Ευρωπαϊκή στροφή στην πολεμική οικονομία

Κωτάντζης Κώστας

του Κώστα Κωτάντζη

δημοσιογράφου-συγγραφέα, Απόφοιτου Ανοικτού Πανεπιστημίου Πάτρας με Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, MSc European Journalism

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα αποτελεί πλέον, μόνο μια ένωση ειρήνης. Από εδώ και στο εξής στους στόχους της εντάσσονται η αύξηση παραγωγής πολεμικού υλικού και η αμυντική τεχνολογία από ευρωπαϊκές εταιρείες.

Την Τρίτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την «Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική» (EDIS). Η Στρατηγική θα υποστηριχθεί αρχικά από κονδύλιο ύψους 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2025-2027, ώστε να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης (EDTIB). Έως το 2030 θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να δαπανά τουλάχιστον το 50% των προϋπολογισμών για αμυντικές προμήθειες.

Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν εκτιμά ότι στην πραγματικότητα θα χρειαστούν τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ δήλωσε ότι «το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ δεν είναι πολλά χρήματα για μια αμυντική βιομηχανία, αλλά θα λειτουργήσει ως κίνητρο για συσπείρωση των κρατών-μελών».

Ο Μπρετόν υπογράμμισε ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια «υπαρξιακή απειλή», ενώ ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής Γιοζέπ Μπορέλ προειδοποίησε: «Σε απάντηση στην επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ενισχύσει τις αμυντικές της ικανότητες».

Σύμφωνα με τον Ρίχο Τεράς, βουλευτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και πρώην διοικητή του εσθονικών ενόπλων δυνάμεων: «Η Ευρώπη πρέπει να είναι προετοιμασμένη για πόλεμο και δεδομένου ότι είναι μια οικονομική ένωση, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην αμυντική βιομηχανία».

Όπως δήλωσε ο Καμίλ Γκραντ, πρώην βοηθός Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, και τώρα συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων: «Στόχος είναι να πείσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, να αρχίσει επιτέλους να υψώνει ανάστημα όσον αφορά την Άμυνα. Πρόκειται για μια ιδέα που απασχολεί την Ευρωπαϊκή Ένωση από τη δημιουργία της ως Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) το 1951. Αντί όμως να συγκροτήσουμε μια πολυεθνική στρατιωτική δύναμη, κάτι που συζητιόταν στα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, αυτή τη φορά στοχεύουμε στην ανάπτυξη μιας πολεμικής βιομηχανίας, καθώς και τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από αμερικανικά οπλικά συστήματα».

Συνοπτικά, η Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική στοχεύει στην:

· Υποστήριξη μιας αποτελεσματικότερης συλλογικής άμυνας των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βασισμένης στα υφιστάμενα μέσα, όπως το Σχέδιο Ανάπτυξης Ικανοτήτων (CDP), τη Συντονισμένη Ετήσια Επισκόπηση για την Άμυνα (CARD) και τη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO),

· Διασφάλιση διαθεσιμότητας όλων των αμυντικών προϊόντων μέσω μιας πιο δραστήριας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης (EDTIB) υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και χρονικό ορίζοντα. Σε αυτό το πλαίσιο θα στηρίζονται επενδύσεις των κρατών της Ένωσης και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας για την ανάπτυξη και διάθεση στην αγορά αμυντικών τεχνολογιών που θα διασφαλίζουν τον αναγκαίο εφοδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

· Διασφάλιση ότι οι εθνικοί προϋπολογισμοί και ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα υποστηρίζουν την προσαρμογή της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στο νέο πλαίσιο Ασφάλειας,

· Ενσωμάτωση της κουλτούρας πολεμικής ετοιμότητας σε όλες τις πολιτικές, ιδίως με την αναθεώρηση της δανειοδοτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,

· Ανάπτυξη στενότερων δεσμών με την Ουκρανία μέσω της συνεργασίας της αμυντικής της βιομηχανίας, με εκείνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ουκρανία θα αντιμετωπίζεται ως σχεδόν κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

· Συνεργασία με το ΝΑΤΟ και τους στρατηγικούς διεθνείς εταίρους.

Το «Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας» (EDIP) θα εισάγει ένα νέο νομικό πλαίσιο, τη «Δομή Προγράμματος Ευρωπαϊκών Εξοπλισμών» (SEAP) που θα διευκολύνει και κλιμακώνει την αμυντική συνεργασία των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO).

Όπως ξεκαθάρισε ο Μπρετόν: «Δεν πρόκειται για αλλαγή των Συνθηκών, αλλά για καλύτερη συνεργασία στο πλαίσιο των Συνθηκών».

Καθώς πρόκειται για Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική θα χρειαστεί να εγκριθεί από τις εθνικές κυβερνήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.