Ο αγώνας των Ελλήνων στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν διαρκής, επίμονος και δύσκολος. Πριν ακόμη γίνει η γερμανική εισβολή από τη Βόρεια Ελλάδα, υπήρξε οργάνωση της αντίστασης ενάντια στους ναζί.
Απαραίτητα ήταν τα έργα εκείνα που θα βοηθούσαν ώστε να μπει φρένο στους επίδοξους κατακτητές. Μέρος της στρατηγικής ήταν η κατασκευή παρατηρητηρίων σε καίρια σημεία ώστε να υπάρχει ενημέρωση και προετοιμασία για τις μάχες. Σε αυτό το πλαίσιο, κατασκευάστηκαν αρκετά παρατηρητήρια βόρεια της Θεσσαλονίκης, και συγκεκριμένα στο Φίλυρο.
Οκτώ δεκαετίες μετά, και οι εν λόγω κατασκευές βρίσκονται καλά κρυμμένες ανάμεσα στα δέντρα, αλλά βρίσκονται πολύ κοντά σε κατοικημένη περιοχή, πίσω από το γυμνάσιο.
Σε καλή κατάσταση βρίσκονται σήμερα δύο από τα πέντε που είχαν κατασκευαστεί, όπως δείχνουν και οι εικόνες του Thes.gr.
Αν και πολλοί τα μπερδεύουν για πολυβολεία, λόγω των ανοιγμάτων που υπάρχουν στους τείχους, πρόκειται για παρατηρητήρια. Οπως αναφέρει στο Thes.gr, o Ευγένιος Καλαϊτζόπουλος, πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Φιλύρου, κατασκευάστηκαν το διάστημα 1936-39 και μοιάζουν με αντίστοιχα που υπάρχουν στις περιοχές Γρεβενών και Κοζάνης.
“Φαίνεται πως από τα σημεία εκείνα οι Ελληνες παρακολουθούσαν τι συνέβαινε στα βόρεια, καθώς υπάρχει ορατότητα σε όλο τον κάμπο του Λαγκαδά μέχρι το όρος Μπέλλες”, λέει ο κ. Καλαΐτζόπουλος που σημειώνει πως δεν είναι πολυβολεία καθώς δεν ήταν πέρασμα στρατιωτικών δυνάμεων.
Τα εν λόγω παρατηρητήρια ενώνονταν με ορύγματα από τα οποία σήμερα ορατά είναι μόνο τα ίχνη τους. Να σημειωθεί, πως ένα ακόμη αντίστοιχο κτίσμα βρίσκεται βορειοδυτικά, προς το δρόμο Φίλυρο-Λαγυνά.
Ενέργειες για την ανάδειξη και αξιοποίησή τους
Οι κάτοικοι του Φιλύρου γνωρίζουν την ύπαρξη των παρατηρητηρίων ωστόσο αυτά δεν είναι ευρέως γνωστά στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης. Ο Ευγένιος Καλαΐτζόπουλος επιχειρεί να αναδείξει το σημείο και για το λόγο αυτό έχει έρθει σε επαφή τόσο με το Γ΄ Σώμα Στρατού όσο και με το δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη.
“Εχουμε μιλήσει για το θέμα της αξιοποίησης ώστε ο κόσμος να τα επισκέπτεται για τους περιπάτους του, προσφέροντας και ορισμένες διευκολύνσεις όσον αφορά την πρόσβαση και τη διαμονή στο σημείο”, αναφέρει ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Φιλύρου.
