Εορτάστηκε η 77η Επέτειος από τη Μάχη των Οχυρών στις Σέρρες (ΦΩΤΟ)

Στα θρυλικά οχυρά του Ιστίμπεη και του Ρούπελ οι μνήμες γύρισαν πίσω Με σεβασμό και τιμή πραγματοποιήθηκαν χθες, 15 Απριλίου, εκδηλώσεις μνήμης της 77ης Επετείου της Μάχης των Οχυρών, στα Οχυρά. Στις Σέρρες και συγκεκριμένα, στα θρυλικά οχυρά του Ιστίμπεη και του Ρούπελ, βρέθηκε πλήθος κόσμου για να τιμήσει την ιστορία και να αποδώσει φόρο […]

Στα θρυλικά οχυρά του Ιστίμπεη και του Ρούπελ οι μνήμες γύρισαν πίσω

Με σεβασμό και τιμή πραγματοποιήθηκαν χθες, 15 Απριλίου, εκδηλώσεις μνήμης της 77ης Επετείου της Μάχης των Οχυρών, στα Οχυρά. Στις Σέρρες και συγκεκριμένα, στα θρυλικά οχυρά του Ιστίμπεη και του Ρούπελ, βρέθηκε πλήθος κόσμου για να τιμήσει την ιστορία και να αποδώσει φόρο τιμής.

Πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες, εξιστορήθηκαν τα γεγονότα, κατατέθηκαν στεφάνια ενώ στη συνέχεια, επισκέφθηκαν τα οχυρά και τα μουσεία.

Ξεδιπλώνοντας το κουβάρι της ιστορίας , οι μνήμες γυρίζουν πίσω, 77χρονια πριν, όταν οι Ελληνες στρατιώτες, υπερασπιστές των οχυρών, γραφούν με κιμωλία στο τοίχο «Στις Θερμοπύλες σκοτώθηκαν οι 300, εδώ θα πεθάνουν οι 80». Τόσοι ήταν περίπου, μέσα στο οχυρό, με τους περισσότερους εξ αυτών, να είναι τραυματισμένοι και αποκαμωμένοι από το τελευταίο πεντάμηνο που έζησαν στο αλβανικό μέτωπο εναντίον των Ιταλών.


Ο πολυάριθμος γερμανικός αντίπαλος με τον υπερσύγχρονο πολεμικό εξοπλισμό, δεν τους φόβισε, τους ώθησε ως αγρίμια να υπερασπίσουν την πατρίδα τους με άπλετη αυτοθυσία και αξιοπρέπεια μέχρι την τελευταία στιγμή. «Τα οχυρά καταλαμβάνονται, δεν παραδίδονται» ήταν το «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» του διοικητή του οχυρού Ρούπελ, Άνχη Γεώργιου Δουράτσου στην απαίτηση των Γερμανών για παράδοση του οχυρού Ρούπελ.


Τα 21 Παραμεθόρια αυτά Οχυρά κατασκευάστηκαν την περίοδο 1936-1940 και είναι: Ποποτλίβιτσα (Παπαδοπούλα),Ιστίμπεη (Οχυρό), Κελκαγιά (Σπανή Πέτρα), Αρπαλούκι ( Στήριγμα), Παλιουριώνες, Ρούπελ, Καρατάς, Κάλη, Περσέκ, Μπαμπαζώρα, Μαλιάγκα, Περιθώρι, Παρταλούσκα, Ντάσαβλη, Λίσσε, Πυραμοειδές, Καστίλλο, Άγιος Νικόλαος, Μπαρτίσεβα, Εχίνος και Νυμφαία.

Το Χρονικό της μάχης του οχυρού Ρούπελ (6 – 9 Απριλίου 1941)
Στις 6 Απριλίου 1941 τις 5:12 π.μ. γερμανικές, ιταλικές και ουγγρικές στρατιωτικές δυνάμεις επιτίθενται κατά της Γιουγκοσλαβίας, ενώ τρία λεπτά αργότερα αρχίζει η γερμανική επίθεση εναντίον της χώρας μας στο μέτωπο Ανατολικής Μακεδονίας (Γραμμή Μεταξά) και Θράκης, μετά την επίδοση τελεσιγράφου από τους Γερμανούς στον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή.


Η οχυρωματική Γραμμή Μεταξά, με μήκος 170 χλμ., εκτεινόταν από τον ποταμό Νέστο ως το όρος Κερκίνη (Μπέλες) κοντά στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία και την υπερασπιζόταν το Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας (ΤΣΑΜ), το οποίο αποτελούσαν οι 7η, 14η και 17η Μεραρχίες Πεζικού υπό τη διοίκηση του αντιστράτηγου Κωνσταντίνου Μπακόπουλου.

Οι οχυρώσεις ήταν σχεδιασμένες να διαθέτουν φρουρά άνω των 200.000 στρατιωτών, όμως λόγω της έλλειψης προσωπικού το συνολικό μέγεθος της φρουράς που υπερασπιζόταν τα οχυρά ήταν περίπου 70.000 άντρες, έχοντας ως αποτέλεσμα την αραιή διάταξη των αμυντικών γραμμών.


Το Ρούπελ, το Ρονπέλιον των Βυζαντινών, είναι το μεγαλύτερο οχυρό της «Γραμμής Μεταξά» και ελέγχει την ομώνυμη στενωπό, που σχηματίζεται από τον ρου του Στρυμόνα, ανάμεσα στα βουνά Κερκίνη (Μπέλες) και Άγγιστρο. Το υπεράσπιζαν 27 αξιωματικοί και 950 στρατιώτες με επικεφαλής τον Ταγματάρχη Δουράτσο, παρότι προβλεπόταν δύναμη 44 αξιωματικών και 1353 οπλιτών.
Στις 10 Απριλίου 1941, έλαβε χώρα η παράδοση του οχυρού. Εξω από το οχυρό ήταν παραταγμένο γερμανικό τμήμα και απέδωσαν τιμές.

Ο εντεταλμένος για την παραλαβή του οχυρού Γερμανός αξιωματικός συγχάρηκε τον διοικητή του, Ταγματάρχη Γεώργιο Δουράτσο, διαβεβαιώνοντας τα συγχαρητήρια και το θαυμασμό των ανωτέρων του. Τόνισε μάλιστα ότι για τους Γερμανούς αποτελούσε τιμή και υπερηφάνεια ότι είχαν ως αντίπαλο έναν τόσον ηρωικό στρατό. Οι απώλειες της φρουράς του οχυρού Ρούπελ ανήλθαν σε 44 νεκρούς και 152 τραυματίες.


«… “Ρόδα φυτέψτε αμάραντα ολόγυρα στο χώμα, Υμνώντας τους Αθάνατους ,που κείτονται από κάτω, Εκείνοι το αίμα έδωκαν ,Λεύτεροι Εμείς να ΖΟΥΜΕ” » αναγράφει η τιμητική μαρμάρινη πλάκα φτάνοντας στην κορυφή του Ρούπελ, με τα απομεινάρια των γερμανικών κανονιών να βρίσκονται στους πρόποδες του δοξασμένου λόφου.

Διαβάστε επίσης  Ανάποδα ανήρτησαν την ελληνική σημαία στο δημαρχείο Σερρών

Το χρονικό της μάχης του Οχυρού Ιστίμπεη
Σύμφωνα με την Ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Στρατού, το Οχυρό «Ιστίμπεη» αποτελούσε τμήμα του συγκροτήματος των Οχυρών της Μακεδονίας. Η δύναμη του Οχυρού ήταν 10 Αξιωματικοί και 300 Οπλίτες. Ο διαθέσιμος οπλισμός ήταν 2 πυροβόλα, 1 αντιαρματικό, 1 αντιαεροπορικό, 2 όλμοι, 26 πολυβόλα, 9 οπλοπολυβόλα και 17 βομβιδοβόλα. Επιπλέον ο ατομικός οπλισμός των ανδρών. Το Οχυρό «ΙΣΤΙΜΠΕΗ» είχε 30 επιφανειακά έργα και 2.297 μ. υπογείων στοών, που αποτελούσαν ένα στεγανό σύνολο.


Στις 05.15 το πρωί της 6ης Απριλίου 1941, τα γερμανικά στρατεύματα που βρίσκονταν στη Βουλγαρία, χωρίς να τηρηθούν τα συνήθη διπλωματικά έθιμα του τελεσιγράφου και της παροχής προθεσμίας προς απάντηση, εισέβαλαν στο ελληνικό έδαφος. Αρχισε ο βομβαρδισμός του Οχυρού «ΙΣΤΙΜΠΕΗ» με πυροβολικό διαφόρων διαμετρημάτων, ενώ συγχρόνως πυροβόλα ευθυτενούς τροχιάς, ταγμένα επί της μεθορίου, σε αποστάσεις 250 έως 600 μέτρων από αυτή, έβαλαν εναντίον των φατνωμάτων των πολυβολείων.

Στις 06:00 το πρωί, πολυάριθμα σμήνη αεροπλάνων καθέτου εφορμήσεως άρχισαν να σφυροκοπούν την επιφάνεια του Οχυρού, καταστρέφοντας το μοναδικό αντιαεροπορικό πολυβολείο, που μέχρι τη στιγμή εκείνη είχε καταρρίψει τέσσερα εχθρικά αεροπλάνα.


Μία ώρα μετά, αφού σταμάτησε ο βομβαρδισμός, ο εχθρός επιτέθηκε με πυκνά κύματα πεζικού. Διεξάγεται σκληρός αγώνας και ολόκληρα εχθρικά τμήματα αποδεκατίζονται. Περίπου στις 8.00 το πρωί, ο εχθρός κατορθώνει να θέσει πόδα επί της επιφανείας του Οχυρού. Προς ανακούφιση των αμυνομένων, διετάχθη το μεσημέρι αντεπίθεση, η οποία τελικά απέτυχε λόγω της τεράστιας υπεροχής του εχθρού σε πυροβολικό και αεροπορία. Κατά τις πρώτες νυκτερινές ώρες, οι Γερμανοί, εισέρχονται στο εσωτερικό του Οχυρού, αλλά μετά από αιματηρό αγώνα εκμηδενίζονται.

Το πρωί της 7ης Απριλίου, βρήκε το Οχυρό «ΙΣΤΙΜΠΕΗ» να συνεχίζει το σκληρό και επικό αγώνα του. Ολα τα επιφανειακά έργα του Οχυρού έχουν καταστραφεί. Επανειλημμένες απόπειρες των Γερμανών, για κάθοδο εντός των στοών, αποκρούονται με βαριές απώλειες.


Κατόπιν αυτού, οι Γερμανοί φράσσουν τα φατνώματα των πολυβολείων και των υπολοίπων έργων, διοχετεύουν αποπνικτικά αέρια και κατορθώνουν να δημιουργήσουν ανυπόφορη κατάσταση. Οι άνδρες δυσχεραίνονται να αναπνεύσουν και προ της απειλής του θανάτου από ασφυξία, ο Διοικητής του Οχυρού Ταγματάρχης Πικουλάκης Ξάνθος, στις 04.00 το μεσημέρι, διατάσσει την παράδοσή του.
Οι απώλειες κατά το διήμερο αγώνα των υπερασπιστών του Οχυρού, ανήλθαν σε 30 νεκρούς και 70 τραυματίες, ενώ των Γερμανών ήταν πολλαπλάσιες.


Η πτώση του οχυρού Ιστίμπεη σήμανε την προέλαση των Γερμανών στην κοιλάδα του Στρυμώνα. Οι Γερμανοί εισέρχονται στο Σιδηρόκαστρο και δίνεται διαταγή εγκατάλειψης της ελληνικής στρατιωτικής διοίκησης των Σερρών. Για τον ηρωισμό και τη γενναιότητα των υπερασπιστών του Οχυρού «Ιστίμπεη», εκφράσθηκαν με θαυμασμό οι Γερμανοί και δήλωσαν απερίφραστα, ότι εάν δεν διέθεταν συντριπτική υπεροχή σε αεροπλάνα, άρματα και αντιαρματικά πυροβόλα, η πτώση του Οχυρού θα ήταν αδύνατη.


Στις 10 Απριλίου 1941, στην πόλη των Σερρών, οι Γερμανοί τοιχοκολλούν προκήρυξη στα γερμανικά, βουλγαρικά και ελληνικά, με την οποία δηλώνουν ότι αγαπούν τους Έλληνες και τον πολιτισμό τους και δεν έρχονται ως εχθροί, αλλά ως ελευθερωτές της Ελλάδος από τους Άγγλους.


Ακόμα και μετά την παράδοση της Γραμμής Μεταξά από τον Αντιστράτηγο Μπακόπουλο, μεμονωμένα φρούρια συνέχισαν να μάχονται για μέρες και δεν κατελήφθησαν παρά μόνο όταν χρησιμοποιήθηκε βαρύ πυροβολικό εναντίον τους. Ουσιαστικά, όμως, η Γραμμή Μεταξά περισσότερο παραδόθηκε, λόγω της υπερφαλάγγισης και της κύκλωσής της από τους Γερμανούς, παρά κατέρρευσε.

Οι δράσεις του Συνδέσμου Φίλων Οχυρού Ιστίμπεη
Ο Σύνδεσμος Φίλων Οχυρού Ιστίμπεη θα προωθήσει την ένδοξη Ιστορία της Μάχης των Οχυρών με τον 2ο Ορεινό Αγώνα Δρόμου με την επωνυμία «ΔΡΟΜΟΣ ΘΥΣΙΑΣ», που θα διεξαχθεί το Σάββατο 21 Απριλίου 2018 και με τον 4ο Μαθητικό Διαγωνισμό, που φέτος διεξάγεται σε Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσια και Λύκεια των Νομών Σερρών και Θεσσαλονίκης.

    ΦΩΤΟ: Δημήτρης Μυλωθρίδης (Εθελοντής Πολιτικής Προστασίας)