Πρώτος στους δρόμους της πόλης “βγήκε” ως είθισται κάθε χρόνο, υπό το φως της ημέρας και με την αγορά ανοιχτή, ο Επιτάφιος του Αγίου Μηνά ή διαφορετικά, ο Επιτάφιος των Εμπόρων, όπως τον αποκαλούν.
Σε κλίμα κατάνυξης και βαθιάς θρησκευτικότητας, πλήθος κόσμου ακολουθεί την πομπή του Επιταφίου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Η περιφορά του Επιταφίου ξεκίνησε λίγο πριν της 5, χοροστατούντος του μητροπολίτη Φιλοθέου και θα κινηθεί σε κεντρικούς δρόμους της πόλης. Η διαδρομή που ακολουθεί είναι: Ιωνος Δραγούμη, Τσιμισκή, Βενιζέλου και επιστροφή από την Ερμού. Η περιφορά του γίνεται υπό τους ήχους θρησκευτικών ψαλμωδιών από τη μπάντα της αστυνομίας και των φιλαρμονικών του δήμου ενώ κορίτσια τον ραίνουν με λουλούδια.
Ο Επιτάφιος του Αγίου Μηνά τελείται νωρίτερα από όλους τους άλλους Επιταφίους της Θεσσαλονίκης ώστε να συμμετάσχουν και οι εργαζόμενοι των εμπορικών καταστημάτων. Από τα καταστήματα που περνάει, οι εργαζόμενοι αλλά και οι πελάτες σταματούν ότι κάνουν και βγαίνουν στο δρόμο. Συγκινητικές είναι οι στιγμές όταν ο κόσμος ψάλλει με ευλάβεια το «Ω γλυκύ μου έαρ».
Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον Επιτάφιο του Αγίου Μηνά και ως Επιτάφιο των Εμπόρων. Η ιστορία του χάνεται στις διαδρομές της μνήμης. Μόνο κάποιες παλιές, ασπρόμαυρες, φωτογραφίες, που βρίσκονται κρεμασμένες στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, επί της οδού Ιωνος Δραγούμη, μαρτυρούν πως για πάνω από έναν αιώνα ο Aγιος Μηνάς τελεί την περιφορά νωρίς την ημέρα.
Οι πρώτες εικόνες που έχουν διασωθεί και αποκαλύπτουν πόσο πίσω χρονικά πηγαίνει η παράδοση του Επιταφίου, που είναι συνυφασμένος με το φως της ημέρας και όχι με το φως των κεριών, είναι από τη Μεγάλη Παρασκευή του 1917. Τα ασπρόμαυρα φωτογραφικά στιγμιότυπα από γαλλικά ρεπορτάζ δείχνουν το ναό στολισμένο, τους πιστούς συγκεντρωμένους στην αυλή, τους στρατιώτες να φορούν τις στολές τους και να στέκονται δεξιά και αριστερά του χώρου, τους ζητιάνους μαζεμένους στα σκαλιά και τον Επιτάφιο να βγαίνει από την εκκλησία, ενώ ο ήλιος βρίσκεται ακόμη ψηλά στον ουρανό.
O Aγιος Μηνάς είναι ο προστάτης της εμπορικής αγοράς της Θεσσαλονίκης. Oχι επειδή βρίσκεται στην «καρδιά» της πόλης, εκεί όπου σήμερα υπάρχουν αμέτρητα καταστήματα, αλλά διότι το 1856, η ανακαίνισή του έγινε με χρήματα των εμπόρων της Βενετίας και των εμπόρων της Θεσσαλονίκης.
Αυτό, άλλωστε, μαρτυρά και ο μπαρόκ ρυθμός στο εσωτερικό και το εξωτερικό της εκκλησίας, αλλά και τα αχλαδόσχημα που έχουν τα παράθυρα του ιερού ναού και είναι ίδια παράθυρα με αυτά που συναντά κάποιος στην Παναγία της Τήνου. H ανακαίνιση του ναού έγινε με χρήματα των εμπόρων “υιοθετήθηκε” ως εμπορικός ναός. Μπορεί οι πρώτες φωτογραφίες να μαρτυρούν την περιφορά του Επιταφίου, με το φως της ημέρας το 1917, όμως η ιστορία ενδεχομένως να πηγαίνει ακόμη πιο πίσω και η συγκεκριμένη παράδοση να ξεκίνησε από το 1856 και ύστερα, ώστε να αγιάζονται και να καθαγιάζονται οι έμποροι.
Οι έμποροι και οι εργαζόμενοι της Θεσσαλονίκης θεωρούν πως είναι ευλογία να περνάει ο Επιτάφιος έξω από τα καταστήματά τους την ώρα που είναι ακόμη ανοιχτά για το καταναλωτικό κοινό, που κάνει τα τελευταία πασχαλινά του ψώνια. Και για τον λόγο αυτό, την ώρα της περιφοράς «παγώνει» κάθε εμπορική συναλλαγή.
Αξίζει να αναφέρουμε πως για πρώτη φορά το βράδυ θα συναντηθούν κατά την περιφορά πέντε επιτάφιοι στην πλατεία Αριστοτέλους, από τους ναούς Αγίας Σοφίας, Παναγίας Χαλκέων, από τη Μητρόπολη, την Αγία Θεοδώρα στην Αριστοτέλους και τον Άγιο Νικόλαο τον Τρανό κοντά στη Ρωμαϊκή αγορά.
