Αν θέλετε να «συναντηθείτε» με την ιστορία, να ανακαλύψετε ένα παλιό μοναστήρι με μοναδικές τοιχογραφίες και να απολαύσετε ένα μαγευτικό φυσικό σκηνικό, τότε μία επίσκεψη στη Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου στο Σιστρούνι Ιωαννίνων, επιβάλλεται…
Η Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου αποτελεί έναν μικρό θησαυρό για την περιοχή των Ιωαννίνων και δέχεται πολλούς επισκέπτες όλες τις εποχές του χρόνου.
Το μοναστήρι, το οποίο θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια της Δωδώνης, με τη χρονολόγησή του να υπολογίζεται γύρω στο 1156, βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το χωριό Σιστρούνι (δήμος Λάκκας Σουλίου) και είναι κοντά στις πηγές του ποταμού Αχέροντα.
Η τοποθεσία του είναι μαγευτική… Ολόγυρά του, η βλάστηση είναι πλούσια και το τοπίο μοναδικό. Αιωνόβια πλατάνια, καρυδιές και ελιές καθώς και αγριοτριανταφυλλιές το προστατεύουν, όπως και μία ψηλή περιποιημένη λιθόκτιστη μάντρα κρατούν καλά κρυμμένο το παλιό καθολικό.
Η ιστορία της Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου
Η Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου, όπως προαναφέραμε, υπολογίζετε ότι ιδρύθηκε περίπου το 1156. Το καθολικό της Μονής είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και νάρθηκα. Η Μονή καταστράφηκε από άγνωστη αιτία και ξαναχτίστηκε στην αριστερή όχθη του Στρουνιώτικου ποταμού (παραπόταμου του Αράχθου). Εικάζεται πως πιθανότητα να καταστράφηκε από τον Οσμάν Πασά ή από καθίζηση του εδάφους.
Από το μοναστήρι σώζεται σήμερα μόνο το καθολικό, που κτίστηκε στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο, νάρθηκα και ανοιχτή κιονοστήρικτη στοά στη νότια πλευρά του. Ο ναός ιδρύθηκε πιθανόν την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου, όπως φαίνεται από ορισμένα τμήματα της τοιχοποιίας του, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος του είναι κτίσμα των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μορφή του τρούλου, καθώς διακοσμείται με μικρές κόγχες.
Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν έξι κολόνες που τον χωρίζουν στα τρία κλίτη του και είναι διακοσμημένος με αξιόλογες τοιχογραφίες. Στο νάρθηκα υπάρχει η απεικόνιση του Αγ. Δονάτου, προστάτη της Θεσπρωτίας. Το χτιστό τέμπλο του ναού έχει αγιογραφηθεί και στις δύο όψεις του.(ΥΑ 140673/6149/7-12-1956 – ΦΕΚ 281/Β/29-12-1956).
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες επίσης είναι η Παναγία ένθρονη με τον Χριστό στην αγκαλιά της και η κοίμηση της Θεοτόκου. Ο καλλιτέχνης παραμένει άγνωστος μαζί με την χρονολογία ανέγερσης αφού η κτιτορική επιγραφή είναι δυσανάγνωστη. Στον πρόναο του καθολικού φυλάσσεται μια μπλάνα, ένα πρωτόγονο ελαιοτριβείο.
Το 1994, με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/47155/1033/17-11-1994 – ΦΕΚ 909/Β/8-12-1994 έχει χαρακτηριστεί ως «αρχαίο μνημείο, με ζώνη προστασίας 150 μ. περιμετρικά της περιβόλου της μονής». Η μονή γιορτάζει στις 9 Σεπτεμβρίου και είναι διατηρητέο μνημείο ενώ δεν υπάρχει μοναχική αδελφότητα.
Λίγα λόγια για το Σιστρούνι Ιωαννίνων
Το Σιστρούνι, επίσημα Σιστρούνιον, είναι ημιορεινό χωριό στην πρώην επαρχία Δωδώνης του νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο σε υψόμετρο 440 μέτρων. Είναι κτισμένο στους πρόποδες των Ορέων Σουλίου, κοντά στον ένα από τους τους δύο παραποτάμους που σχηματίζουν στο Πολυστάφυλο Πρεβέζης τον Αχέροντα ποταμό. Ο παραπόταμος αυτός λέγεται Στρουνιώτικος και η ονομασία του προέρχεται από την τοπική ονομασία του χωριού ως Σ’τρούνι. Το Σιστρούνι απέχει 49 χλμ. ΝΔ. από τα Ιωάννινα και 40 χλμ. ΒΔ. από τη Φιλιππιάδα.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η ενοριακή εκκλησία του Αγίου Βασιλείου που κτίστηκε το 1876 και το καμπαναριό του (1910). Οι αγιογραφίες στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού είναι του 1884. Υπάρχει ακόμα Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο της Συμπολιτείας των Σουλιωτών και έκθεση φωτογραφίας.
Στην περιοχή υπάρχουν πολλά μνημεία και αξιοθέατα που φανερώνουν διαρκή κατοίκησή της. Μεταξύ αυτών είναι:
Τα ερείπια ακρόπολης ελληνιστικής περιόδου (4ου αιώνα) στη τοποθεσία «Άγιος Ιωάννης» που έχει χαρακτηριστεί με την ΥΑ 15794/19-12-1961 – ΦΕΚ 35/Β/2-2-1962 ιστορικό διατηρητέο μνημείο και αρχαιολογικός χώρος.
Ο νερόμυλος που είναι ιδιοκτησίας της Ι. M. Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Ρωμανού και έχει κηρυχθεί επίσης ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Οι πηγές του Αχέροντα στη Λάκκα Σούλι ή «αρχικές πηγές Αχέροντα» στη βόρεια έξοδο του χωριού προς Μπεστιά και Αρδοση. Υπάρχουν επίσης και τα Δύο Γεφύρια, νεότερες κατασκευές του 2008, που γεφυρώνουν τον ποταμό Αχέροντα στις πηγές του.
Πηγή στοιχείων: el.wikipedia.org
