«Ενθάδε κείται η δούλη του Θεού Χρυσούλα Ροδάκη θανούσα τη δεκάτη ογδόη Μαρτίου 1887». Αυτή τη φράση έγραφε η επιτύμβια στήλη, που βρήκε το 2017 ο Κερέμ Σογιλμάζ στο πατρικό του σπίτι, στο Καραζακιόι, περίπου 100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κωνσταντινούπολης.
Η ταφόπλακα βρέθηκε στην αυλή κατά τη διάρκεια των εργασιών ανακαίνισης. Οι εργάτες ήταν έτοιμοι να την πετάξουν στα σκουπίδια, όταν ο Τούρκος παραγωγός ταινιών τούς σταμάτησε.
Μετέφερε τη στήλη σπίτι του, την καθάρισε και ξεκίνησε έναν αγώνα διαρκείας για να μάθει την ιστορία της.
Μία έρευνα που κράτησε πέντε χρόνια
«Παρόλο που στην αρχή δεν ήξερα καν τι ήταν ή τι έγραφε, αποφάσισα να την κρατήσω. Και από τότε ξεκίνησα έναν αγώνα να βρω απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα: Ποια ήταν αυτή η Χρυσούλα Ροδάκη; Ποια ήταν τελικά η ιστορία του χωριού της μητέρας και της γιαγιάς μου;
Υπάρχουν άραγε απόγονοι αυτού του κοριτσιού για να τους παραδώσω την επιτύμβια στήλη;» είχε δηλώσει στα «ΝΕΑ» ο ίδιος τον Οκτώβριο του 2017.
Αφού ζήτησε από Έλληνες να του εξηγήσουν τι έγραφε αισθάνθηκε την ανάγκη να παραδώσει την ταφόπλακα εκεί που ανήκε. Ξεκίνησε μία έρευνα για να εντοπίσει τους απογόνους της Χρυσούλας Ροδάκη.
Η αναζήτηση ξεκίνησε από το ίδιο το χωριό, με τους ηλικιωμένους κατοίκους να τον πληροφορούν ότι οι τελευταίοι Έλληνες έφυγαν με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923.
Στη συνέχεια απευθύνθηκε στις αρχές τόσο της Ελλάδας, όσο και της Τουρκίας, όμως δεν του προσέφεραν κάποια σημαντική βοήθεια. Μέχρι και στο Τμήμα Αναζητήσεων του Ερυθρού Σταυρού έφτασε. Παρ’ όλα αυτά ενημερώθηκε ότι για να κινηθεί η διαδικασία αναζήτησης θα έπρεπε να υπάρχει αίτημα από κάποιο συγγενικό πρόσωπο.
Δεν τα παράτησε όμως και αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη δύναμη των social media. Έτσι, δημιούργησε στο Facebook τη σελίδα Chrysoula Rodaki’ s tombstone.
Μέσω αυτής ξεκίνησε να συγκεντρώνει πληροφορίες για τους συγγενείς της Χρυσούλας Ροδάκη.
«Ανέβασα φωτογραφίες και αναρωτήθηκα εάν κάποιος γνωρίζει κάτι σχετικά με αυτή την μαρμάρινη πλάκα και άρχισαν κάποιοι να ανταποκρίνονται, να σχολιάζουν και από τις δυο πλευρές, Τούρκοι και Έλληνες», τονίζει σήμερα ο Κερέμ μιλώντας στην ΕΡΤ.
Χρειάστηκαν πέντε ολόκληρα χρόνια για να καταφέρει να εντοπίσει τον μοναδικό συγγενή της θανούσης.
Πρόκειται για τον κ. Θεόδωρο Γεωργιάδη, ο οποίος ζει στη Θεσσαλονίκη και είναι ο ανιψιός της. Ο κ. Γεωργιάδης έστειλε στον Κερέμ φωτογραφία του παππού του, που έφυγε από το σπίτι στην Κωνσταντινούπολη και πήγε στις ΗΠΑ.
Οι δύο άντρες συναντήθηκαν σε κλίμα συγκίνησης την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου. Ο Κερέμ ταξίδεψε οδικώς από την Τουρκία για την Θεσσαλονίκη και γνώρισε από κοντά τον κ. Γεωργιάδη. Του έδειξε φωτογραφίες από την επιτύμβια στήλη και εικόνες από το σπίτι στο χωριό.
Εκείνος με τη σειρά του τού διηγήθηκε την ιστορία της Χρυσούλας Ροδάκη, που έφυγε από τη ζωή στα 18 της χρόνια, έχοντας παλέψει με μια ασθένεια της εποχής. Το κορίτσι θάφτηκε στον κήπο του σπιτιού του και έμεινε εκεί μέχρι την ημέρα που οι συγγενείς του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν με τη Συνθήκη της Λωζάνης, το 1923.
Την ερχόμενη Τρίτη ο Κερέμ και ο κ. Γεωργιάδης θα συναντηθούν ξανά και η ταφόπλακα θα παραδοθεί παρουσία και των δύο σε μουσείο για την ανταλλαγή πληθυσμών στην Κωνσταντινούπολη.
Επίσης, ο κ. Θεόδωρος θα επισκεφθεί το σπίτι της Χρυσούλας Ροδάκη στο Καραζακιόι. «Ελπίζω αυτή η σχέση που δημιουργήθηκε να κρατήσει και στις επόμενες γενιές», εύχεται ο ίδιος ενώ ο Κερέμ θα μεταφέρει τη συγκινητική αυτή ιστορία στη μεγάλη οθόνη.
Έχοντας μαζέψει υλικό από την αναζήτησή του θα δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ που θα διαγωνιστεί σε φεστιβάλ στη Δανία.
