Η Ξάνθη φόρεσε τα καλά της και ζει σε έντονους καρναβαλικούς ρυθμούς.
Μετά από τρία χρόνια όπου τα καρναβάλια γίνονταν με περιοριστικά μέτρα, αυτό το τριήμερο όλη η χώρα χορεύει σε αποκριάτικους ρυθμούς.
Μικροί και μεγάλοι είναι έτοιμοι να υποδεχθούν τις αποκριάτικες εκδηλώσεις με πολύ ξεφάντωμα, χορό και μουσική.
Στο επίκεντρο φυσικά και η πόλη της Ξάνθης, η οποία διοργανώνει ένα από τα καλύτερα καρναβάλια στην Ελλάδα. Αρκετός είναι ο κόσμος από τη Βόρεια Ελλάδα αλλά και από άλλες περιοχές της χώρας μας, που επέλεξε την πανέμορφη πόλη της Θράκης για να περάσει όμορφα και διασκεδαστικά το τριήμερο.
Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε όλη την πόλη ικανοποιώντας και τον πιο απαιτητικό θεατή.
Το πρόγραμμα της Κυριακής 26 Φεβρουαρίου
Μεγάλη καρναβαλική παρέλαση, ώρα 13:00
Ζωντάνια, παλμός, φρεσκάδα, ευρηματικότητα, φαντασία, σάτιρα και όλα τα αυθεντικά χαρακτηριστικά της μεγάλης γιορτής της Ξάνθης. Δεκάδες πληρώματα με χιλιάδες μεταμφιεσμένους όλων των ηλικιών, μετά από απουσία τριών χρόνων λόγω της πανδημίας, συνοδεύουν τον βασιλιά καρνάβαλο. Η θεαματική πομπή εισέρχεται πανηγυρικά στην πόλη παρουσιάζοντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα.
Ένα ποτάμι χαράς και κεφιού ξεχύνεται μπροστά στα μάτια των πολυάριθμων επισκεπτών ενώ βρισκόμαστε στην κορύφωση των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών. Με καρναβαλική διάθεση και χαμόγελα έχει γεμίσει το κέντρο και οι συνοικίες της πόλης, κόντρα στη γκρίζα καθημερινότητα.
Ο θεσμός του καρναβαλιού φαίνεται ότι αντιστέκεται στην απαισιοδοξία των καιρών και πως και φέτος θα προσελκύσει αρκετούς επισκέπτες από όλη τη χώρα που θα συμμετέχουν στο γιορτινό κλίμα της. Ήδη από νωρίς το μεσημέρι οι κεντρικοί δρόμοι της πόλης αλλά και τα καφέ ασφυκτιούν από καρναβαλιστές κάθε ηλικίας που προετοιμάζονται για την κορύφωση του θεσμού.
Παρά την ικανοποιητική ροή που επιτυγχάνεται, η παρέλαση, λόγω του μεγάλου αριθμού των συμμετεχόντων διαρκεί αρκετή ώρα. Διασχίζει την πόλη, παρακολουθείται από πλήθος θεατών στα πεζοδρόμια, τα μπαλκόνια των σπιτιών και τις πλατείες. Η μεγάλη παρέλαση της Κυριακής είναι η αποκορύφωση, της φαντασίας, της δημιουργίας, της νεανικής ορμής και της έμπνευσης, που πλημμυρίζουν σαν χείμαρρος τους δρόμους κινητοποιώντας την πόλη όλη και θέτοντάς την σε ξέφρενους ρυθμούς.
Η παρέλαση καταλήγει στο μεγάλο πάρκο του γηπέδου Α.Ο. Ξάνθης όπου συνεχίζεται το πάρτι των συλλόγων.
Την καρναβαλική παρέλαση για τη δημόσια τηλεόραση θα παρουσιάσει Χρήστος Νέζος
Δημοτικό πάρκο (γήπεδο Α.Ο.Ξ.), ώρα 13:30
Εργαστήριο λιχουδιάς «Θα φάμε να καρδαμώσουμε και πάλι να ξεφαντώσουμε»
Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, όπου θα παρασκευάσουμε επί τόπου λιχουδιές (λουκουμάδες και πιροσκί- έως 300 τεμ.) και θα τις διαθέτουμε δωρεάν σε μικρούς καρναβαλιστές ηλικίας έως 12 ετών. Οργάνωση «Σύλλογος Γυναικών Ν. Ξάνθης»
Γέφυρα ποταμού Κόσυνθου, ώρα 19:00
Τελετή λήξης «Το κάψιμο του Τζάρου»
Με φαντασμαγορικό τρόπο κλείνει η αυλαία των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών –Ξανθιώτικο Καρναβάλι 2023, ενώπιον χιλιάδων επισκεπτών. Η φετινή τελετή λήξης θα φωτίσει τον Θρακιώτικο ουρανό από τα εντυπωσιακά πυροτεχνήματα και την καύση του «Τζάρου» ενώ ταυτόχρονα θα μεταδώσει την απαραίτητη λάμψη υποστηρίζοντας ιδανικά την αναγέννηση και τον ερχομό του νέου μέσα από τις στάχτες του παλιού.
Όπως το απαιτεί η παράδοση, ο Δήμαρχος Ξάνθης Μανώλης Τσέπελης, από την γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου, θα δώσει το σύνθημα για το επόμενο καρναβάλι και θα ακολουθήσει μουσική και καταιγισμός πυροτεχνημάτων, ενώ από νωρίς το μεσημέρι θα είναι σε εξέλιξη το καθιερωμένο υπαίθριο πάρτι των καρναβαλιστών, μέχρι αργά το βράδυ.
Ο «Τζάρος» ή «η Τζάρους» κατά τους κατοίκους της Ανατολικής Θράκης, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε έναν σωρό από πουρνάρια. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καιγόταν στο κέντρο αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα, για να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους.
Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κοσύνθου της Ξάνθης.
Το πρόγραμμα της Καθαράς Δευτέρα στον Δήμο Ξάνθης
Δημοτική Ενότητα Σταυρούπολης
Η περιοχή Σταυρούπολης περιμένει και φέτος την Καθαρά Δευτέρα να υποδεχτεί τους καρναβαλιστές της κυριακάτικης παρέλασης και όσους θέλουν να περάσουν την ημέρα τους σε έναν τόπο με μοναδικά πολιτιστικά, λαογραφικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία, στην καρδιά του φυσικού παράδεισου της κοιλάδας του ποταμού Νέστου.
Το Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης σε συνεργασία με τους πολιτιστικούς συλλόγους Σταυρούπολης «Ορφέα», «Επιμορφωτικό Σύλλογο Τέχνης και Παράδοσης» και τον «Πολιτιστικό Σύλλογο Κομνηνών» διοργανώνει στη Δ.Ε. Σταυρούπολης από το πρωί εκδηλώσεις με παραδοσιακούς ήχους συνοδευόμενους με δωρεάν νηστίσιμα εδέσματα και άφθονο κρασί
Πλατεία Σταυρούπολης ώρα: 11.00
Από το πρωί και καθ΄ όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων, παραδοσιακοί ήχοι θα πλαισιώνουν τα δρώμενα και έθιμα αποκριάς και θα προσφέρονται στους παρευρισκόμενους δωρεάν νηστίσιμα εδέσματα και άφθονο κρασί.
Αποκριάτικο Έθιμο της «Καμήλας»
Στην πλατεία του οικισμού της Σταυρούπολης, οι κάτοικοι της μαζί με τους επισκέπτες, μεταμφιεσμένοι και κάνοντας διάφορους ήχους θα συμμετάσχουν σε μια παρέλαση χρωμάτων και χαράς, με οδηγό ένα ομοίωμα καμήλας και έναν ενήλικο να παριστάνει τον καμηλιέρη Άραβα.
Το έθιμο της καμήλας αρχικά είχε παγανιστικό χαρακτήρα, τελούνταν και συμβόλιζε την δέηση των κατοίκων για τη γονιμότητα της γης, αφού η χρονική στιγμή συνέπιπτε με τον ερχομό της άνοιξης και την έναρξη των αγροτικών εργασιών.
Αργότερα σε συνδυασμό με την Ορθόδοξη πίστη και θρησκεία που θέτει την ημέρα αυτή ως την αρχή της Σαρακοστής, άλλαξε χαρακτήρα και συμβολίζει πια στο νου των κατοίκων, το τέλος των εορτών του καρναβαλιού και την αρχή της νηστείας.
Αποκριγιώματα Κρήτης
Έχει πλέον καθιερωθεί την Καθαρά Δευτέρα παράλληλα με το τοπικό έθιμο της «Καμήλας», στη Σταυρούπολη να παρουσιάζονται συγγενή έθιμα της ημέρας από άλλες περιοχές της Ελλάδας. Όλοι θυμόμαστε τα έθιμα: λαϊκό ποντιακό δρώμενο «Μωμόγεροι», «Ο Αράπης» Νικήσιανης, «Κορδελάδες» της Λέρου.
Τα «Αποκριγιώματα» αποτελούν έναν θεσμό χαρακτηριστικό της ταυτότητας και της κουλτούρας της Κρήτης. Η λέξη «Αποκριγιώματα» σημαίνει φυσικά το σταμάτημα της κατανάλωσης κρέατος και σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής με την Καθαρά Δευτέρα. Πλήθος εθίμων εκείνες τις ημέρες απ’ άκρη σ’ άκρη. Ένα από αυτά είναι και ο αρκουδίστικος χορός της Γέργερης.
Οι αρκουδιάρηδες βγαίνουν στους δρόμους δημιουργώντας πανδαιμόνιο με τους ήχους των κουδουνιών και χορεύοντας το δικό τους ξέφρενο ρυθμό.
Οι χορευτές είναι τραγόμορφοι κουδουνοφόροι δεμένοι μεταξύ τους με σχοινιά και ο επικεφαλής της ομάδας προσπαθεί μάταια να τους οδηγήσει. Μαντινάδες με θέμα τις απόκριες, λαογραφικά των απόκρεων, παρατηρήματα, παροιμίες, ιστορίες, χοροί και τραγούδια από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ιδαία γη».
Οικισμός Κομνηνών, ώρα: 13:00
Ποντιακό γλέντι
Στην πλατεία του οικισμού Κομνηνών, συνοδεία ποντιακής λύρας, κάτοικοι και επισκέπτες, μπορούν να χορέψουν σε μία γιορτή βασισμένη στην τοπική παράδοση. Στο τραγούδι ο Γιάννης Παρηγορίδης, στη λύρα ο Γιώργος Αμπεσλίδης και στο αγγείο ο Γιάννης Καμπάς.
Κατά τη διάρκεια του γλεντιού, μοιράζεται από τον «Πολιτιστικό Σύλλογο Κομνηνών» στους παρευρισκόμενους δωρεάν η πατροπαράδοτη φασολάδα, συνοδευμένη από τουρσί, ελιές, χαλβά και λαγάνα.
Εικαστική έκθεση με «Κεντητές Δημιουργίες» της Ανθής Κουρτίδου
Στην πλατεία του οικισμού Κομνηνών, στην έδρα του πολιτιστικού συλλόγου, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα έργα και τις δημιουργίες της γνωστής Ξανθιώτισσας Ανθής Κουρτίδου. Έργα με βελόνα και κλώστη που απεικονίζουν τις ομορφιές του τόπου μας.
