Το χωριό Δίκαια, βρίσκεται στον βόρειο Εβρο, μία ανάσα από το «τριεθνές», στα σύνορα Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας και ανήκει στον Δήμο Ορεστιάδας, από τον οποίο απέχει περίπου 38 χιλιόμετρα.
Πριν λίγο καιρό και συγκεκριμένα τον Οκτώβρη, τα Δίκαια έγιναν γνωστά σε όλη την Ελλάδα, όταν με πρωτοβουλία των μαθητών του Γυμνασίου – Λυκείου, δημιουργήθηκε μία μεγάλη ελληνική σημαία, μεγέθους 5Χ7 μέτρα σε πλαϊνό τοίχο του σχολείου τους.
Σκοπός τους ήταν η σημαία αυτή να λειτουργεί ως σύμβολο του ελληνισμού της περιοχής συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην τόνωση της εθνικής συνείδησης και περηφάνιας μαθητών και κατοίκων.
Η ελληνική σημαία στα Δίκαια είναι ορατή από μεγάλη απόσταση και από τις γείτονες χώρες Βουλγαρία και Τουρκία.
Δείτε περισσότερα: Μια μεγάλη ελληνική σημαία κοσμεί σχολείο στα Δίκαια του Εβρου
Ομως, τα Δίκαια του Εβρου δεν είναι μόνο γνωστά γι’ αυτό. Στο όμορφο ακριτικό χωριό, όπου τελειώνει η σιδηροδρομική γραμμή επί ελληνικού εδάφους, έγινε ένα από τα σημαντικότερα σαμποτάζ του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, με την ανατίναξη της σιδηροδρομικής τους γέφυρας , μήκους 50 μέτρων, απ’ όπου περνούσαν τα φορτία χρωμίου για την πολεμική βιομηχανία της ναζιστικής Γερμανίας.
Η ιστορική πλατεία στα Δίκαια και ο πρόεδρος της κοινότητας Απόστολος Γροίδης
Η πλατεία του χωριού στα Δίκαια, φέρει το όνομα του Απόστολου Γροίδη (Καραμπάση), ο οποίος ήταν ο πρόεδρος της Κοινότητας το 1943. Μία επιγραφή υπενθυμίζει τα λόγια του στους Γερμανούς: «Σκοτώστε εμένα, την γυναίκα μου και τις έξι κόρες μου. Ονόματα συγχωριανών μου για εκτέλεση δεν σας δίνω».
Πρόκειται για μία πράξη ηρωισμού του τότε προέδρου των Δικαίων, ο οποίος είχε αρνηθεί να δώσει στους Γερμανούς κατάλογο ονομάτων συγχωριανών του για να εκτελεστούν σε αντίποινα για την ανατίναξη της γέφυρας, όπως κατά πάγια πρακτική τους συνήθιζαν να κάνουν.
Ο Απόστολος Γροίδης-«Καραμπάσης» πρότεινε τον εαυτό του και όλα τα μέλη της οικογένειας του, κάτι που αιφνιδίασε τους Γερμανούς και ήταν από τις λίγες φορές που δεν προχώρησαν σε αντίποινα μετά το σε βάρος τους σαμποτάζ! Η πλατεία, προς τιμήν του, πήρε το όνομα του…
Δίκαια: Οι κάτοικοι, τα έθιμα και τα αξιοθέατα
Το χωριό βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι και είναι κεφαλοχώρι της περιοχής με δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες, καθώς πριν από τη συνένωση των Δήμων με τον «Καλλικράτη» τα Δίκαια αποτελούσαν έδρα του πρώην Δήμου Τριγώνου. Οι περισσότεροι κάτοικοι των Δικαίων προέρχονται από το Καβακλί, το σημερινό Τοπόλοβγκραντ της Βουλγαρίας.
Ο οικισμός έχει πληθυσμό 561 κατοίκους (απογραφή 2011), ενώ η δημοτική κοινότητα Δικαίων, που περιλαμβάνει άλλους τρεις οικισμούς, έχει 834 κατοίκους. Η σύσταση της κοινότητας Δικαίων γίνεται πρώτη φορά το 1929 με απόσπαση του οικισμού από την κοινότητα Ορμενίου.
Στα Δίκαια ο επισκέπτης θα δει κεραμοσκεπείς τάφους μέσα στους οποίους βρέθηκαν χρυσά κοσμήματα και τους τάφους των γαιοκτημόνων της εποχής του αυτοκράτορα Κομμόδου (117-192 μ.Χ.) όπου βρέθηκαν αγγεία με τέσσερις λαβές, χάλκινη πόρπη, ανάγλυφα ζάρια κλπ. Το χωριό γιορτάζει στις 26 Οκτωβρίου του Αγίου Δημητρίου, που είναι και ο πολιούχος του ενώ κάθε χρόνο, οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι.
Στην περιοχή μαγειρεύεται η Καρβαβίτσα, παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο φαγητό από χοιρινό έντερο, κρέας και συκώτια.
Στις 8 Μαΐου αναβιώνει στα Δίκαια ένα παλιό έθιμο, το «Κουρμπάνι» έξω από το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Οι γυναίκες του χωριού φτιάχνουν άρτους και βράζουν αρνιά μέσα σε μεγάλα καζάνια, σε ένα διαμορφωμένο χώρο που υπάρχει κοντά στο εκκλησάκι. Αφού ο ιερέας διαβάσει τους άρτους και το κουρμπάνι, μοιράζονται στον κόσμο που βρίσκεται εκεί. Η περιοχή παράγει κρασί, τσίπουρο, μέλι, αμύγδαλα και καρύδια.
