Κατασκευάστηκε το 1850 από τη γαλλική Εταιρία Φάρων και Φανών της Μεσογείου, εγκαινιάστηκε την 1η Ιουνίου 1880, και από τότε λειτουργεί αδιάκοπα μέχρι σήμερα.
Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης, αποτελεί το σήμα κατατεθέν της πανέμορφης πόλης του Εβρου. Τοποθετημένος στη δυτική πλευρά του λιμανιού, αποτελεί έναν από τους ψηλότερους φάρους της Ελλάδας. Πριν λίγα μόλις χρόνια χαρακτηρίστηκε μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς με Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 322/12-9-2013).
Το σκεπτικό της Απόφασης αναφέρει: «…αποτελεί αξιόλογη αρχιτεκτονική κατασκευή και ιδιαίτερο δείγμα μιας ειδικής κατηγορίας κτιρίων (φάρων), έχει συμβάλει στην ανάπτυξη και στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην περιοχή, είναι συνδεδεμένος με τη ναυτική παράδοση της Ελλάδος και αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ναυτικούς αλλά και τους κατοίκους στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης…».
Αποτελεί σίγουρα ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα σημεία της πόλης, ειδικά για τους τουρίστες καθώς στέκει εκεί αγέρωχος και σε καμία περίπτωση απαρατήρητος.
Φάρος Αλεξανδρούπολης: Η ιστορία του
Η δημιουργία, γύρω στα 1850, ενός λιμενίσκου στον ίδιο χώρο που είναι το σημερινό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, η επιλογή το 1870 του Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη), εκ μέρους των «Ανατολικών Σιδηροδρόμων» ως τερματικού σταθμού του Αιγαίου και η λειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Δεδέαγατς – Αδριανούπολης το 1872, προϊδέαζαν και την ανάπτυξη ενός λιμανιού. Ετσι, για την κάλυψη της αυξημένης πλέον ναυτιλιακής κίνησης της περιοχής ήταν επιτακτική η ανάγκη εγκατάστασης ενός φάρου.
Την κατασκευή ανέλαβε η Γαλλική εταιρία Φάρων και Φανών της Μεσογείου μετά από σύμβαση με το τότε Οθωμανικό κράτος. Δεν είναι γνωστός ο χρόνος που χρειάστηκε για να κτιστεί ο κυλινδρικός πύργος με τη φαρδιά βάση, την αρμολογημένη πέτρα και το φάρο στην κορυφή. Εγκαινιάσθηκε όμως την 1η Ιουνίου του 1880 οπότε και άρχισε να λειτουργεί. Μέχρι το 1955 λειτουργούσε με ασετιλίνη και μετά με πετρέλαιο μέχρι το 1970, οπότε και ηλεκτροδοτήθηκε.
Από τους πιο ψηλούς φάρους της Ελλάδας
Για να φτάσει κανείς στην κορυφή του, ανεβαίνει τα 98 σκαλοπάτια του με τα έξι μεγάλα πλατύσκαλα. Δίπλα από κάθε πλατύσκαλο υπάρχει στενόμακρο παραθυράκι, προς τη νότια μεριά του, για να φωτίζεται το εσωτερικό του. Εχει ύψος 18 μέτρα από το έδαφος και 27 μέτρα (εστιακό ύψος) από τη μέση στάθμη της θάλασσας.
Η λειτουργία του
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο φάρος παρέμεινε σβηστός. Επαναλειτούργησε το 1946, μετά από επισκευές στο κτίριο και την αντικατάσταση της ασετιλίνης με πετρέλαιο. Μέχρι τότε, για την αναλαμπή χρησιμοποιούνταν κατάλληλος ωρολογιακός μηχανισμός με αντίβαρα και τροχαλίες ο οποίος ανά τακτά διαστήματα κουρδίζονταν από τον φαροφύλακα.
Το 1970, ηλεκτροδοτήθηκε αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα διέθετε και εφεδρικές φιάλες ασετιλίνης καθώς λειτουργούσε επιτηρούμενος (δηλαδή με φαροφύλακα). Το χαρακτηριστικό του ήταν μια (1) λευκή αναλαμπή κάθε 30 δευτερόλεπτα και η φωτοβολία του είναι 17 ναυτικά μίλια.
Το 1980, ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός του αντικαταστάθηκε με νέας τεχνολογίας και τη δεκαετία του ’90 από επιτηρούμενος έγινε μη επιτηρούμενος (δηλαδή χωρίς φαροφύλακα) με νέο χαρακτηριστικό τρεις (3) λευκές αναλαμπές κάθε 15 δευτερόλεπτα (0,38 + 2,12 + 0,38 + 2,12 + 0,38 + 9,62 = 15 δευτ.) και φωτοβολία 24 ναυτικά μίλια, δηλαδή με ιδανικές καιρικές συνθήκες είναι ορατός σε απόσταση 24 ναυτικών μιλίων (44 χλμ. περίπου).
Κάποτε, το Φάρο της Αλεξανδρούπολης, μπορεί να τον θαλασσόδερναν τα κύματα του Θρακικού πελάγους.
Σήμερα όμως, ευρισκόμενος στο κέντρο μιας πλατείας που φέρει και το όνομά του, είναι κάτι το διαφορετικό, είναι μια πινελιά στον πολύχρωμο καμβά της φιλόξενης πρωτεύουσας του Εβρου.
Είναι αυτός που, ιδιαίτερα τις νύχτες του καλοκαιριού, φωτίζει περισσότερο μια θάλασσα… από κόσμο, παρά την ίδια τη θάλασσα. (ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α)).
Πηγή ιστορικών στοιχείων: alexpolisonline.com
