Σε ένα μοναδικό φυσικό τοπίο, περιτριγυρισμένο από πυκνό ελατόδασος, στη βόρεια πλευρά του γνωστού χωριού των Τζουμέρκων, το Βουργαρέλι, θα συναντήσετε έναν ιστορικό θησαυρό, το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου.
Ο Αγιος Γεώργιος που βρίσκεται στο Βουργαρέλι Αρτας θεμελιώθηκε το 1690 περίπου και ανιστορήθηκε το 1714, σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται στον τοίχο μεταξύ πρόναου και καθολικού ενώ το 1957 κρίθηκε διατηρητέο ιστορικό μνημείο.
«Ενταύθα συνήλθον τον Ιούλιον του 1821 οι οπλαρχηγοί και εκηρύξαν την επανάστασιν εις την περιοχήν Άρτης».
Αυτό γράφει η μαρμάρινη επιγραφή που θα δείτε έξω από το Ναό και μαρτυρά το σημαντικό ρόλο που έπαιξε ο Αγιος Γεώργιος στα χρόνια της τουρκοκρατίας.
Εδώ ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης του 1821 οι οπλαρχηγοί των Τζουμέρκων και των Ραδοβυζίων, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Γώγος Μπακόλας, Κουτελίδας, Ισκος, Ράγγος, Κουτσονίκας και άλλοι με τα παλικάρια τους, κάτω απ’ τις ευλογίες του ηγούμενου της μονής, Χριστοφόρου. Ετσι το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Βουργαρέλι έγινε η Αγία Λαύρα της Ηπείρου.
Την περίοδο της τουρκοκρατίας αλλά και της κατοχής το Μοναστήρι υπήρξε σημαντικό πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο, εστία προσφοράς και στήριξης του πληθυσμού όλης της περιοχής των Τζουμέρκων.
Λέγεται πώς εδώ κατέφυγαν το 1800 οι Σουλιώτικες φάρες των Μποτσαραίων ενώ την άνοιξη του 1821 συγκεντρώθηκαν οι οπλαρχηγοί των Τζουμέρκων, του Ραδοβιζίου και του Ξηρομέρου για να συντονίσουν τον αγώνα και να κηρύξουν την επανάσταση στην περιοχή της Αρτας. Στον Αγιο Γεώργιο βρήκαν καταφύγιο οι Βουργαρελιώτες όταν οι Γερμανοί βομβάρδισαν και έκαψαν το χωριό το 1943.
Ο Αγιος Γεώργιος, η κορώνα του Βουργαρελίου
Το μοναστήρι αποτελεί την κορώνα του Βουργαρελίου και ένα απ’ τα σημαντικότερα αξιοθέατα των Τζουμέρκων. Ναός και κελιά σώζονται σε άριστη κατάσταση ενώ κάθε χρόνο δέχεται πλήθος επισκεπτών.
Στα μέσα του 19ου αιώνα το μοναστήρι βρισκόταν σε μεγάλη ακμή. Απήχηση αυτής της ευημερίας του βρίσκουμε στη φιλανθρωπική δράση του, αφού επιχορηγούσε -όπως λένε οι πηγές- με μεγάλα ποσά τα σχολεία της περιοχής και βοηθούσε πεινασμένες οικογένειες.
Ο ναός παρουσιάζει μεγάλες αρχιτεκτονικές ομοιότητες με τη Χρυσοσπηλιώτισσα των Γουριανών. Είναι μονόκλιτη θολωτή βασιλική με οκταγωνικό τρούλλο και καμαροσκέπαστο νάρθηκα. Στις πλάγιες πλευρές του έχει τρίπλευρους χορούς, ανατολικά δε καταλήγει σε επίσης τρίπλευρη κόγχη. Είναι πλακοσκέπαστος με απλή τοιχοποιία και με μόνη εξωτερική διακόσμηση μια οδοντωτή ταινία στο γείσο του τρούλλου. Για ενίσχυση της αντοχής των μακρών πλευρών του κτίστηκαν ογκώδη επικλινή αντερείσματα.
Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος από τοιχογραφίες του 1714, όπως μαρτυρεί σχετική επιγραφή γραμμένη πάνω απ’ τη θύρα του κυρίως ναού που οδηγεί στο νάρθηκα. Οι συνθέσεις παρουσιάζουν τη γνωστή διάταξη σε ζώνες τόσο στον κυρίως ναό όσο και στο νάρθηκα, και έγιναν από Καλαρρυτινούς ζωγράφους.
Το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι επίσης του 18ου αιώνα και στολίζεται με ανάγλυφες παραστάσεις πτηνών και φυτών, έχει δε και πέντε φορητές εικόνες που απ’ ό,τι δείχνει η τεχνοτροπία τους πρέπει να έγιναν απ’ τους ίδιους ζωγράφους που έκαναν και τις τοιχογραφίες.
Από τα κειμήλια της μονής αξιολογότερο είναι μια ασημένια λειψανοθήκη του 1859 -έργο και αυτό Καλαρρυτιώτη ασημουργού- με λείψανα πολλών αγίων.
Βουργαρέλι: Στέκει αγέρωχο στις παρυφές των Τζουμέρκων
Το χωριό Βουργαρέλι ανήκει στο Νομό Αρτας, απέχει 58 χλμ. από την Αρτα και 90χλμ από τα Τρίκαλα. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 800 μέτρων στις παρυφές των Τζουμέρκων (Αθαμανικά όρη). Πρόκειται για ένα καταπράσινο χωριό που περιβάλλεται από έλατα όπου ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει πολλά παραδοσιακά αξιοθέατα.
Μεταπολεμικά το Βουργαρέλι μετονομάσθηκε με προεδρικό διάταγμα σε «Δροσοπηγή», αλλά το όνομα δεν επικράτησε και καθιερώθηκε ως «Βουργαρέλι».
Εκτός από τον Αγιο Γεώργιο, άλλα αξιοθέατα της περιοχής είναι Πλατεία Βουργαρελίου, οι βρύσες «Αρχόντω» και «Κρυστάλλω», η Βυζαντινή Κόκκινη Εκκλησία, ο Παραδοσιακός οικισμός Σελιό, η Πηγή Λεπτοκαριάς και τα δύο μονότοξα γεφύρια.
Με πληροφορίες από peartas.gov.gr και αποσπάσματα από το βιβλίο του Κων/νου Θ. Γιαννέλου «Τα Βυζαντινά Μνημεία της Άρτας»
