Ακόμη μια φορά που η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει μια πανδημία. Το όνομα αυτής: κορονοϊός
Η πανδημία του κορονοϊού -που ξεκίνησε ως επιδημία- βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας επικαιρότητας. Το πρώτο κρούσμα καταγράφηκε στην Ουχάν της Κίνας. Ο κορονοϊός ή αλλιώς covid-19, κατάφερε μέσα σε μόλις δύο μήνες να εξαπλωθεί σε πάνω από 100 χώρες -μεταξύ αυτών και η Ελλάδα- μετρώντας χιλιάδες κρούσματα και αριθμώντας 5000 νεκρούς.
Ας κάνουμε όμως παρακάτω μια αναδρομή στο παρελθόν, καταγράφοντας πανδημίες που έπληξαν την ανθρωπότητα και άφησαν πίσω τους εκατόμβες νεκρών…
Η πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη πανδημία, είχε ξεσπάσει γύρω στο 1000 π.Χ. .
Την αναφέρει η βίβλος σαν επιδρομή των Φιλισταίων στην Παλαιστίνη , που μαζί τους έφεραν την πανούκλα και άρχισε ο αφανισμός των Εβραίων. Η ιστορία τελειώνει με τη γνωστή νίκη του Δαυίδ εναντίον του Γολιάθ.
Η ίδια ασθένεια της πανούκλας χτυπά και τους Αθηναίους το 430 π.Χ. . Είναι καταγεγραμμένη από τον Θουκυδίδη , ως ο μεγάλος λιμός, εν μέσω του Πελοποννησιακού πολέμου . Ένα από τα θύματά της ήταν και ο Περικλής.
Η ίδια πανούκλα συνέχισε το καταστροφικό της έργο και τη Βυζαντινή περίοδο σε ένα νέο παγκοσμιοποιημένο κόσμο με κοινές εμπορικές διαδρομές και ελεύθερη επικοινωνία. Δεν άργησε το 542 μ.Χ. να μεταφερθεί από τις κατακτήσεις της Β. Αφρικής σε όλη την αυτοκρατορία. Οι συγγραφείς εκείνης της εποχής, την ανέφεραν ως τη δοκιμασία του θεού , για τιμωρία αρχόντων και αρχομένων.
Οι έμποροι που έσπειραν το θάνατο
Το επόμενο ραντεβού της πανδημίας με την ανθρωπότητα, έχει περισσότερο ενδιαφέρον για την πρακτική εφαρμογή που είχε, αφού την χρησιμοποίησαν ως στρατηγικό όπλο. Το 1343 ένα μεγάλο καραβάνι Γενοβέζων εμπόρων, που μετέφερε γούνες και μετάξι από την Κίνα, πέφτει στην ενέδρα Τατάρων ληστών. Κυνηγημένοι καταφέρνουν να οχυρωθούν στην πόλη Κάφα της Κριμαίας. Μετά από τρία χρόνια οι Τάταροι πολιορκητές προσβάλλονται από την επάρατο νόσο.
Μαζί με αυτούς που πεθαίνουν προσβάλλονται και όσοι τους πλησιάζουν. Είναι η ιστορική στιγμή που ο άνθρωπος αποφασίζει να διασπείρει το θάνατο μέσω του θανάτου. Οπλίζει τον πολιορκητικό καταπέλτη με πτώματα που έχουν μέσα τους την βουβωνική πανώλη και με αυτά θέλουν να καταστρέψουν τα τείχη της υγείας του αντιπάλου. Πολιορκητές και πολιορκούμενοι μετά από τεράστιες απώλειες λύνουν την πολιορκία τους και οι Γενοβέζοι με τα καράβια τους ελεύθεροι κάνουν απόβαση της πανούκλας στην Ευρώπη. 25 εκατομμύρια πολίτες από Κωνσταντινούπολη, Βενετία και Γένοβα χάνουν τη ζωή τους μέσα σε δύο χρόνια. Η πανδημία επιστρέφει το 1564 σε παγκόσμια κλίμακα αφαιρώντας τη ζωή από 10.000.000 ανθρώπους.
Ο νέος κόσμος δεν γλίτωσε από της μεταδοτικές ασθένειες. Η πανδημία της χολέρας χτύπησε την Αμερική το 1832 και μέχρι το 1873 αφάνισε ολόκληρες πόλεις. Εκεί ξεκίνησε και η προληπτική καραντίνα στο γνωστό νησάκι Έλις έξω από τη Νέα Υόρκη.
Η γρίπη
Μετά ήρθε η σειρά της γρίπης. Την μεταφέρουν οι νεοσύλλεκτοι Αμερικανοί στρατιώτες στα πεδία των μαχών του Α’ παγκοσμίου πολέμου. Η Ευρώπη θρηνεί 25.000.000 πολίτες από την πανδημία που επονομάστηκε Ισπανική γρίπη.
Τη σκυτάλη παίρνει η Ασιατική γρίπη το 1957. Ξεκινά από την κινεζική επαρχία Γκουιζού και εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο ιός τύπου Α προκαλεί την μεγαλύτερη πανδημία και θανατώνει 1.1 εκατομμύρια ανθρώπους.
Το 1968 νέος ιός τύπου Α εποχικής γρίπης, ξεκινά από το Χονγκ Κονγκ και θεωρείται η πρώτη πανδημία της σύγχρονης εποχής αριθμώντας 1.000.000 νεκρούς.
Το 1997 εμφανίζεται η γρίπη των πτηνών η οποία μεταδίδεται κυρίως από τα πτηνά εκτροφής και δεν μεταδίδεται απευθείας από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Ο SARS
Το 2002 έρχεται ο ιός SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) με τη μορφή πανδημίας Αποδεικνύεται εξαιρετικά μεταδοτικός και προκαλεί οξείες πνευμονίες και θανάτους .
Το 2009 μας απασχολεί ο Η1Ν1… Η γνωστή, γρίπη των χοίρων, που αριθμεί 18.500 νεκρούς.
Το 2013 εμφανίζεται ο ιός του έμπολα. Τα κρούσματα της νόσου 1.000 ανά έτος που εμφανίζονται στις τροπικές περιοχές της Αφρικής. Η θνησιμότητα από όσους προσβάλει φτάνει το 50% .
Το 2016 ο ιός ΖΙΚΑ εμφανίζεται στη Βραζιλία και μεταδίδεται από μια μολυσμένη έγκυο γυναίκα στο έμβρυό της προκαλώντας μικροκεφαλία και εγκεφαλικές ανωμαλίες . Το 2016 καταγράφηκαν 216.207 κρούσματα μόνο στη Βραζιλία.
Και βέβαια δεν μπορούμε να παραλείψουμε τον ιό AIDS, που αποτελεί μια ανοιχτή πληγή μέχρι και σήμερα. Από το 1981, που το AIDS αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά, έως το 2009 προκάλεσε σχεδόν 30.000.000 θανάτους ενώ άλλα 34.000.000 υπολογίζεται ότι είναι φορείς. Το μεγαλύτερο πλήγμα έχει δεχτεί η Υποσαχάρια Αφρική, όπου σε ορισμένες χώρες το προσδόκιμο ζωής έχει υποχωρήσει πολύ πιο κάτω από την προ-HIV εποχή.
Τα μέτρα το 2020
Μια συνηθισμένη πρακτική από την αρχαιότητα είναι να απομονώνονται οι μολυσμένοι άνθρωποι ως το πιθανό καλύτερο μέτρο δράσης για τα μεταδιδόμενα νοσήματα . Με την πάροδο των χρόνων όμως, παρατηρούμε και πολλά άλλα προληπτικά μέτρα και μέσα, για να καταφέρει να ελέγξει ο άνθρωπος την διασπορά του κινδύνου. Με αφορμή τον covid-19 που ξεκίνησε από την Κίνα οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι οι τελευταίες πρακτικές εφαρμογής πρόληψης ξεπερνούν την υγειονομική στόχευση και γίνονται μέσα περιορισμού και καταστολής της ανθρώπινης ελευθερίας. Οι κάμερες, τα μεγάφωνα προειδοποίησης, τα drones, οι εθελοντές υγειονομικής ασφαλείας, οι ποινές και οι φυλακές ακόμη και ο θάνατος στη Β. Κορέα ξεπερνούν ακόμη και τις ταινίες φαντασίας, για τον απόλυτο έλεγχο των κοινωνιών. Ας θυμηθούμε, πως ό,τι καινούργιο προληπτικό μέτρο έρχεται για τον έλεγχο των κοινωνιών , μένει.
Τόσους αιώνες ο άνθρωπος διδασκόταν πως η χειραψία, η αγκαλιά και το φιλί, ήταν εκδήλωση ενδιαφέροντος και αγάπης, από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Οι ιοί έρχονται και φεύγουν… και ο κίνδυνος μιας πανδημίας από έναν νέο ιό δεν είναι κάτι που καλείται η ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει για πρώτη φορά.
Το ζητούμενο είναι όμως, να μη σωθεί μόνο η υλική υπόσταση του ανθρώπου, αλλά και η πνευματική!
* Παρακολουθήστε ΕΔΩ το χάρτη που δείχνει σε πραγματικό χρόνο την εξάπλωση του κορονοϊού (covid-19)
