Ο Δήμος Παύλου Μελά, στοχεύοντας να βελτιώσει τις καθημερινές αστικές μετακινήσεις ανθρώπων και αγαθών και να αντιμετωπίσει προβλήματα άμεσα συνυφασμένα με την κυκλοφοριακή οργάνωση, την κινητικότητα και την προσβασιμότητα, κάνει ένα αποφασιστικό βήμα με τη διαμόρφωση ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).
Ο Δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης προκηρύσσει ανοιχτό διαγωνισμό για την ανάθεση της μελέτης με τίτλο: «ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ», έτσι ώστε με την εφαρμογή του και την καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων οδικών υποδομών σε Σταυρούπολη, Πολίχνη, Ευκαρπία να επιτευχθεί η βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών – Τμήμα Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Μελετών Έργων, ως ημερομηνία της προθεσμίας υποβολής προσφορών ορίζεται η Δευτέρα 07/09/2020 και η ηλεκτρονική αποσφράγιση των προσφορών θα γίνει την Παρασκευή 11/09/2020.
Η σύμβαση χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου ”ΛΟΙΠΕΣ
ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ 2016” και “ΚΑΠ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ (ΠΡΩΗΝ ΣΑΤΑ ΕΡΓΩΝ)” (Κ.Α. 30.7413.01) και έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό και
το τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου 2019-2020.
ΣΒΑΚ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ
Βασικές αρχές για το ΣΒΑΚ είναι η συμμετοχή και εμπλοκή του κοινού στο σχεδιασμό του οράματος, η διατύπωση προτεραιοτήτων και ο καθορισμός στόχων που πρέπει να είναι μετρήσιμοι, εφικτοί, ρεαλιστικοί και χρονικά ορισμένοι (smart).
Η υλοποίηση ενός ΣΒΑΚ είναι μια συνεχής διαδικασία, στην οποία, κάτω από τον συντονιστικό ρόλο του Δήμου, εμπλέκονται μια πληθώρα φορέων και επιστημόνων, αλλά και το ευρύ κοινό και όργανα εκπροσώπησης αυτού. Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός ΣΒΑΚ προϋποθέτει ένα στρατηγικό σχεδιασμό που να βασίζεται κατ’ εξοχήν στην ικανοποίηση των αναγκών κινητικότητας ανθρώπων και επιχειρήσεων σε αστικά κέντρα πόλεων και τα προάστιά τους, με απώτερο σκοπό την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση, την αύξηση της οδικής ασφάλειας, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και επισκεπτών τους και τέλος τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους και της πρόσβασής τους σε συγκεκριμένα χρηματοδοτούμενα προγράμματα. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μέτρα και δράσεις που οδηγούν σε έναν ενιαίο χωροταξικό, πολεοδομικό και συγκοινωνιακό σχεδιασμό και σε μια αποτελεσματικότερη διαχείριση της κυκλοφορίας. Παράλληλα, πρέπει να προωθούνται τεχνολογίες και μέτρα για το περιβάλλον με ταυτόχρονη ανάπλαση του αστικού χώρου και απόδοση περισσότερου χώρου στις ήπιες μορφές μετακίνησης.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ
Από τον Δήμο Παύλου Μελά, διέρχονται οι πλέον σημαντικοί μεταφορικοί άξονες εισόδου-εξόδου της πόλης: η Εξωτερική Περιφερειακή Οδός που αποτελεί μέρος της Εγνατίας οδού και συνδέει την πόλη με την υπόλοιπη χώρα, η Εσωτερική Περιφερειακή Οδός, που συνδέει τις δυτικές συνοικίες του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης με τις ανατολικές συνοικίες και η οδός Λαγκαδά, που συνδέει τον Δήμο και κατ’ επέκταση το ΠΣΘ με τη βορειοανατολική Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Παράλληλα, η ύπαρξη των 3 νοσοκομείων Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, 424 ΓΣΝ Θεσσαλονίκης, ΨΝΘ, καθώς επίσης και μεγάλων πολυκαταστημάτων και εκθέσεων υπερτοπικής σημασίας, διαμορφώνουν έναν αξιόλογο πυρήνα δραστηριοτήτων, απαραίτητο για την οικονομία και την ανάπτυξη της περιοχής.
Ο Δήμος Παύλου Μελά ως αστικό κέντρο μεγάλου μεγέθους αντιμετωπίζει μια σειρά θεμάτων που αφορούν στον τρόπο της χωρικής του ανάπτυξης, σε προβληματικές μετακινήσεις προσώπων και αγαθών είτε με τα πόδια ή με μηχανοκίνητα μέσα, σε ασυνέχειες του υπάρχοντος οδικού δικτύου, σε έλλειψη συνεχούς πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού, στη λήψη αποσπασματικών μέτρων και ενεργειών από τους εκάστοτε αρμόδιους φορείς και τέλος στην έλλειψη χάραξης κοινής πολιτικής όσον αφορά στις αστικές μετακινήσεις.
Τα βασικότερα προβλήματα κινητικότητας του Δήμου Παύλου Μελά εντοπίζονται
➢στην προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ (π.χ. πεζοδρόμια με φτωχά γεωμετρικά χαρακτηριστικά, έλλειψη υποδομών για ΑΜΕΑ),
➢στην έλλειψη οργάνωσης της στάθμευσης,
➢ στην έλλειψη οργανωμένου δικτύου πεζοδρόμων και τα περιορισμένα λειτουργικά χαρακτηριστικά των υφιστάμενων πεζοδρομίων,
➢ στην έλλειψη οργανωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων, παρόλο που σε αρκετά μεγάλο ποσοστό η μορφολογία του εδάφους ενδείκνυται για μετακινήσεις με χρήση ποδηλάτου,
➢στην απουσία καθορισμένου ωραρίου τροφοδοσίας και θέσεων φορτοεκφόρτωσης,
➢ στην έλλειψη δημοτικής συγκοινωνίας για την εύκολη μετακίνηση των κατοίκων του Δήμου και καλή διασύνδεση των Δημοτικών Ενοτήτων, ενώ απαιτείται μεγαλύτερη συχνότητα των γραμμών μετακίνησης με τον ΟΑΣΘ, από και προς το κέντρο της Θεσσαλονίκης,
➢ στην έλλειψη οργανωμένου οδικού δικτύου εντός της βιομηχανικής περιοχής και κατ’ επέκταση στην έλλειψη παρεχόμενης ασφάλειας στους χρήστες του δικτύου (π.χ. έλλειψη σήμανσης, οδοί μικρού πλάτους),
➢ σημεία εμπλοκών και συμφόρησης σε βασικούς κεντρικούς άξονες.
Η αναγνωρισμένη, πλέον, ανάγκη για την αύξηση του ποσοστού χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς καθώς και των εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης, όπως το ποδήλατο και η πεζή μετακίνηση, σε συνδυασμό με την ανάγκη για μείωση της χρήσης των ΙΧ οχημάτων ενισχύει την θέση ότι πρέπει άμεσα να γίνει η υλοποίηση ολοκληρωμένων αστικών παρεμβάσεων που θα κάνουν ελκυστικούς τους εναλλακτικούς αυτούς τρόπους μετακίνησης διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη και ασφαλή μετακίνηση όλων των ατόμων χωρίς διάκριση, μεταξύ των οποίων των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) και των Ατόμων με Μειωμένη Κινητικότητα (ΑΜΚ) εστιασμένων στην ανάπτυξη ενός βιώσιμου περιβάλλοντος.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ (ΣΤΟΧΟΙ)
Με την ανάπτυξη του ΣΒΑΚ, ο Δήμος Παύλου Μελά στοχεύει:
• Στην ορθολογική και χρονικά ιεραρχημένη πρόταση μέτρων για τη βελτίωση της βιώσιμης κινητικότητας: ι) όλων των πεζών συμπεριλαμβανομένων των ΑμεΑ και ΑΜΚ (Άτομα με Μειωμένη Κινητικότητα), με κυριότερο μέλημα τη διευκόλυνση της προσβασιμότητας με τη δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου προσβάσιμων πεζοδρομίων, ii) των ποδηλατιστών με τη δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων καθώς και iii) τη διαχείριση της στάθμευσης και την αποτροπή φαινομένων παράνομης στάθμευσης iv) την οργάνωση της κυκλοφορίας.
• Στη βελτίωση της κυκλοφοριακής και συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης των πολιτών, εστιασμένη στους χρήστες, προγραμματίζοντας τη σωστή χωροθέτηση των σημείων εξυπηρέτησης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (υφιστάμενων και μελλοντικών) και των ταξί και λαμβάνοντας υπ’ όψη και τη μελλοντική χωροθέτηση των στάσεων μετρό αλλά και την αναδιάρθρωση των λεωφορειακών γραμμών που θα πραγματοποιηθεί με την εισαγωγή του νέου μέσου.
• Στην βελτίωση της οδικής ασφάλειας με κατάλληλες διαμορφώσεις και τη βελτίωση
της οριζόντιας και κατακόρυφης σήμανσης.
• Στην εκπόνηση μελέτης των σημείων πρόσβασης των φορτηγών διανομής και
τροφοδοσίας των καταστημάτων, τη θέσπιση ωραρίου φορτοεκφόρτωσης και την εξασφάλιση θέσεων φορτοεκφόρτωσης ώστε να παραμένουν ελεύθερες και μόνο για τη χρήση που προορίζονται.
• Στην αντιμετώπιση των προβλημάτων στάθμευσης παρά την οδό και εκτός οδού, την καθιέρωση δίκαιης τιμολογιακής πολιτικής και την εύρεση εναλλακτικών λύσεων στάθμευσης και μετεπιβίβασης περιφερειακά του Δήμου.
• Στον καθορισμό και τη διευθέτηση των ειδικών παραχωρημένων χώρων στάθμευσης, συμπεριλαμβανομένου των χώρων για ολιγόλεπτη στάθμευση τουριστικών λεωφορείων, ταξί, θέσεων ΑμΕΑ και θέσεων φορτοεκφόρτωσης (δημιουργία πρότασης για κανονισμούς).
•Στη γενικότερη αναβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων, των εργαζομένων και των επισκεπτών του Δήμου.
ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ
Η υλοποίηση ενός σχεδίου βιώσιμης αστικής ανάπτυξης προϋποθέτει μια δομημένη μεθοδολογία που αποτελείται από τα ακόλουθα βήματα:
1. Καθορισμό των δυνατοτήτων του Δήμου για την ανάπτυξη ενός επιτυχημένου ΣΒΑΚ και καθορισμό της διαδικασίας ανάπτυξης και του πεδίου εφαρμογής του Σχεδίου.
2. Καλή προετοιμασία για τη διαδικασία του σχεδιασμού με ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και συλλογή όλων των απαραίτητων δεδομένων που θα καθορίσουν τις ελλείψεις της πόλης, τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα αλλά και τις ευκαιρίες που υπάρχουν και δεν πρέπει να μείνουν ανεκμετάλλευτες.
3. Ανάπτυξη σεναρίων βιώσιμης διαχείρισης της κινητικότητας.
4. Ανάπτυξη ενός κοινού οράματος για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα.
5. Θέσπιση και ιεράρχηση λογικών στόχων που ο Δήμος Παύλου Μελά θέλει να πετύχει. Η ανάλυση των προβλημάτων και των ευκαιριών που θα προηγηθεί, θα καθορίσει τις προτεραιότητες και τους μετρήσιμους στόχους που ο Δήμος πρέπει να επιτύχει και θα οδηγήσει στον προσδιορισμό των κατάλληλων ενεργειών και μέτρων που πρέπει να παρθούν, προκειμένου να εξυπηρετηθεί το κοινό όραμα για την κινητικότητα. Το βήμα αυτό προϋποθέτει μια σειρά διαβουλεύσεων με την ενεργό συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, συμβούλων ειδικών σε θέματα κινητικότητας, πολιτών, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.
6. Προσδιορισμός κατάλληλων ενεργειών και μέτρων για την εξυπηρέτηση του κοινού οράματος.
7. Εκπόνηση ΣΒΑΚ με ανάθεση ευθυνών, κατανομή χρηματοδότησης, ετοιμασία του σχεδίου δράσης και του εκτιμώμενου προϋπολογισμού, ενσωμάτωση παρακολούθησης και αξιολόγησης του Σχεδίου και τελική υιοθέτηση (εγκεκριμένο έγγραφο ΣΒΑΚ).
8. Εφαρμογή ΣΒΑΚ σε βραχυπρόθεσμο στάδιο, με υλοποίηση του σχεδίου δράσης, ενημέρωση κι εμπλοκή πολιτών και τελική αξιολόγηση των επιπτώσεων.
ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Στόχος της μελέτης είναι η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας για τον Δήμο Παύλου Μελά, μέσω της υλοποίησης των παρακάτω δράσεων, τα οποία αποτελούν δράσεις του κύκλου ΣΒΑΚ:
1. Προετοιμασία ανάλυσης υφιστάμενων προβλημάτων κινητικότητας και ευκαιριών ανάπτυξης ενός βιώσιμου συστήματος μεταφορών, μέσω της καταγραφής των υφιστάμενων κυκλοφοριακών χαρακτηριστικών της περιοχής μελέτης.
2. Ανάπτυξη ενός κοινού οράματος για την κινητικότητα και ενεργή ενημέρωση του ευρύ κοινού για αυτό.
3. Καθορισμός προτεραιοτήτων για την κινητικότητα του Δήμου Παύλου Μελά και ανάπτυξη ειδικών (SMART) στόχων για την παρακολούθηση της επίτευξης των σκοπών του ΣΒΑΚ.
4. Ανάπτυξη τεσσάρων χρονικά σεναρίων διαχείρισης βιώσιμης κινητικότητας (υφιστάμενη κατάσταση, 5ετία, 10ετία και 20ετία) της υπό μελέτη περιοχής.
5. Προσδιορισμός (μέσα από βιβλιογραφική ανασκόπηση βέλτιστων πρακτικών) των μέτρων εκείνων που κρίνονται το δυνατόν αποτελεσματικότερα για την ικανοποίηση των στόχων που τέθηκαν.
6. Προετοιμασία σχεδίου δράσης και προϋπολογισμού των προτεινόμενων μέτρων.
ΜΕΛΕΤΗ ΣΕ 3 ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΙ ΜΕ 3 ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ
Η μελέτη θα εκπονηθεί σε τρία Στάδια, τα οποία περιγράφονται αναλυτικά παρακάτω.
Κατά το πρώτο Στάδιο θα πραγματοποιηθεί συλλογή στοιχείων της υφιστάμενης
κατάστασης χρήσεων γης, κυκλοφορίας, στάθμευσης και εξυπηρέτησης των μετακινούμενων (αξιοποίηση υπαρχουσών σχετικών μελετών, πραγματοποίηση μετρήσεων και έρευνας ερωτηματολογίου), ανάλυση και αξιολόγηση των στοιχείων αυτών και εντοπισμός των υπαρχόντων προβλημάτων κινητικότητας συμπεριλαμβανομένων και όλων των Δημοτικών κτιρίων της περιοχής μελέτης.
Επιπλέον εντοπισμός προβλημάτων κινητικότητας θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της πρώτης διαβούλευσης φορέων και οργανώσεων πολιτών και επιχειρηματιών και θα είναι ανοιχτή προς τους πολίτες.
Στη συνέχεια, ο Ανάδοχος, σε πλήρη συνεργασία με την Αναθέτουσα Αρχή, θα αναπτύξει ένα κοινό όραμα για τη βιώσιμη κινητικότητα του Δήμου Παύλου Μελά, το οποίο και θα επικοινωνήσει στο ευρύ κοινό μέσω εκστρατειών ενημέρωσης και ανοιχτών εκδηλώσεων. Παράλληλα, ο Ανάδοχος θα καθορίσει ειδικούς στόχους οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη του κοινού αυτού οράματος.
Κατά το δεύτερο Στάδιο, με βάση τα στοιχεία και τα αποτελέσματα της ανάλυσης της υφιστάμενης κατάστασης, θα διαμορφωθούν τουλάχιστον δύο εναλλακτικές προσεγγίσεις οργάνωσης και διαχείρισης της κινητικότητας της περιοχής μελέτης (ανά Δημοτική Κοινότητα ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της), τα οποία θα αξιολογηθούν με πολυκριτηριακή ανάλυση και βάσει των ειδικών στόχων που έχουν τεθεί.
Μια δεύτερη διαβούλευση θα πραγματοποιηθεί μετά την επιλογή της τελικής προσέγγισης ανάπτυξης σεναρίων, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η γνώμη των φορέων και πολιτών στην διατύπωση της οριστικής πρότασης. Κατά τη δεύτερη διαβούλευση θα παρουσιαστούν οι εναλλακτικές προσεγγίσεις, η μεθοδολογία αξιολόγησης τους και τα τελικά αποτελέσματα αυτής.
Στη συνέχεια, κατά το τρίτο Στάδιο, θα ακολουθήσει η λεπτομερής σύνθεση των προτεινόμενων σεναρίων, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της δεύτερης διαβούλευσης, και τις τελικές προτάσεις/ αλλαγές/ απόψεις της Αναθέτουσας Αρχής. Τα τέσσερα χρονικά εναλλακτικά σενάρια που θα διαμορφωθούν θα ακολουθήσουν τη διαδικασία προσομοίωσης και ανάλυσης με τη χρήση του κυκλοφοριακού μοντέλου. Τέλος, το Στάδιο αυτό θα περιλαμβάνει την ετοιμασία του σχεδίου δράσης για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέτρων καθώς και την κοστολόγηση αυτών.
Μια τρίτη διαβούλευση θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου δράσης και θα έχει ως στόχο την τελική αποδοχή του ΣΒΑΚ από τους συμμετέχοντες φορείς και πολίτες.
Ο Δήμος Παύλου Μελά, επιδιώκει μέσα από την εφαρμογή ενός Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, να βελτιώσει την προσβασιμότητα και την προσπελασιμότητα στις γειτονιές του δήμου. Στόχος είναι η αναβάθμιση της εικόνας της πόλης, η τόνωση της τοπικής επιχειρηματικότητας, η προώθηση εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης και η διασύνδεση των σημείων ενδιαφέροντος. Το ζητούμενο είναι να υιοθετήσει η τοπική κοινωνία έναν τρόπο ζωής συλλογικό και φιλικότερο στο περιβάλλον.
