της Φαίδρας Φουντουλάκη
Η λέξη νόστος σημαίνει την επιστροφή στην πατρίδα, τον επαναπατρισμό. Προέρχεται από το ρήμα νέομαι “επιστρέφω”, “γυρίζω πίσω στην πατρίδα μου”. Από τη λέξη νόστος προέρχεται η λέξη νόστιμος, αλλά και η λέξη νοσταλγία, που σημαίνει τον ψυχικό πόνο (άλγος) που γεννάει η προσμονή, η λαχτάρα της επιστροφής στην πατρίδα. Ο ξενιτεμένος, ονειρεύεται το ταξίδι του νόστου. Κι έρχεται κάποια στιγμή η ευλογημένη μέρα της επιστροφής, το “νόστιμον ήμαρ”.  (Βικιπαίδεια)
Ο Οδυσσέας απαρνείται ακόμα και την αθανασία για χάρη του νόστου του.
Επιστροφή λοιπόν στο Αφγανιστάν, στην Αλβανία, στην Μπουρκίνα Φάσο, στη Γουατεμάλα και στην Ελλάδα. Η παράσταση ασχολείται με την επιστροφή.
Αφηγείται πέντε διαφορετικές ιστορίες με αφετηρία τη φυγή για διάφορους λόγους, τη κοινή μοίρα ,τα κοινά συναισθήματα.
Το οδοιπορικό σε ξένη γη ,τη δημιουργία νέας ταυτότητας αλλά και τη σύγκρουση της με την παλιά, το άχθος της επιβίωσης ,την  αίσθηση του αόρατου -γιατί κανείς δε σε βλέπει στη ξένη γη -και εν τέλει τη ψυχική μοναξιά ως απόρροια όλων των παραπάνω.
Που ανήκουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι
Γνωρίζουμε ότι η αντίληψη του ατόμου για τον εαυτό του είναι ένα κοινωνικό προϊόν. Καθορίζεται από το ρόλο που του δίδει η μοίρα σε κάποια κοινωνία και από τη γνώμη και τη στάση που διαμορφώνουν  απέναντι του τα άτομα της κοινωνίας αυτής.
Πως αισθάνεται ο άνθρωπος που ζει κάπου που είναι αόρατος γιατί δεν τον «βλέπουν»
Πως είναι να γυρνάς πίσω και να μην είσαι επιθυμητός
Πως αισθάνεται ο οριακός άνθρωπος Ο άνθρωπος δηλαδή που αναδύεται από τη σύγκρουση /σύζευξη δύο ταυτοτήτων Που φέρει πολιτισμικά στοιχεία και από τη χώρα προέλευσης αλλά και από τη χώρα φιλοξενίας
 Πως αισθάνεται η κόρη που δεν πρόλαβε το νεκρό πατέρα
«Έπρεπε να φύγω. Να μην πνιγώ εδώ. Άξιζε που για ένα πείσμα τότε δεν μου ξαναμίλησες όλα αυτά τα χρόνια Και να έβλεπες τι κατάφερα ρε πατέρα. Σπούδασα, δουλεύω, όλα μόνη μου. Όλα σκεφτόμουν να μπορούσα να στα έλεγα. Και τώρα δεν σε πρόλαβα…»
Πως αισθάνεται ο πρόσφυγας που πρέπει να φύγει αλλιώς θα χαθεί, μπαίνοντας σε μια βάρκα, χάνοντας όλα όσα ήξερε εν μια νυκτί
Λέει ο Μπρέχτ: « Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν …. η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θάναι, μα εξορία.»
Πως αισθάνεται ο μετανάστης « Ντρέπομαι για όλα αυτά τα χρόνια που έφυγα. ….Γιατί με άφησες να φύγω πατέρα Μαύρα σκυλιά μας φωνάζανε. Αόρατοι άνθρωποι. Και δεν είναι πως δε μας βλέπανε.
Δε θέλανε να μας δουν.»
Όλα τα παραπάνω  μας μεταφέρουν την αίσθηση του  βιώματος  του ξένου στο φουαγέ του θεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Οι διάφανες βαλίτσες με τα αντικείμενα που επιλέγουν να πάρουν μαζί πηγαινοέρχονται σαν να οδηγούν αυτά  τις περιπλανώμενες υπάρξεις.
Οι  πέντε παράλληλες ιστορίες με σημείο αναφοράς το χθες διαπραγματεύονται με τον εαυτό ,το φευγιό ,την αποκοπή, την απώλεια, το χάσιμο ,τον επαναπροσδιορισμό ,την διαφοροποίηση, το θάνατο.
Όλα δοσμένα με έντονη  συναίσθηση του ψυχικού βάρους που φέρει  ένα τέτοιο θέμα από το σκηνοθέτη Koldo Vio. Θα μπορούσε εύκολα η παράσταση να μετατραπεί σε μελό και να εκβιάσει το συναίσθημα του θεατή. Όμως διατήρησε  τις ισορροπίες μέχρι το τέλος χρησιμοποιώντας τη μουσική ως ρόλο και καταλυτικό εύρημα αποφόρτισης . Η ομοιότητα των πρωταγωνιστών με τις  κούκλες και το παίξιμο κουκλοθέατρου  οδηγούσε στην ταύτιση των ζωντανών με αθύρματα που κάποιοι άλλοι κινούν τα νήματα της ζωής τους.  Αλλά και στο να δούμε τη σύνδεση τους με την αθωότητα της παιδικότητας.
Η ζωντανή ζωγραφική ως σκηνικό αναδυόμενο από τις πινελιές σε μετέφερε απευθείας σε όλες τις δύσκολες και πολύπλοκες καταστάσεις των πρωταγωνιστών χωρίς δραματοποίηση.
Η κίνηση και η εναλλαγή των λιτών σκηνικών μετέφερε στο κλίμα της φυγής/επιστροφής.
Ο σκηνοθέτης μαζί με τους ηθοποιούς του έδωσαν μια τίμια παράσταση -αναπαράσταση της δύσκολης εποχής που βιώνουν πολλοί γύρω μας .
Ιδωμένο όχι μόνο από τη πλευρά της αντικειμενικής δυσκολίας που φέρει η επιβίωση σε ξένο τόπο αλλά και της ψυχικής σύγκρουσης  του ψυχικού διχασμού που βιώνει ο οριακός άνθρωπος ως μετέχων σε  δύο κόσμους ταυτόχρονα.
Όμως όπως αναφέρει  ο Ρ. Παρκ το 1936 :« Η  μοίρα που καταδικάζει τον οριακό άνθρωπο να ζει ταυτόχρονα  σε δύο κόσμους, είναι η ίδια μοίρα που τον αναγκάζει να αναλάβει, σε σχέση με τους κόσμους που ζει, το ρόλο του κοσμοπολίτη και του ξένου. Με το χάσιμο της αρχικής του ταυτότητας ο οριακός άνθρωπος αναπόδραστα γίνεται , όσον αφορά το πολιτιστικό του περιβάλλον, το άτομο με τους πλατύτερους ορίζοντες, τη μεγαλύτερη οξύνοια ,την πιο ανεξάρτητη και ορθολογική άποψη.
Ο οριακός άνθρωπος είναι πάντα το σχετικά περισσότερο πολιτισμένο ανθρώπινο όν ».
Κι ας πληρώνει εσαεί το τίμημα της φυγής του (εκούσιας ή ακούσιας).
«Έφυγα από δω για να ξεφύγω αλλά τελικά κανείς δε μπορεί να ξεφύγει από τον εαυτό του».
Συντελεστες:
Σκηνοθεσία: Koldo Vio
Σκηνικά – Κοστούμια – Κούκλες Φιγκυράν: Δήμητρα Γιοβάνη
Μαριονέτες: Ανταμαπανταχού (Ελένη Παναγιώτου, Νίκος Τόμπρος
Μουσική: Παύλος Μέτσιος
Επιμέλεια Κίνησης: Έντι Λάμε
Φωτισμοί: Δήμητρα Αλουτζανίδου, Μαρία Λαζαρίδου
Οργάνωση παραγωγής: Δημοσθένης Πάνος
Διανομή: Ελένη Γιαννούση (Πατρίθια / Γουατεμάλα), Γιάννης Γκρέζιος (Ρέντυ / Αλβανία), Νατάσα Δαλιάκα (Ελευθερία / Ελλάδα), Μάριος Μεβουλιώτης (Γιακούμπα / Μπουρκίνα Φάσο), Τάσος Ροδοβίτης (Αχμάντ / Αφγανιστάν)
Μουσικός επί σκηνής: Παύλος Μέτσιος
Το κείμενο  της παράστασης είναι αποτέλεσμα συλλογικής δημιουργίας όλης της ομάδας και προέκυψε μέσα από έρευνα και πρόβες.
Διάρκεια παραστάσεων: Πέμπτη 23 Μαρτίου έως Κυριακή 9 Απριλίου 2017
Ημέρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, στις 21:00
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Για όλες τις παραγωγές του ΚΘΒΕ εισιτήρια από 5 € έως 13 €
ΤΕΤΑΡΤΗ-ΠΕΜΠΤΗ:
Γενική είσοδος: 5 €
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ:
Κανονικό εισιτήριο: 10 €
ΣΑΒΒΑΤΟ & ΚΥΡΙΑΚΗ:
Κανονικό εισιτήριο: 13 €
Εκπτωτικό εισιτήριο: 8 € (Φοιτητικό, Άτομα άνω των 65)
Ομαδικό εισιτήριο: 7 € (για κρατήσεις 20 ατόμων και άνω)
ΑΝΕΡΓΟΙ: (για όλες τις παραγωγές του ΚΘΒΕ) Δωρεάν
Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή. (20 θέσεις σε κάθε παράσταση για τις παραγωγές στο Βασιλικό Θέατρο, στην ΕΜΣ και στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών / 10 θέσεις σε κάθε παράσταση για τις παραγωγές στο Φουαγιέ ΕΜΣ και στο Μικρό Θέατρο).
ΑΤΕΛΕΙΕΣ: Εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις, ισχύουν ατέλειες ΕΣΗΕΜΘ, ΕΣΗΕΑ, ΣΕΗ, Τμημάτων Θεάτρου, Δραματικών Σχολών, Σκηνοθετών.
ΑΜΕΑ: Δωρεάν
Πολύτεκνοι: 5€
Δάσκαλοι-Καθηγητές: 10€
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΑΜΕΙΩΝ:
Βασιλικό Θέατρο:  Τρίτη -Κυριακή 8:30-21:30
Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών: 16.30-21.30
Ταμείο Μονής Λαζαριστών : 16:30-21:30 (μόνο ημέρες παραστάσεων)
Εκδοτήριο ΚΘΒΕ Πλατείας Αριστοτέλους
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα- Τετάρτη- Σάββατο: 10:00-15:30, Τρίτη-Πέμπτη -Παρασκευή :10:00-14:00 & 17:30-20.00
Τηλ. κρατήσεων: 2315 200200
