Ο ιστορικός ναός με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας
Η Ελλάδα και η Ορθοδοξία θα τιμήσουν σε μερικές ημέρες την Παναγία. Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το Πάσχα του καλοκαιριού όπως ονομάζεται, είναι μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της χριστιανοσύνης, και οι πιστοί προσέρχονται σε ναούς και μονές ανά την Ελλάδα για να εορτάσουν.
Σε όλη την επικράτεια υπάρχουν ιστορικά σημεία όπου τιμάται με ιδιαίτερη ευλάβεια η Υπεραγία Θεοτόκος. Πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν να συνδυάσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές και να βρεθούν σε ένα τέτοιο ιερό προσκύνημα.
Στο νησί Λέσβου υπάρχουν ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς μονές και προσκυνήματα της χώρας μας κι ένα από αυτό είναι η Παναγία της Αγιάσου. Κάθε Δεκαπενταύγουστο το όμορφο χωριό γίνεται πόλος έλξης του κόσμου που δίνει το παρών στις λατρευτικές εκδηλώσεις για την Παναγία στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μια ιστορική εκκλησία με ένα ιδιαίτερο παρελθόν.
Η ιστορία του είναι άρρηκτα δεμένη με την εικόνα της Παναγίας με την επιγραφή «Αγία Σιών», σε παραφθορά της οποίας οφείλεται η ονομασία του οικισμού.
Ο εντυπωσιακός ναός
Ο ναός οικοδομήθηκε το 1170-1173 για να στεγάσει την εικόνα που είχε φέρει μαζί με άλλα κειμήλια από τα Ιεροσόλυμα ο ιερομόναχος Αγάθων ο Εφέσιος τον 9ο αιώνα, την εποχή της εικονομαχίας. Η εικόνα αρχικά φυλασσόταν σε γειτονική μονή, ενώ στη σημερινή θέση του ναού είχαν μεταφερθεί τα οστά του Αγάθωνα. Με κέντρο τον ναό διαμορφώθηκε μονή και σταδιακά γύρω της αναπτύχθηκε ο οικισμός. Η μονή διαλύθηκε το 1783, ο ναός έγινε ενοριακός, και το 1806 κατεδαφίστηκε λόγω προβλημάτων στατικότητας για να ανεγερθεί νέος, ο οποίος, όμως, καταστράφηκε από φωτιά το 1812, λίγο πριν από την ολοκλήρωσή του. Ο σημερινός ναός οικοδομήθηκε το 1815 και ανακαινίσθηκε εσωτερικά για τελευταία φορά το 1977.
Είναι μεγάλη τρίκλιτη βασιλική με τετράρριχτη στέγη και νάρθηκα με κιονοστοιχία που προεκτείνεται στις πλευρές του κτηρίου. Το ιερό έχει τρεις Άγιες Τράπεζες, από τις οποίες η δεξιά είναι αφιερωμένη στον Άγιο Χαράλαμπο και η αριστερή στον Άγιο Νικόλαο.
Το εσωτερικό του ναού έχει πλούσιο διάκοσμο που ολοκληρώθηκε το 1838, όπως αναφέρει επιγραφή στον νάρθηκα. Το θαυμάσιο μαρμάρινο τέμπλο αρχικά ήταν μικρότερο σε ύψος και το ανώτερο τμήμα του είναι ξύλινη προσθήκη με τόσο καλή επεξεργασία που δεν επιτρέπει τη διάκριση των υλικών. Σε ιδιαίτερο προσκυνητάρι φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας, η παλαιά εικόνα που αποκαλύφθηκε κρυμμένη σε ειδική θήκη πίσω από το πιστό αντίγραφό της, ενώ υπάρχουν πολλές ακόμη αξιόλογες φορητές εικόνες που χρονολογούνται από τον 10ο έως τον 19ο αιώνα. Ο ναός πλαισιώνεται από ξενώνα, πνευματικό κέντρο, λαογραφικό και εκκλησιαστικό μουσείο με πολλά και πολύτιμα κειμήλια, και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου
Η Παναγία Βρεφοκρατούσα
Η εικόνα της Παναγίας που κρατάει τον Χριστό (Βρεφοκρατούσα), δημιουργήθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Το 1453, δηλαδή τότε που αλώθηκε η Πόλη από τους Τούρκους, οι Χριστιανοί του ναού βλέποντας ότι η εικόνα της Παναγίας άρχισε να καταστρέφεται από το πέρασμα του χρόνου, ανέθεσαν σ’ έναν καλό αγιογράφο να κάνει ένα πιστό αντίγραφο της παλιάς εικόνας για να κρύψουν την πρωτότυπη. Η εικόνα — αντίγραφο είναι εξαίρετο έργο βυζαντινής τέχνης.
Το 1838 η πρωτότυπη εικόνα βρέθηκε κρυμμένη στο εσωτερικό της νεότερης εικόνας της Παναγίας, μέσα σε ξύλινο κουτί και τυλιγμένη σε ύφασμα βουτηγμένο σε κηρομαστίχα, αλλά φοβερά κατεστραμμένη. Η αποκατάσταση των φθορών που δημιούργησε ο χρόνος έγινε με μεγάλη επιμέλεια από το Ρώσο τεχνίτη, ειδικό συντηρητή των εικόνων του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών, Βασίλειο Ραχτσέβσκι.
Η παλιά εικόνα τοποθετήθηκε από τότε σε ξύλινη θήκη με διπλό κρύσταλλο μέσα σε μαρμάρινο προσκυνητάρι μπροστά στο αντίγραφο εικόνισμα της Παναγίας που βρίσκεται στο τέμπλο.
Λαμπρές εκδηλώσεις
Εδώ και μέρες ο ναός έχει φορέσει τα… καλά του για να υποδεχθεί τους χιλιάδες πιστούς τόσο από τη Λέσβο όσο και απ΄όλη την Ελλάδα που καταφθάνουν για το ευλαβικό προσκύνημα. Ηδη, έχει στολιστεί ο επιτάφιος ενώ τελούνται ιερές παρακλήσεις προς την Υπεραγία Θεοτόκο.
Ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο θα τελεστεί πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία παρουσία του οικείου Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου και τους Επισκόπου Αμορίου και Ηγουμένου της Μονής Βλατάδων Νικηφόρου. Την κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, Αλκιβιάδης Στεφανής, που έλκει την καταγωγή του από την Αγιάσο.
