Κάποτε αποτελούσε μία εγκαταλελειμμένη «γωνιά» στη Θεσσαλονίκη, μετά ακολούθησε η αναβάθμισή του περιβάλλοντος χώρου και σήμερα αποτελεί μία… όαση περιπάτου, ανάμεσα στα πυκνοδομημένα κτίρια με φόντο το αρχαίο τείχος.
Η πλατεία των Αγίων Αποστόλων βρίσκεται πίσω από τα δυτικά τείχη της πόλης, βόρεια της πλατείας Δημοκρατίας κοντά στην αρχή της οδού Αγίου Δημητρίου.
Σαφώς και θα τη διακρίνετε αμέσως καθώς στο χώρο δεσπόζει η εκκλησία των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων, ένα από τα λαμπρότερα μνημεία της εποχής των Παλαιολόγων σε ολόκληρη τη βυζαντινή αυτοκρατορία.
Χτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Νήφωνα τον Α’, σε μια περίοδο μεγάλης πολιτιστικής ακμής της Θεσσαλονίκης.
Αρχικά ο ναός αποτελούσε καθολικό (κεντρικός ναός) μονής που ήταν αφιερωμένος στην Παναγία. Η σημερινή του ονομασία οφείλεται στην λαϊκή δοξασία περί κάλυψης του ναού με δώδεκα θόλους που συμβόλιζαν τους δώδεκα Αποστόλους.
Έχει μήκος 19,20 μ και πλάτος 17,50 μ. Το ύψος του κεντρικού τρούλου φτάνει τα 16 μ. Την περίοδο 1520-1530, μετατράπηκε σε τζαμί και πήρε την ονομασία Σοούκ Σου Τζαμί.
Διαβάστε περισσότερα για το Ναό, εδώ: Εκκλησία Αγίων Αποστόλων: Ο ναός με «πλούσια» ιστορία της βυζαντινής Θεσσαλονίκης
Παρότι η πλατεία δεν έχει αποκτήσει ακόμη την αίγλη που της αρμόζει, η εικόνα της όμως είναι σαφώς καλύτερη και αναβαθμισμένη, μετά τις εργασίες ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου, αναδεικνύοντας παράλληλα τον σπουδαίο ιστορικό της χαρακτήρα.
Αλλωστε, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές του κέντρου δεν θα μπορούσε να μείνει παρατημένη στην… τύχη της αφού επιβάλλεται η σωστή ανάδειξη των μνημείων της.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα ενοποιήθηκαν με το προαύλιο του ναού και παράλληλα, δημιουργήθηκε ένας όμορφος χώρος αναψυχής με πράσινο και καθιστικά, ώστε να απολαμβάνετε το σημείο και τον περίπατό σας, κάνοντας ένα ταξίδι στην ιστορία αυτής της πόλης. Σε όλη την πλατεία, διάφορα είδη δέντρων και λουλουδιών της προσδίδουν μία όμορφη εικόνα, όπως πεύκα, ελιές, πικροδάφνες, τριανταφυλλιές και άλλα.
Το αγίασμα των Αγίων Αποστόλων, τα τείχη και τα άλλα μνημεία
Εκτός από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, στα μνημεία που θα βρείτε στην πλατεία συμπεριλαμβάνονται η βυζαντινή κινστέρνα, το Πρόπυλο, καθώς και το οθωμανικό λουτρό Πασά Χαμάμ (ή λουτρά Φοίνιξ).
Η κινστέρνα – δεξαμενή ανήκει όπως προαναφέραμε στους βυζαντινούς χρόνους, και ήταν το Αγίασμα του Ναού. Οπως φαίνεται, η κινστέρνα υδροδοτούσε και την περιοχή με νερό, γιατί όταν ο ναός έγινε τζαμί στην Τουρκοκρατία ονομάστηκε Σοούκ Σου Τζαμί, δηλαδή τζαμί του κρύου νερού. Είναι περιττό να αναφέρουμε πως η εκκλησία υπέστη καταστροφές από τους Οθωμανούς…
Παράλληλα, κατά μήκος του τείχους αναπτύσσεται μια ζώνη από αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία ανέλαβε η 9η εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων. Στα βόρεια θα βρείτε το παρεκκλήσι του Αγίου Ανδρέα. Από το 1988 ο Ναός έχει ενταχθεί στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Μην χάσετε την ευκαιρία να ανακαλύψετε την πλατεία των Αγίων Αποστόλων, να απολαύσετε τη βόλτα σας και να θαυμάσετε από κοντά τους βυζαντινούς θησαυρούς. Φυσικά, πρέπει να επισκεφθείτε το Ναό και να δείτε όλα τα αριστουργήματα που υπάρχουν στο εσωτερικό του.
Ο διάκοσμος αποτελείται από πλούσια ψηφιδωτά στα άνω επίπεδα, εμπνευσμένα από Κωνταντινουπολίτικα πρότυπα. Τα συγκεκριμένα είναι σημαντικά καθώς πρόκειται για τα τελευταία παραδείγματα βυζαντινών ψηφιδωτών και τα τελευταία του είδους τους στη Θεσσαλονίκη.
Οι τοιχογραφίες συμπληρώνουν τη διακόσμηση στα κατώτερα επίπεδα του ναού, καθώς επίσης και στο νάρθηκα και σε ένα από τα παρεκκλήσια. Η αναστήλωση του ναού και η σταδιακή αποκατάσταση των τοιχογραφιών ξεκίνησε το 1926. Μετά τον σεισμό του 1978, το κτήριο ενισχύθηκε, και το 2002, τα ψηφιδωτά καθαρίστηκαν.
Με στοιχεία από wikipedia.org
