοινωνική τους ζωή και συμπεριφορά δεν επηρεάστηκε καθόλου εξακολουθεί να βρίσκεται καθηλωμένο στο 16%, όσο και το προηγούμενο διάστημα.
Σχεδόν 7 στους 10 ερωτηθέντες (69%) δηλώνουν ότι έχουν μειώσει τις επισκέψεις τους στην αγορά και τα εμπορικά καταστήματα σε σχέση με την χρονική περίοδο πριν την πανδημία του κορονοϊού.
Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί στις κυλιόμενες έρευνες του ΕΒΕΘ για τις συνέπειες από την πανδημία του κορωνοϊού και αντικατοπτρίζει τα αρνητικά αποτελέσματα που καταγράφονται στις προσδοκίες καταναλωτών και επιχειρήσεων του «Βαρόμετρου ΕΒΕΘ».
Μάλιστα, όταν οι καταναλωτές καλούνται να καταγράψουν τους λόγους που τους οδήγησαν στην μείωση των επισκέψεων στην αγορά, αναφέρουν μεν ως βασικό λόγο τον φόβο για την υγεία λόγω του κορονοϊού (44% αλλά σημαντικά χαμηλότερα από το αντίστοιχο ποσοστό (58%) που είχε καταγραφεί τον Ιούλιο), αναφέρουν όμως στη συνέχεια την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους (24% από 15% τον Ιούλιο) και τον φόβο/επιφύλαξη για την εξέλιξη των οικονομικών (22% από 15% τον Ιούλιο). Αθροιστικά, συνεπώς, οι λόγοι που σχετίζονται με τα οικονομικά φθάνουν στο 46% και αποτελούν πλέον τις βασικές αιτίες αποχής από την αγορά.
Ενισχυμένες είναι οι αγορές μέσω διαδικτύου από την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς το 30% των καταναλωτών στον Νομό Θεσσαλονίκης δηλώνουν ότι έχουν αυξήσει τις διαδικτυακές αγορές τους έναντι 11% που δηλώνουν ότι τις έχουν μειώσει ενώ το 52% δηλώνουν ότι δεν έχει υπάρξει κάποια αξιόλογη μεταβολή. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ότι μεγάλο ποσοστό των καταναλωτών προβλέπουν ότι το επόμενο διάστημα οι αγορές τους για διάφορες κατηγορίες προϊόντων για μειωθούν σε σχέση με την περίοδο πριν την πανδημία του κορωνοϊού: 42% σε προϊόντα ένδυσης/υπόδησης (31% τον Ιούλιο), 40% σε προϊόντα τεχνολογίας και οικιακές συσκευές (20% τον Ιούλιο) και 50% σε σημαντικές αγορές όπως αυτοκίνητα, έπιπλα κτλ (23% τον Ιούλιο).
Σταθερά μειώνεται το ποσοστό των πολιτών που θεωρούν τα περιοριστικά μέτρα που έχει λάβει μέχρι σήμερα η πολιτεία για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού αναγκαία και όπως πρέπει: σήμερα το ποσοστό αυτό καταγράφεται στο 57% έναντι 78% τον Ιούλιο, 79% τον Ιούνιο και 87% τον Μάρτιο. Παράλληλα, ενισχύεται σημαντικά το ποσοστό όσων θεωρούν τα περιοριστικά μέτρα υπερβολικά ή πολύ αυστηρά (22% σήμερα, έναντι 11% τον Ιούλιο, 15% τον Ιούνιο και 7% τον Μάρτιο) αλλά και το ποσοστό όσων τα θεωρούν χαλαρά ή ανεπαρκή (16% σήμερα, από 8% τον Ιούλιο, 4% τον Ιούνιο και 5% τον Μάρτιο). Ταυτόχρονα, αυξάνεται ακόμα περισσότερο το ποσοστό όσων θεωρούν ότι η ανταπόκριση των πολιτών στα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού είναι μέτρια (51% σήμερα, έναντι 46% τον Ιούλιο και 33% τον Ιούνιο) και μειώνεται ακόμα περισσότερο το ποσοστό όσων θεωρούν την ανταπόκριση των πολιτών ικανοποιητική (30% σήμερα από 37% τον Ιούλιο και 60% τον Ιούνιο).
Η ακύρωση ή αναβολή σημαντικών γεγονότων όπως ταξίδια, κοινωνικές εκδηλώσεις κτλ αποτελούν την πιο συχνή συνέπεια της πανδημίας του κορωνοϊού στην ζωή των πολιτών (40%), ενώ το 29% δηλώνουν ότι έχει μειωθεί το εισόδημά τους. Είναι εντυπωσιακό ότι ενώ σε όλη την προηγούμενη περίοδο το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι έχουν αντιληφθεί κρούσμα του κορονοϊού στον κοινωνικό τους περίγυρο κυμαίνονταν μεταξύ 2% και 3%, στην έρευνα του Σεπτεμβρίου το ποσοστό αυτό υπερδιπλασιάστηκε (6%).
Για πρώτη φορά στην σειρά των κυλιόμενων μετρήσεων του ΕΒΕΘ στους καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης σχετικά με τις επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού, η πλειοψηφία (55%) θεωρούν ότι τα μέτρα στήριξης πολιτών και επιχειρήσεων που έχει ανακοινώσει μέχρι σήμερα η πολιτεία είναι ανεπαρκή και αναποτελεσματικά (από 40% τον Ιούλιο, 38% τον Ιούνιο και 26% τον Μάρτιο), ενώ στον αντίποδα μόλις το 31% τα θεωρούν επαρκή και αποτελεσματικά (από 46% τον Ιούλιο, 47% τον Ιούνιο και 57% τον Μάρτιο).
Ενισχύεται το – ήδη υψηλό – ποσοστό των καταναλωτών που θεωρούν «Πολύ» ή «Αρκετά» ικανοποιητική την εφαρμογή των μέτρων προστασίας για τον κορωνοϊό από τα εμπορικά καταστήματα και τα super market: βρίσκεται σήμερα στο 77%, έναντι 68% τον Ιούλιο και 67% τον Ιούνιο. Αντίθετα, σταθερά αρνητική είναι η αντίστοιχη εικόνα για την εφαρμογή των μέτρων προστασίας για τον κορωνοϊό από τα καφέ – μπαρ και τις επιχειρήσεις εστίασης: 50% των καταναλωτών την θεωρούν «Καθόλου» ή «Λίγο» ικανοποιητική (όσο και τον Ιούλιο), έναντι 39% που την θεωρούν «Πολύ» και «Αρκετά» ικανοποιητική (όσο και τον Ιούλιο επίσης).
Η πλειοψηφία των πολιτών αναμένει επιστροφή σε κανονικούς ρυθμούς ζωής – όπως πριν την πανδημία του κορωνοϊού – κάποια στιγμή μέσα στο 2021, ενώ το 40% θεωρεί ότι αυτό θα συμβεί είτε από το 2022 και μετά (26%), είτε και ποτέ (14%), ενώ μόλις το 4% αναμένει επαναφορά στην κανονικότητα μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Τέλος, σε σχέση με τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό που εφαρμόζουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους, εμφανίζεται αξιόλογη μεταβολή στην χρήση μάσκας σε κοινόχρηστους/δημόσιους χώρους (64% δηλώνουν ότι το εφαρμόζουν πάντα, έναντι 46% τον Ιούλιο), αποφυγή κοινωνικών επαφών (19% δηλώνουν ότι το εφαρμόζουν πάντα, έναντι 27% τον Ιούλιο) και στην χρήση μάσκας στο supermarket (82% το εφαρμόζουν πάντα, έναντι 82% τον Ιούλιο).
Επιχειρήσεις και COVID-19
Η απόψεις των επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης για την πανδημία του κορωνοϊού και τα θέματα που σχετίζονται με αυτήν, αποτελούν τα βασικά ζητήματα που διερευνήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας «Βαρόμετρο ΕΒΕΘ» σε επιχειρήσεις του Νομού Θεσσαλονίκης για τον μήνα Σεπτέμβριο 2020.
Οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα, κλήθηκαν να αξιολογήσουν μια σειρά από μέτρα στήριξης της απασχόλησης και των επιχειρήσεων που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός κατά την ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, σε μια κλίμακα από το 1 – Καθόλου σημαντικό μέχρι και το 5 – Πολύ σημαντικό.
Ολες οι παρεμβάσεις – μέτρα αξιολογήθηκαν από μέτρια ως αρκετά σημαντικά, με υψηλότερη αξιολόγηση (3,8/5) στο μέτρο της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες για το 2021.
Ακολουθούν το πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών 100.000 θέσεων εργασίας για έξι μήνες (3,5/5), η μείωση κατά τρεις μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων ιδιωτικού τομέα για το 2021 (3,4/5), ο τρίτος κύκλος της επιστρεπτέας προκαταβολής (3,4/5) και η επέκταση για έξι μήνες του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και στις τουριστικές υπηρεσίες (3,4/5).
Σε χαμηλότερο επίπεδο αξιολογήθηκαν οι υπεραποσβέσεις 200% για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου για τρία έτη (2021 – 2023) με 3,2/5 και η επέκταση του προγράμματος «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» και της δυνατότητας αναστολής συμβάσεων έως το 2021 (3,0/5).
Σε σχέση με τις επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού, 8 στις 10 περίπου επιχειρήσεις του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν μείωση του κύκλου εργασιών τους εξαιτίας της πανδημίας COVID-19, ενώ το 52% θεωρούν ανεπαρκή και αναποτελεσματικά τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που έχει λάβει μέχρι σήμερα η πολιτεία λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, έναντι 39% που τα θεωρούν επαρκή και αποτελεσματικά.
Το 87% των επιχειρήσεων δηλώνουν ότι τους απασχολεί «Πολύ» (69%) ή «Αρκετά» (18%) το ενδεχόμενο ενός νέου lockdown στην αγορά το επόμενο χρονικό διάστημα εξαιτίας της συνεχιζόμενης πανδημίας του κορονοϊού, αλλά μόνο το 33% δηλώνουν ότι έχουν εκπονήσει κάποιο σχέδιο ή έχουν προετοιμαστεί για την αντιμετώπιση ενός νέου lockdown στην αγορά.
Τέλος, μόλις 1 στις 7 περίπου επιχειρήσεις (15%) δηλώνουν ότι έχουν ήδη επιστρέψει σε κανονικό επίπεδο λειτουργίας, ενώ η πλειοψηφία αναμένει επιστροφή στην κανονικότητα κάποια στιγμή μέσα στο 2021 και το 24% κάποια στιγμή από το 2022 και μετά, ενώ το 17% αδυνατεί να εκτιμήσει τον χρόνο επανόδου σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας της επιχείρησης.
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Ο “Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών” υπολογίζεται με βάση τις προβλέψεις τους για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, την πρόθεση αποταμίευσης και την πρόβλεψη για την ανεργία. Διευκρινίζεται, ότι οι προβλέψεις κινούνται στο διάστημα +100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν αύξηση) έως -100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν μείωση) και εμφανίζονται ως διαφορές μεταξύ θετικών – αρνητικών απαντήσεων. Πιο συγκεκριμένα, αρνητική διαφορά σημαίνει ότι το ποσοστό αυτών που προβλέπουν μείωση ενός μεγέθους, είναι υψηλότερο του ποσοστού εκείνων που προσδοκούν αύξηση και αντίστροφα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εξακολουθούν να διακατέχονται από εντονότατο προβληματισμό και απαισιοδοξία εν μέσω της συνεχιζόμενης επιδημίας του κορωνοϊού και πλέον ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο Νομό Θεσσαλονίκης διαμορφώνεται στις -41 μονάδες – με ελαφριά βελτίωση μόλις 4 μονάδων σε σχέση με τον περασμένο «Μάρτιο 2020».
Η έρευνα καταγράφει διατήρηση του κακού κλίματος μεταξύ των καταναλωτών, καθώς ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης εξακολουθεί να παραμένει σε έντονα αρνητικό έδαφος και πολύ μακριά από το -2 τον Σεπτέμβριο 2019 – το καλύτερο σημείο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009 – στο -41 σήμερα.
Η ευφορία που ακολούθησε το αποτέλεσμα των Εθνικών Εκλογών του Ιουλίου και οδήγησε την καταναλωτική εμπιστοσύνη πολύ κοντά σε επίπεδα «αισιοδοξίας», έχει δώσει πλέον τη θέση της στον έντονο προβληματισμό και την ανησυχία σε σχέση με την επόμενη μέρα της επιδημίας του κορονοϊού.
Και αυτό είναι απόλυτα δικαιολογημένο, καθώς ήδη από το τέλος Μαρτίου – οπότε και διενεργήθηκε η έρευνα πεδίου του Μαρτίου 2020 στους καταναλωτές – το 43% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είχε μειωθεί το εισόδημά τους, το 27% δηλώνουν ότι είχε ανασταλεί η εργασία τους ή έχουν απολυθεί και επίσης το 27% δηλώνουν ότι είχε μειωθεί η εργασία τους και έχουν λιγότερη δουλειά. Η εικόνα αυτή συνεχίζεται ακόμα και σήμερα (Σεπτέμβριος 2020), σε ηπιότερο μεν βαθμό αλλά φαίνεται ότι αποκτά πλέον πιο μόνιμα χαρακτηριστικά: το 29% δηλώνουν σήμερα ότι έχει μειωθεί το εισόδημα του νοικοκυριού εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, το 18% δηλώνουν ότι έχει μειωθεί η εργασία τους ή έχουν λιγότερη δουλειά και το 8% ότι έχουν απολυθεί ή έχει ανασταλεί η εργασία τους.
Ειδικότερα, οι Καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν:
Σαφή επιδείνωση της αξιολόγησης της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών για το διάστημα που προηγήθηκε (σε σχέση με τον “Μάρτιο 2020”), αλλά σαφή μείωση της απαισιοδοξίας για την περαιτέρω εξέλιξή της, καθώς μειώνεται το ποσοστό όσων αναμένουν επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού τους (από 55% τον Μάρτιο του 2020 στο 38% σήμερα), ενώ η πλειοψηφία πλέον (42%) αναμένουν σταθεροποίηση της οικονομικής τους κατάστασης κατά το επόμενο 12μηνο.
Εκτινάσσεται στο 66% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε πολύ ή αρκετά κατά το προηγούμενο 12μηνο (ενώ τον Μάρτιο του 2020 η πλειοψηφία, 41%, θεωρούσαν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είχε βελτιωθεί πολύ ή αρκετά κατά το προηγούμενο 12μηνο). Παράλληλα, παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί κατά το επόμενο δωδεκάμηνο (63% έναντι αντίστοιχου ποσοστού 70% τον περασμένο Μάρτιο 2020).
Οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι οι τιμές καταναλωτή σταθεροποιήθηκαν κατά το τελευταίο 12μηνο (σε ποσοστό 53% από 55% τον περασμένο Μάρτιο) ενώ το ποσοστό όσων διαπίστωσαν κάποια αύξηση μειώθηκε στο 34% (από 39% τον περασμένο Μάρτιο). Παράλληλα, υπάρχει σαφής αύξηση του ποσοστού των καταναλωτών που πιστεύουν ότι οι τιμές καταναλωτή θα σταθεροποιηθούν κατά το επόμενο 12μηνο (44% σε σχέση με 32% τον Μάρτιο του 2020).
Εξαιρετικά απαισιόδοξοι εμφανίζονται οι καταναλωτές όσον αφορά την εξέλιξη της ανεργίας, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει πως τα επίπεδα της ανεργίας θα αυξηθούν «πολύ» ή «λίγο» (83% συγκριτικά με 73% τον Μάρτιο του 2020), ενώ ταυτόχρονα μειώνονται ακόμη περισσότερο αυτοί που πιστεύουν πως τα επίπεδα της ανεργίας θα μειωθούν τους επόμενους 12 μήνες (8% έναντι 11% τον Μάρτιο του 2020).
Βελτίωση παρουσιάζει ο δείκτης αξιολόγησης της συγκυρίας για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών (13% θεωρούν την συγκυρία κατάλληλη για σημαντικές αγορές, όπως έπιπλα, ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές κτλ, έναντι 9% τον Μάρτιο του 2020), παραμένοντας όμως σε πολύ αρνητικό έδαφος.
Αντίστοιχη εικόνα μικρής βελτίωσης αλλά παραμονής σε πολύ αρνητικό έδαφος καταγράφεται και στο δείκτη πρόθεσης για την πραγματοποίηση τέτοιων αγορών στο μέλλον.
Ενισχύεται η πρόθεση για αποταμίευση σε σχέση με τον Μάρτιο 2020 και παρατηρείται μικρή αύξηση του ποσοστού όσων δηλώνουν ότι αποταμιεύουν («λίγο» ή πολύ) (24% από 21%), ενώ αυξάνεται οριακά το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι “τρώνε από τα έτοιμα” αναλώνοντας τις αποταμιεύσεις τους ή χρεώνονται όλο και περισσότερο (26% από 24%) και μειώνεται στο 49% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι τα φέρνουν ίσα – ίσα με τα εισοδήματά τους (54% το αντίστοιχο ποσοστό για τον Μάρτιο 2020). Η ενίσχυση της τάσης για αποταμίευση ενδεχομένως οφείλεται στην αναστολή πραγματοποίησης σημαντικών καταναλωτικών δαπανών λόγω της ανασφάλειας που προκαλεί η συνεχιζόμενη πανδημία του κορωνοϊού.
Αυξάνεται ελαφρά η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου στο Νομό Θεσσαλονίκης, με το 8% των καταναλωτών να δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πιθανό να πραγματοποιήσουν κάποια αγορά αυτοκινήτου (6% τον Μάρτιο 2020).
Ελαφριά βελτίωση καταγράφεται, επίσης, στην πρόθεση αγοράς ή ανέγερσης σπιτιού για το επόμενο 12μηνο (από το 2% τον Μάρτιο 2020 στο 4% σήμερα) αλλά μείωση της πρόθεσης ανακαίνισης ή επισκευής-βελτίωσης σπιτιού για το επόμενο 12μηνο (από 14% τον Μάρτιο 2020 στο 9% σήμερα).
ΕΡΕΥΝΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Ο “Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία” στο Νομό Θεσσαλονίκης εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ αρνητικό έδαφος, εμφανίζοντας όμως σημαντική βελτίωση σε σχέση με τον “Μάρτιο 2020”.
Έτσι, το ισοζύγιο θετικών – αρνητικών εκτιμήσεων του “Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών της Βιομηχανίας” βρίσκεται πλέον στις -25 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος δείκτης βρέθηκε στο χειρότερο επίπεδο τον Μάρτιο του 2020 από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009, αλλά εμφάνισε σημαντική ανάκαμψη τον Σεπτέμβριο του 2020 (από -41 στο -25 σήμερα).
Μετά από μια διετία, όπου ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία εμφανίζονταν να “φλερτάρει” με την εγκατάσταση σε θετικό έδαφος, αρκετά μακριά από τις σταθερά αρνητικές τιμές που καταγράφονταν από το 2009 μέχρι και το 2016 – 2017, η εμφάνιση της επιδημίας του κορονοϊού και τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, οδήγησαν στην κατάρρευσή του τον Μάρτιο του 2020 σε επίπεδο χειρότερο ακόμα και από τις χαμηλότερες τιμές που είχαν καταγραφεί κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης της χώρας (2010 – 2011).
Σήμερα (Σεπτέμβριος 2020) καταγράφεται μια σημαντική ανάκαμψη του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία σε σχέση με τον Μάρτιο του 2020, που οφείλεται κυρίως στην ανάκαμψη των προσδοκιών για την εξέλιξη της παραγωγής και την εξέλιξη των παραγγελιών από το εξωτερικό (εξαγωγές) για το επόμενο εξάμηνο.
Ωστόσο, η εξέλιξη της πανδημίας του κορονοϊού σε Εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αυτή που θα καθορίσει τις εξελίξεις και την περαιτέρω πορεία του δείκτη τα επόμενα εξάμηνα.
Ειδικότερα, οι απόψεις των βιομηχανιών του Νoμού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:
Υπάρχει βύθιση της παραγωγής (-21 στο -56) κατά το τελευταίο εξάμηνο, με τον σχετικό δείκτη να βρίσκεται πλέον στο χειρότερο σημείο από τον Μάρτιο του 2012, όταν είχε βρεθεί στο -64.
Οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον αναφορικά με το Νομό Θεσσαλονίκης, βρίσκονται σε αρνητικό επίπεδο, αλλά σαφώς βελτιωμένες σε σχέση με τον Μάρτιο 2020, όπου είχαν βρεθεί στο χειρότερο σημείο από την καθιέρωση του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ (-66 έναντι -17 σήμερα).
Πραγματοποιείται ικανοποιητικά η διαχείριση των αποθεμάτων και της παραγωγικής δυναμικότητας των βιομηχανιών. Παράλληλα, το τρέχον λειτουργικό επίπεδο παραγωγικής δυναμικότητας μετά την σημαντική μείωση που υπέστη τον Μάρτιο του 2020 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2019, (60% από 72%), ανακάμπτει ελαφρά στο 62%. Ταυτόχρονα, οι εξασφαλισμένοι μήνες παραγωγής βάσει παραγγελιών ανακάμπτουν στους 2,9 μετά την βύθιση στους 1,5 που καταγράφηκε τον Μάρτιο του 2020, την χειρότερη επίδοση από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ.
Ανακόπτεται σχεδόν ολοκληρωτικά η βαθιά απαισιοδοξία για το μέλλον σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών (-7 από -51 το προηγούμενο εξάμηνο).
Προβλέπεται αισθητή πτώση των τιμών για το επόμενο χρονικό διάστημα, όπως επίσης και πιθανή πτώση για την απασχόληση στο επόμενο διάστημα.
ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Σταθερά αρνητικό παρουσιάζεται στο κλίμα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον «Μάρτιο 2020», με τον Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών να σταθεροποιείται στα προ τριετίας αρνητικά επίπεδα.
Πιο αναλυτικά, ο σχετικός «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών» για τον τομέα των Υπηρεσιών καταγράφεται σε αρνητικό έδαφος (στο -33), όσο σχεδόν και το προηγούμενο εξάμηνο (-30), πολύ μακριά από το θετικό έδαφος όπου είχε βρεθεί τον Σεπτέμβριο του 2019 για πρώτη φορά από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009.
Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν:
Δραματική επιδείνωση ως προς την εξέλιξη της επιχειρηματικής τους κατάστασης (από -30 τον Μάρτιο του 2020, σε -59 σήμερα) καθώς και σε σχέση με τη εξέλιξη της ζήτησης κατά το τελευταίο εξάμηνο (από -2 τον Μάρτιο του 2020, σε -28 σήμερα).
Ανάκαμψη των προσδοκιών για την εξέλιξη της ζήτησης για το επόμενο εξάμηνο από το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί γενικά την τελευταία δεκαετία (-58 τον Μάρτιο του 2020 στο -12 σήμερα), παραμένοντας, ωστόσο, σε αρνητικό έδαφος.
Παρατηρείται, επίσης, αρνητική τάση για την εξέλιξη της απασχόλησης στον κλάδο το προηγούμενο εξάμηνο και τάση σταθεροποίησης για την εξέλιξη της απασχόλησης το επόμενο εξάμηνο, ενώ αναμένεται ελαφρά πτωτική περαιτέρω τάση εξέλιξης των τιμών για το επόμενο εξάμηνο.
ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Ελαφρά βελτίωση του κλίματος καταγράφεται στις επιχειρήσεις Λιανικού Εμπορίου στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον «Μάρτιο 2020», με τον «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών για το Λιανικό Εμπόριο» να παραμένει, ωστόσο, σε καθαρά αρνητικό έδαφος και στα χαμηλά επίπεδα της τριετίας 2010 – 2012.
Έτσι, το ισοζύγιο θετικών – αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου» βρίσκεται στο -31 (από -37 τον Μάρτιο του 2020, οπότε και είχε υποστεί πτώση 45 μονάδων σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2019).
Ειδικότερα, οι απόψεις των εμπορικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:
Αρνητική, και με σαφή επιδείνωση σε σχέση με τον προηγούμενο Μάρτιο (-68 από -44) καταγράφεται η αξιολόγηση για την εξέλιξη των πωλήσεων κατά το προηγούμενο 6μηνο, ωστόσο
Σημαντική βελτίωση 28 μονάδων παρουσιάζουν οι εκτιμήσεις των πωλήσεων για το επόμενο 6μηνο (-39 μονάδες από -67 τον Μάρτιο του 2020), παραμένοντας όμως έντονα απαισιόδοξες.
Επιπλέον, οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη των παραγγελιών το επόμενο εξάμηνο βελτιώνονται (από το -68 τον Μάρτιο του 2020 στο -40 σήμερα) αλλά εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από βαθιά απαισιοδοξία.
Επίσης, προβλέπουν μείωση της απασχόλησης στον κλάδο τους για το επόμενο διάστημα και αντίστοιχα μείωση των τιμών των προϊόντων κατά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ
Ελαφρά ανοδική τάση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών, σε σταθερά αρνητικό όμως έδαφος, καταγράφεται στον κλάδο των Κατασκευών, καθώς ο «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τις Κατασκευές» στο Νομό Θεσσαλονίκης εμφανίζει μικρή βελτίωση.
Έτσι, το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Κατασκευών» βρίσκεται στις -26 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης (έναντι -33 τον Μάρτιο 2020).
Ειδικότερα, οι απόψεις των κατασκευαστικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:
▪ Καταγράφεται μεγάλη επιδείνωση του δείκτη αξιολόγησης της εξέλιξης της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο εξάμηνο, στις -34 μονάδες σήμερα (από -3 τον Μάρτιο του 2020).
▪ Εμφανίζεται μικρή αύξηση σχετικά με τα τρέχοντα επίπεδα παραγγελιών στον κλάδο των Κατασκευών.
▪ Εμφανίζεται σταθεροποιητική τάση στην εκτίμηση εξέλιξης της απασχόλησης στον κλάδο για το επόμενο 6μήνο, και πτωτική τάση στην εξέλιξη των τιμών σε τοπικό επίπεδο.
TAYTOTHTA EΡΕΥΝΑΣ
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας που καταβάλλει για την πληρέστερη πληροφόρηση και ενημέρωση, τόσο του επιχειρηματικού κόσμου και των φορέων (κρατικών ή μη) της πόλης της Θεσσαλονίκης, όσο και των κατοίκων της, συνεχίζει την περιοδική διεξαγωγή Έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας –σε επίπεδο Νομού Θεσσαλονίκης – που αφορά επιχειρήσεις των τεσσάρων τομέων της οικονομίας και καταναλωτές.
Η Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Νομού Θεσσαλονίκης (“Βαρόμετρο ΕΒΕΘ”) διεξάγεται δύο φορές το χρόνο, κατά το 2ο 15νθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών). Η έρευνα καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία –μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές).
Η έρευνα για το “Βαρόμετρο ΕΒΕΘ” διεξάγεται με τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τους υπευθύνους των επιχειρήσεων (Γενικούς Διευθυντές ή Διευθυντές Οικονομικών ή Διευθυντές Πωλήσεων ή τους ιδιοκτήτες, αν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις) με τη χρήση των ερωτηματολογίων που χρησιμοποιούνται από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (DG ECFIN), προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα με τις αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται σε Εθνικό (ΙΟΒΕ) και Ευρωπαϊκό (DG ECFIN) επίπεδο.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ – ΜΑΡΤΙΟΣ/ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Οι πρωτογενείς έρευνες σε καταναλωτές και επιχειρήσεις στο Νομό Θεσσαλονίκης, στις οποίες βασίζονται οι δείκτες του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ του Μαρτίου 2020, διεξήχθησαν εν μέσω της κρίσης από την επιδημία του κορωνοϊού. Συγκεκριμένα, η έρευνα σε καταναλωτές διεξήχθη μεταξύ 23 Μαρτίου και 1 Απριλίου 2020, ενώ η έρευνα σε επιχειρήσεις διεξήχθη μεταξύ 23 Μαρτίου και 7 Απριλίου 2020. Κατά την χρονική αυτή περίοδο είχαν ενεργοποιηθεί και επιβληθεί όλα τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της επιδημίας του κορωνοϊού, τόσο σε σχέση με την αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων και δημόσιων οργανισμών/φορέων, όσο και σε σχέση με τον περιορισμό των μετακινήσεων των πολιτών. Συνεπώς, οι δείκτες του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ για τον Μάρτιο 2020 αποτυπώνουν πλήρως το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα εν μέσω της κορύφωσης της κρίσης λόγω της επιδημίας και του lockdown που είχε επιβληθεί στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου. Παράλληλα, οι αντίστοιχες πρωτογενείς έρευνες σε καταναλωτές και επιχειρήσεις στο Νομό Θεσσαλονίκης στις οποίες βασίζονται οι δείκτες του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ για τον Σεπτέμβριο 2020, διεξήχθησαν εν μέσω της εξέλιξης του δεύτερου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού στη χώρα, στο χρονικό διάστημα δηλαδή μεταξύ 22 και 30 Σεπτεμβρίου 2020. Συνεπώς, οι δείκτες του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ εξακολουθούν να αντικατοπτρίζουν τις σοβαρές συνέπειες από την συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που δημιουργεί η πανδημία του κορωνοϊού στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως.
Οι Εθνικοί δείκτες, καταγράφονται από τις έρευνες οικονομικής συγκυρίας που διεξάγει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και οι οποίες αποτελούν μέρος του κοινού εναρμονισμένου προγράμματος που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (DG ECFIN), τα δε αποτελέσματά τους χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του δείκτη οικονομικού κλίματος σε Ελλάδα και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Με βάση την ανακοίνωση του ΙΟΒΕ για τους Εθνικούς δείκτες για τον Μάρτιο 2020, «επισημαίνεται ότι ένα μέρος της πρωτογενούς έρευνας πραγματοποιήθηκε πριν την επιβολή των μέτρων παύσης της δραστηριότητας σε συγκεκριμένους κλάδους και ένα μεγαλύτερο τμήμα αυτής πριν την εφαρμογή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών. Συνεπώς, η πορεία του δείκτη δεν ενσωματώνει απόλυτα το εύρος των εξελίξεων που έλαβαν χώρα τον Μάρτιο. Με αυτό το δεδομένο, είναι πιθανή μια περαιτέρω, ενδεχομένως ισχυρότερη, επιδείνωση των προσδοκιών και συνολικά του κλίματος στους προσεχείς μήνες».
Με βάση τα παραπάνω, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι η χρονική διαφορά, έστω των λίγων ημερών, μεταξύ της πρωτογενούς έρευνας που τροφοδοτεί τους Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς δείκτες και της αντίστοιχης του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ που τροφοδοτεί τους δείκτες σε επίπεδο Νομού Θεσσαλονίκης, τους καθιστά μη συγκρίσιμους μεταξύ τους για τον Μάρτιο 2020, καθώς μεσολάβησαν οι εξελίξεις της κρίσης του κορωνοϊού, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε μια σειρά από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επισυνάπτεται η σχετική παρουσίαση.
