Οταν λέμε βατόμουρα, μου έρχεται μεμιάς στο μυαλό, μία ευχάριστη παιδική ανάμνηση, τότε που κάναμε βόλτες στο βουνό και αναζητούσαμε τους λαχταριστούς ζουμερούς αυτούς καρπούς, που δεν χορταίναμε να τους τρώμε.
Δεν μας ένοιαζαν ούτε τα αγκάθια από τα βατόμουρα, ούτε όταν λερωνόμασταν από το βαθυκόκκινο ή βαθύ μωβ χρώμα τους. Τρώγαμε μέχρι να σκάσουμε και… αντιστεκόμασταν μόνο, όταν θέλαμε να τα μαζέψουμε για να κάνουμε την αγαπημένη μας μαρμελάδα.
Οσοι μεγάλωσαν σε χωριό, φαντάζομαι πως κατανοούν τι λέω, όσον αφορά τα «μαγικά» βατόμουρα, που εκτός από πεντανόστιμα έχουν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες.
Πολλοί, όταν αναφέρονται στα βατόμουρα, μιλάνε για διάφορα είδη φρούτων τους δάσους, που ανήκουν φυσικά σ’ αυτήν την κατηγορία.
Υπάρχουν περί τα 400 είδη φυτών βατομουριάς, εμείς όμως θα αναφερθούμε στα βατόμουρα των παιδικών μας χρόνων, στον βάτο αυτό που φυτρώνει στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας και η μητέρα γη μας χαρίζει απλόχερα τα πολύτιμα οφέλη του.
Θα τα συναντήσετε στις άκρες των δρόμων, σε ορεινούς αγρούς, στις παρυφές των βουνών και σε δάση, ακόμη και στην πόλη. Ανάλογα μάλιστα με την εποχή, θα τα δείτε σε διάφορες φάσεις ωρίμανσης, από πράσινα, που γίνονται κόκκινα και στη συνέχεια αποκτούν ένα βαθυκόκκινο χρώμα ή μωβ ή μαύρο (όπως το βλέπει κανείς).
Εδώ να σημειώσουμε πως αναφερόμαστε στα άγρια βατόμουρα, τη βατσινιά, όπως τα αποκαλούν σε κάποιες περιοχές, που έχουν αγκάθια στους βλαστούς και μπορείτε να τα συλλέξετε από τα μέσα του καλοκαιριού έως και το φθινόπωρο.
Βέβαια, να πούμε πως τα τελευταία χρόνια πολλοί καλλιεργούν το θάμνο, καθώς έχει αυξηθεί η ζήτησή τους.
Αν αυτή την περίοδο τα συναντήσετε κάπου, συλλέξτε για να κάνετε την καλύτερη μαρμελάδα για το χειμώνα, που θα λατρέψουν μικροί και μεγάλοι.
Λατρεμένα βατόμουρα με ευεργετικές ιδιότητες
Τα βατόμουρα εκτός από νόστιμα είναι και υγιεινά. Πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, περιέχουν ανθοκυανίνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα και είναι ότι πρέπει γι’ αυτήν την περίοδο ώστε να ενισχύσουμε τον οργανισμό μας.
Είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά, με μεγάλη περιεκτικότητα σε ουσίες όπως οι βιταμίνες C και E και σε ελλαγικό οξύ, οι οποίες καταπολεμούν μερικές μορφές χρόνιων νόσων αλλά και τον καρκίνο.
Καταναλώνονται σκέτα σαν φρούτο, σε επιδόρπια με γιαούρτι, σε φρουτοσαλάτες, σε γλυκά, σε σάλτσες και υπέροχες μαρμελάδες, σε σιρόπι και λικέρ. Φυσικά μπορούμε να κάνουμε θρεπτικούς χυμούς και χορταστικά smoothies. Μπορούμε εκτός από τα φρούτα, να χρησιμοποιήσουμε και τα φύλλα της βατομουριάς, σαν έγχυμα κατά της δυσεντερίας, των διαρροιών και των εσωτερικών αιμορραγιών.
Δέκα καλοί λόγοι για να καταναλώνουμε βατόμουρα
Παρακάτω μπορείτε να δείτε δέκα εξαιρετικούς λόγους για να βάλετε τα βατόμουρα στη ζωή σας. Πολλοί μάλιστα βασίζονται σε επιστημονικές μελέτες…
1. Πλούσια σε θρεπτικά συστατικά
Τα βατόμουρα είναι μια καλή πηγή αρκετών βιταμινών και μετάλλων. Μια μερίδα 150g που περιέχει περίπου το ένα τέταρτο των ημερήσιων αναγκών σας σε βιταμίνη C, μαγγάνιο και περισσότερο από το ένα τρίτο των αναγκών σας σε βιταμίνη Κ1. Περιέχουν επίσης μικρές ποσότητες βιταμίνης Ε, βιταμίνης Β6 και χαλκού.
2. Καλά για το έντερο σας
Τα βατόμουρα είναι επίσης πλούσια σε φυτικές ίνες οι οποίες κάνουν καλό στο έντερο. Μπορούν να ανακουφίσουν και να προστατεύσουν από εντερικές φλεγμονές, όπως η ελκώδης κολίτιδα, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Lund στη Σουηδία, η οποία διαπίστωσε ότι το προστατευτικό αποτέλεσμα είναι ακόμη καλύτερο όταν καταναλώνονται σε συνδυασμό με προβιοτικά.
3. Περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά
Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν τον οργανισμό σας από τις ελεύθερες ρίζες. Πρόκειται για απόβλητα ουσιών που παράγονται από τα κύτταρα όταν ο οργανισμός έχει στρες. Επεξεργάζεται τρόφιμα, τα οποία έχουν συνδεθεί με ασθένειες όπως καρδιακές παθήσεις, καρκίνος, αρθρίτιδα και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα κύρια αντιοξειδωτικά στα βατόμουρα είναι τα φλαβονοειδή, ένας τύπος πολυφαινόλης. Η κατάψυξη των βατόμουρων βελτιώνει την ποιότητα των αντιοξειδωτικών, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Νότιας Ντακότα.
4. Μειώνουν τη βλάβη στο DNA
Το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες βλάπτει επίσης το DNA σας, συμβάλλοντας στη διαδικασία γήρανσης. Με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, τα βατόμουρα μπορούν να αποτρέψουν ορισμένες από τις ελεύθερες ρίζες να καταστρέψουν το DNA σας.
5. Χαμηλότερος κίνδυνος καρδιακών παθήσεων
Η κατανάλωση 150g βατόμουρων κάθε μέρα μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων έως και 15%, σύμφωνα με μια εξαμηνιαία μελέτη του Πανεπιστήμιου της Ανατολικής Αγγλίας. Οι ερευνητές ανέφεραν “συνεχείς βελτιώσεις στην αγγειακή λειτουργία και την αρτηριακή δυσκαμψία» στους συμμετέχοντες, οι οποίοι έπασχαν από μεταβολικό σύνδρομο – μια κατάσταση που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου και διαβήτη.
Δείτε επίσης: Προύνα ή τσάπουρνα: Ενα super food της ελληνικής γης που τα… έχει όλα!
6. Προστατεύουν τη λειτουργία του εγκεφάλου
Τα πλούσια σε φυτοχημικά τρόφιμα, όπως τα βατόμουρα, είναι αποτελεσματικά στην αντιστροφή του εκφυλισμού της εγκεφαλικής λειτουργίας που σχετίζεται με την ηλικία τόσο στη βραχυπρόθεσμη όσο και στη μακροπρόθεσμη μνήμη, σύμφωνα με το The Peninsula College of Medicine and Dentistry.
Αν και οι ακριβείς μηχανισμοί παραμένουν άγνωστοι, τα φλαβονοειδή στα βατόμουρα έχουν αποδειχθεί ότι ενεργοποιούν τις πρωτεΐνες σηματοδότησης μέσω μιας συγκεκριμένης οδού στον ιππόκαμπο – το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τη μάθηση και τη μνήμη.
Οταν μια ομάδα εθελοντών στη δεκαετία του ’70 με πρόωρη μείωση της μνήμης έπιναν δύο με δυόμισι φλιτζάνια χυμού βατόμουρου που διατίθεται στο εμπόριο κάθε μέρα για δύο μήνες σε μια μελέτη της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας, έδειξαν σημαντική βελτίωση στη μάθηση και στα τεστ μνήμης σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
7. Ενισχύουν τη συγκέντρωση
Τα βατόμουρα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη συγκέντρωση και τη μνήμη, σύμφωνα με μελέτη του Reading University. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες στην έρευνα να πιουν ένα smoothie που περιέχει 200 γραμμάρια βατόμουρα το πρωί πριν από τη διεξαγωγή εξετάσεων συγκέντρωσης. Μέχρι το απόγευμα, η όσοι ήπιαν το smoothie είχαν 15 έως 20% υψηλότερη απόδοση από την ομάδα ελέγχου.
Τα φλαβονοειδή στα βατόμουρα πιστεύεται ότι αυξάνουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και αλληλεπιδρούν με οδούς σηματοδότησηα που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και την ανάπτυξη των κυττάρων.
8. Ελέγχουν το σάκχαρο στο αίμα
Ενώ τα βατόμουρα περιέχουν ζάχαρη – περίπου 15 γραμμάρια ανά 150 γραμμάρια – εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι οι ανθοκυανίνες στα βατόμουρα μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
9. Βοηθούν στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων της χοληστερόλης
Με τον ίδιο τρόπο που τα αντιοξειδωτικά στα βατόμουρα προστατεύουν τα κύτταρα και το DNA σας, έτσι βοηθούν στην πρόληψη της LDL (κακής) χοληστερόλης στον οργανισμό που παράγεται από την οξείδωση. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς η οξειδωμένη χοληστερόλη LDL μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις.
Κατά τη διάρκεια μιας μελέτης οκτώ εβδομάδων που διεξήγαγε το κρατικό πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, η κατανάλωση 50 g βατόμουρων κάθε μέρα μείωσε την οξείδωση της LDL κατά 27%.
10. Μπορούν να βοηθήσουν στη μυϊκή αποκατάσταση
Ενώ απαιτείται περισσότερη έρευνα, πρώιμες μελέτες δείχνουν ότι τα βατόμουρα μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακάμψετε γρηγορότερα μετά από μια σκληρή προπόνηση.
Μια μικρή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the International Society of Sports Nutrition διαπίστωσε ότι η κατανάλωση smoothie βατόμουρου τόσο πριν όσο και μετά την προπόνηση επιταχύνει την περίοδο ανάρρωσης.
Με πληροφορίες για τις επιστημονικές μελέτες από το iatronet.gr
