Η μακρόχρονη εκκλησιαστική ιστορία, μας έχει δώσει σε κάθε χρονική της περίοδο μάρτυρες και αγίους, οι οποίοι έχουν καταγράψει την αδιάλειπτη επικοινωνία με το Θεό μέσα από την βαθιά τους πίστη και αγάπη σε Αυτόν και την καλοσύνη στον συνάνθρωπο.
Της Σοφίας Δασκαλοπούλου, Θεολόγου, Υπ. Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Χριστιανισμού
Ανάμεσα στους πολυάριθμους αγίους που κοσμούν το αγιολόγιο της εκκλησίας μας συναριθμείται και η τιμώμενη στις 22 Ιουλίου Αγία Μαρκέλλα πολιούχος της νήσου Χίου, η οποία αποτελεί πνευματικό θησαυρό του νησιού και των προσκυνητών που συρρέουν κάθε χρόνο σε αυτό, προκειμένου να αποδώσουν τον οφειλόμενο σεβασμό στο μεγαλείο και τον ηρωισμό της και να προσκυνήσουν τη θαυματουργική της χάρη.
Η Αγία Μαρκέλλα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βολισσό της Χίου. Για τον χρόνο της γέννησης, της ζωής και του μαρτυρίου της παρατηρείται ασάφεια μεταξύ των βιογράφων. Σύμφωνα με τον όσιο Νικηφόρο τον Χίο, έζησε κατά τη διάρκεια του δεκάτου τετάρτου αιώνα και ανατράφηκε ως χριστιανή από τη μητέρα της, παρόλο που ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης. Σε νεαρή ηλικία αποβιώνει η μητέρα της και η Μαρκέλλα συνέχισε να μελετά την Καινή Διαθήκη, να προσεύχεται στο Θεό και να ζει μια ζωή σύμφωνα με αυτά που της είχε διδάξει. Προικισμένη με θεϊκή σοφία διακρίθηκε για τη βαθιά της πίστη και αγάπη στον Ιησού Χριστό, καθώς και για τη σεμνότητα και την ευγένεια της ψυχής της.
Σύμφωνα με την παράδοση μετά την ενηλικίωση της ο πατέρας της, την πιέζει με σκληρούς τρόπους να γίνει ειδωλολάτρης. Εκείνη φοβισμένη, διαφεύγει στα κοντινά βουνά και κρύβεται σε θάμνους, όπου ένας αποτέλεσε το ασφαλές καταφύγιο της. Κάποιος βοσκός όμως που την αντιλήφθηκε, υπέδειξε το σημείο στον πατέρα της και εκείνος για να την αναγκάσει να παρουσιαστεί έβαλε φωτιά στο θάμνο. Τότε η Μαρκέλλα για να σωθεί άρχισε να τρέχει πάνω σε πέτρες και βράχια, αλλά ο πατέρας της βλέποντας τη δυσκολία να τη φτάσει, αποφάσισε να τη σημαδέψει με το τόξο του. Έτσι εκτόξευσε προς αυτήν ένα βέλος που την πλήγωσε, ποτίζοντας με το αίμα της τα βράχια όπου χωρίς να χάσει την ψυχική της δύναμη, συνέχισε να τρέχει. Οι σωματικές της δυνάμεις άρχισαν όμως να την εγκαταλείπουν και κάποια στιγμή έπεσε κάτω ταλαιπωρημένη και πληγωμένη.
Η βαθιά και ακλόνητη πίστη της ήταν εκείνη που την βοήθησε να βρει τη σωτήρια λύση. Με τα μάτια στραμμένα στον Ουράνιο Νυμφίο, τον Οποίο τόσο πολύ αγάπησε, προσευχήθηκε και Του ζήτησε να σχίσει τον βράχο και να την κρύψει μέσα. Η παράκληση της Αγίας έγινε πραγματικότητα και έτσι ο βράχος σχίστηκε και δέχτηκε το σώμα της ενάρετης Μαρκέλλας μέχρι το στήθος. Ο πατέρας της φτάνοντας στον τόπο και αντικρύζοντας το παράδοξο αυτό θαύμα, εξοργίστηκε σε τέτοιο βαθμό που την αποκεφάλισε. Η λάμψη που άρχισε να εκπέμπεται στέφθηκε με τον ουράνιο και άφθαρτο στέφανο της άθλησης και της θεϊκής δόξας.
Ο σχισμένος βράχος που δέχτηκε το μαρτυρικό σώμα της Αγίας της Χίου, αποτελεί μέχρι και σήμερα για τους πολυάριθμους προσκυνητές σημείο ευλαβικής αναφοράς, αφού όσοι προσέρχονται με πίστη παρατηρούν τον ερυθρό χρωματισμό των βράχων και το νερό να ατμίζει και να αναβλύζει το αγίασμα για όλους τους πιστούς.
Αναρίθμητα είναι τα θαύματα που έχει επιτελέσει η Αγία Μαρκέλλα από την εποχή του ενδόξου μαρτυρίου της έως τις ημέρες μας, με αυτόπτες μάρτυρες λαμπρές πνευματικές μορφές της Εκκλησίας μας, όπως ο άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως και ο βιογράφος της όσιος Νικηφόρος ο Χίος, οι οποίοι συχνά προσέρχονταν στον τόπο του μαρτυρίου της για να προσευχηθούν. Αρκετοί Ναοί, εξωκλήσια και παρεκκλήσια στο όνομά της έχουν καταγραφεί σε περιοχές της πατρίδας μας όπως στην Θεσσαλονίκη και την Ελευσίνα.
Η μνήμη της Αγίας ενδόξου παρθενομάρτυρος Μαρκέλλης της Χιοπολίτιδος τιμάται και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Ιουλίου και η πανήγυρις λαμβάνει χώρα στον φερώνυμο ιερό ναό που βρίσκεται στην αμμώδη παραλία του ομώνυμου όρμου της Βολισσού, κτισμένος στο σημείο των θάμνων που είχε βρει καταφύγιο πριν την σημαδέψει με τον τόξο ο πατέρας της. Αποτελεί πανελλήνιο ιερό προσκύνημα με χιλιάδες προσκυνητές από το νησί, την Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι κατακλύζουν το ναό που πανηγυρίζει για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της και να αποθέσουν στην Αγία τους ευχαριστήρια αναθήματα.
Στην Αγία Μαρκέλλα τιμάται προσευχή και απολυτίκιο, Της αγνείας το ρόδον και της Χίου το βλάστημα, την Αγίαν Μαρκέλλαν, εν ωδαίς ευφημήσωμεν, τμηθείσαν γαρ χειρί τη πατρική, ως φύλαξ εντολών των του Χριστού, ρώσιν νέμει και κινδύνων απαλλαγήν, την προς αυτήν κραυγάζουσι∙ δόξα τω δεδοκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου, πάσιν ιάματα.
