Η Αρναία κερδίζει τους επισκέπτες που αποφασίζουν να ταξιδέψουν στη Χαλκιδική και να γνωρίσουν το ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον του Χολομώντα, που δεσπόζει στα βόρεια και κεντρικά του νομού.
Δικαίως η Αρναία θεωρείται ως ένα από τα πιο όμορφα σημεία της Χαλκιδικής αφού η ξεχωριστή αρχιτεκτονική της τής προσδίδει χαρακτήρα που ο καθένας θα ήθελε να γνωρίσει.
Εκτός από τα γραφικά στενά σοκάκια και τα πανέμορφα σπίτια της, η πόλη της Χαλκιδικής είναι υπερήφανη για την Εκκλησία του Αγίου Στεφάνου. Ο Μητροπολιτικός Ναός έχει μια ξεχωριστή ιστορία που αξίζει να τη γνωρίσετε. Δεν είναι μόνο το 24 μέτρων καμπαναριό που δεσπόζει μπροστά του, ούτε το γεγονός ότι ο Ναός χτίστηκε πριν από δύο αιώνες περίπου. Η πυρκαγιά που κατέστρεψε το Ναό το 2005 έφερε στο φως κάτι μοναδικό που όμοιό του δεν υπάρχει στον ελληνικό χώρο. Η επιγραφή “ανεκαινίσθη εκ της τέφρας του” που αναγράφεται στο δάπεδο περικλείει εν συντομία αυτό που συνετελέσθη πριν από 15 περίπου χρόνια.
Η κατασκευή και η πρώτη καταστροφή
Ο Ναός κτίστηκε το 1812 και αφιερώθηκε στον Αγιο Στέφανο. Ο λόγος ήταν ότι η περιοχή του οικισμού ήταν μετόχι Μονης Κωνσταμονιίτου Αγίου Ορους, της οποίας το Καθολικό τιμαται επίσης ο Αγιος Στέφανος.
Στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, οι Οθωμανοί πυρπόλησαν την Εκκλησία, όπως έκαναν και σε όλη την Αρναία. Αυτή η πρώτη καταστροφή ήταν το έναυσμα για να διακοσμηθεί περισσότερο το νέο κτίσμα. Σε αυτό κυριάρχησε το μεγάλο ξυλόγλυπτο τέμπλο, που ήταν δωρεά της Μονής Κωνσταμονίτου. Αυτό περιελάμβανε 70 μικρές και 14 μεγάλες εικόνες, με περίτεχνο δεσποτικό θρόνο, με ξύλινο γυναικωνίτη, ξυλόγλυπτο άμβωνα, και κεραμοσκεπή.
Η τραγωδία που έφερε τη μεγάλη αποκάλυψη
Το 2005 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στο Κωδωνοστάσιο. Ολα ήταν έτοιμα για τα εγκαίνια και υπήρχε μεγάλη ανυπομονησία. Αντ’αυτού… Τραγωδία. Αργά το απόγευμα της 5ης Σεπτεμβρίου ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά που ξεκίνησε από το εσωτερικό του Ναού και τα κατέστρεψε όλα. Ο Ναός του Αγίου Στεφάνου είχε γίνει στάχτη.
Το σοκ και ο πόνος των κατοίκων και όλης της περιοχής ήταν μεγάλος. Θα χρειαζόταν μεγάλη δύναμη ώστε όλα αυτά να ξαναστηθούν. Να υπάρξει και πάλι ο Ναός όπου οι πιστοί θα προσεύχονται, που θα είναι υπερήφανοι για τον τόπο και την ιστορία τους.
Η Μητρόπολη Ιερισσού δεν έχασε καθόλου χρόνο και άρχισε άμεσα τις ενέργειες για να την ανακατασκευή. Γρήγορα συγκεντρώθηκε ένα μεγάλο ποσό και υπήρξε συνεργασία με τη 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για την διερεύνηση της θεμελίωση.
Η ανασκαφή που έγινε έφερε στο φως κάτι εκπληκτικό. Εντοπίστηκαν θεμελιώσεις τριών Ναών, ενός του 5ου αιώνα, ενός του 10ου αιώνα με τοιχογραφίες κι ενός του 17ου αιώνα όπου εκεί είχε μιλήσει ο Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Επίσης βρέθηκαν 15 τάφη, νομίσματα, εκκλησιαστικά σκεύη, κεραμικά, και πολλά άλλα.
Αυτά τα σημαντικότατα ευρήματα έπρεπε να αναδειχθούν. Πάρθηκε μια γενναία απόφαση. Να παραμείνουν στη θέση τους, ο Ναός να ανακατασκευαστεί στο σημείο που ήταν και αυτό να μπορεί ο επισκέπτης να το δει με τα ίδια του τα μάτια.
Ετσι, κατασκευάστηκε γυάλινο πάτωμα κι έτσι ο επισκέπτης μπορεί να δει τα θεμέλια των προηγούμενων Ναών. Μια πρωτοποριακή τεχνική που δεν υπάρχει σε άλλη Εκκλησία στην Ελλάδα.
Στις 23 Δεκεμβρίου 2006 τα πάντα ήταν έτοιμα. Σε μια λαμπρή τελετή έγιναν τα Θυρανοίξια του Μητροπολιτικού Ναού επαναφέροντας τα χαμόγελα στους πιστούς.
