Ποιος θα φανταζόταν πως αυτό το μικρό χωριό του νομού Σερρών θα έκρυβε τέτοια ιστορία, προσφέροντας στον επισκέπτη του πολλές μικρές συγκινήσεις και ένα όμορφο ταξίδι στο χρόνο!
Ο Σταθμός Αγγίστας ή Αγγίστης βρίσκεται εκεί που σμίγουν οι Σέρρες με τη Δράμα, νότια του ποταμού Αγγίτη, παραπόταμου του Στρυμόνα, στο τέλος του ομώνυμου φαραγγιού. Είναι ένα πεδινό χωριό με υψόμετρο 36 μέτρα.
Ανήκει στη δημοτική ενότητα Αλιστράτης του δήμου Νέας Ζίχνης από την οποία και απέχει 12 χιλιόμετρα. Ως οικισμός, αναφέρεται το 1920 με την ονομασία Σιδηροδρομικός Σταθμός Αγγίστης και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930, ήταν ο σιδηροδρομικός σταθμός της Αγγίστας, από την οποία απέχει περίπου 5 χλμ. Η γραμμή μετακινήθηκε βορειότερα το 1933, λόγω των πλημμυρών του ποταμού στην περιοχή.
Στο σιδηροδρομικό σταθμό οφείλει και την ονομασία του, όπως επίσης και την ευμάρειά του, καθώς απ’ αυτόν διακινούταν καπνά και άλλα αγροτικά προϊόντα στις μεγάλες πόλεις.
Οι κάτοικοί του είναι απόγονοι προσφύγων από τον Πόντο, που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Το 1928 ο πληθυσμός άγγιζε τους 627 κατοίκους. Σήμερα, σύμφωνα με την απογραφή του 2011 δεν ξεπερνούν τους 200 (177).
Λιγοστοί αλλά φιλόξενοι, σας προσκαλούν να επισκεφθείτε τον Σταθμό Αγγίστας, για να ανακαλύψετε τα ξεχωριστά αξιοθέατα και τις όμορφες ιστορίες του που ξεκινούν αιώνες πριν…
Σταθμός Αγγίστας: Η ιστορία του παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού
Φτάνοντας στον Σταθμό Αγγίστας, το αίσθημα της μελαγχολίας που θα αισθανθείτε καθώς θα αντικρίσετε τα παλιά ερειπωμένα κτίρια που θα συναντήσετε στο κέντρο του χωριού, γρήγορα θα… αντικατασταθεί απ’ αυτό της έκπληξης και του ενθουσιασμού με αυτά που θα ανακαλύψετε στη συνέχεια.
Αρχικά, την προσοχή σας θα τραβήξει ο επιβλητικός παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός, που στέκει εκεί δεκαετίες τώρα για να θυμίζει πως αυτό το μικρό χωριό αποτελούσε κάποτε εμπορικό, συγκοινωνιακό και διοικητικό κέντρο.
Χτίσθηκε την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα (1896), με γαλλικά σχέδια, τότε που η παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία επιχειρούσε τον εκσυγχρονισμό της με τη σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης – Κωνσταντινούπολης.
Το 1933 η περιοχή πλήγηκε από μεγάλες καταστροφικές πλημμύρες που προκλήθηκαν από την υπερχείλιση του ποταμού Αγγίτη. Ετσι, αναγκάστηκαν να μετατοπίσουν τη γραμμή βορειότερα και να λειτουργήσει νέος σταθμός στη σημερινή (νέα) Λευκοθέα.
Σήμερα, αν και εγκαταλελειμμένος, δεν παύει να αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό στολίδι για την περιοχή και ένα σημαντικό αξιοθέατο για τους επισκέπτες, δημιουργώντας εικόνες νοσταλγίας.
Απέναντι από τον παλιό σταθμό, ορθώνεται μπροστά σας ακόμη ένα, επιβλητικό μεν, ερειπωμένο όμως και παρατημένο στο χρόνο και στη φύση, τριώροφο κτίριο.
Πρόκειται για το «Διοικητήριο» ή αλλιώς «Ταχυδρομείο» όπως το αποκαλούν οι κάτοικοι, το οποίο δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και στέγαζε εκεί όλες τις δημόσιες υπηρεσίες της περιοχής. Σήμερα έχει αφεθεί τελείως στην τύχη του.
Ο σταθμός του τρένου με την παρακείμενη αποθήκη εμπορευμάτων, που χρησιμοποιείται από τον τοπικό Πολιτιστικό Σύλλογο, και το ψηλό υδραγωγείο που τροφοδοτούσε με νερό τις δεξαμενές των ατμομηχανών, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της «χρυσής» και βιομηχανικής ιστορίας του τόπου, που αξίζει προσοχής, προφύλαξης και ανάδειξης.
Αξίζει να αναφέρουμε πως ο Σταθμός Αγγίστας έχει έναν ιδιαίτερα δραστήριο Πολιτιστικό Σύλλογο που συμβάλλει στην ανάδειξή του.
Αποτελείται από μία ομάδα δραστήριων ανθρώπων της περιοχής, που προσπαθούν να αναδείξουν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους καθώς την ιστορία του, να τη διαδώσουν και να συμβάλλουν στην τουριστική του ανάπτυξη!
Στην κορυφή του λόφου ανακαλύψτε το «μυστικό» του χωριού
Μπορεί η βόλτα σας στο κέντρο του χωριού να είναι ένα μικρό ταξίδι στην ιστορία, ακόμη όμως δεν είδατε τίποτα. Η πινακίδα που θα συναντήσετε (Μακεδονικός Τάφος Α’ ) θα σας οδηγήσει σε ελάχιστα λεπτά στην κορυφή ενός πευκόφυτου λόφου, όπου θα ανακαλύψετε το «μυστικό» του χωριού…
Πρόκειται για έναν ταφικό τύμβο, μοναδικής ομορφιάς και τεχνοτροπίας, που χρονολογείται τη Μακεδονική Περίοδο τον 3ο αιώνα π.Χ. Στη θέση προϋπήρχε προϊστορικός οικισμός της Υστερης Εποχής Χαλκού.
Η τοποθεσία ονομάζεται «Παλιοκόστρα» και έχουν βρεθεί επιφανειακά ευρήματα από τη Μέση Νεολιθική εποχή έως τους βυζαντινούς χρόνους.
Μπορείτε να τον επισκεφθείτε είτε ανηφορίζοντας με τα πόδια, είτε με το όχημά σας. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη και τόσο ο τύμβος, όσο και η θέα που θα αντικρίσετε θα σας αποζημιώσει και με το παραπάνω. Από εκεί θα αντικρίσετε όλη την περιοχή ενώ απέναντί σας υψώνεται το επιβλητικό Παγγαίο. Από την κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται, βλέπει ακριβώς απέναντι τον τύμβο Καστά, γνωστό και ως τάφο της Αμφιπόλεως.
Ο τάφος έχει ναόσχημη πρόσοψη και αποτελείται από τον προθάλαμο και τον κυρίως ταφικό θάλαμο, μέσα στον οποίον υπάρχει μαρμάρινη νεκρική κλίνη με έντονα διακοσμητικά στοιχεία, όπως μαρτυρούν τα χρώματα που έχουν διασωθεί στις πλευρές του. Γίνονται διάφορες εικασίες όσον αφορά που ανήκε καθώς οι Μακεδόνες δεν συνήθιζαν να αφήνουν επιγραφές.
Ενδεχομένως σε κάποιον στρατηγό, κρίνοντας από τις ασπίδες, τα τόξα και τα βέλη που βρέθηκαν στο μνημείο. Είναι χτισμένος από ντόπια υλικά, πορώλιθο και μάρμαρο της περιοχής. Οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι στην περιοχή του Σταθμού Αγγίστας και κοντά στην αρχαία Αμφίπολη, απλώνεται μια μεγάλη νεκρόπολη των αρχαίων χρόνων, αλλά για άγνωστο λόγο δεν διενεργούνται ανασκαφές.
Ο Μακεδονικός Τάφος Α’ στον Σταθμό Αγγίστας θεωρείται μοναδικό μνημείο αυτού του είδους στις Σέρρες, το οποίο είναι επισκέψιμο άμεσα για το κοινό.
Οσοι ενδιαφέρονται για μια επίσκεψη στον Μακεδονικό Τάφο, καθώς και για μια ξενάγηση στα μνημεία του χωριού, μπορούν να επικοινωνήσουν με τον Πολιτιστικό Σύλλογο στο τηλέφωνο 6934 990 414.
Στο φως έχει έρθει ακόμη ένας μακεδονικός τάφος (3ος αιώνας πΧ) μέσα στο χωριό, που όμως -σύμφωνα με τους ντόπιους- μέρος του καταστράφηκε την περίοδο του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου χωρίς να γίνει κάποια σοβαρή προσπάθεια αποκατάστασης στη συνέχεια. Παρόλα αυτά, θα σας εντυπωσιάσει μια και στο εσωτερικό του διασώζεται ακόμη η μαρμάρινη νεκρική κλίνη.
Σύμφωνα με την κύρια Ελένη Διονυσίδου, πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου Σταθμού Αγγίστας, υπάρχουν επίσης διάφοροι κιβωτιόσχημοι τάφοι γύρω και μέσα στο χωριό.
Περπατήστε πάνω στην αρχαία γέφυρα και απολαύστε το μοναδικό φυσικό περιβάλλον
Αφού απολαύσετε τη μικρή σας βόλτα στο χωριό και την επίσκεψή σας στο μοναδικό ταφικό μνημείο, ήρθε η ώρα να περπατήσετε πάνω σε μία αρχαία γέφυρα, να δείτε τον παραπόταμο του Στρυμόνα και να ξαποστάσετε κάτω από τον ίσκιο πελώριων δέντρων.
Μία ανάσα έξω από το χωριό (βόρεια), μέσα σε ένα ειδυλλιακό φυσικό περιβάλλον, όποια εποχή και αν το επισκεφθείτε, βρίσκεται η ιστορική πέτρινη γέφυρα του Αγγίτη.
Πρόκειται για ένα ζωντανό αρχαίο μνημείο που «χαράχτηκε» αρχικά στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και αξιοποιήθηκε αργότερα στην κυριαρχία των Ρωμαίων μέχρι και την Οθωμανική περίοδο.
Η γέφυρα αυτή σηματοδοτεί και το τέλος του φαραγγιού του Αγγίτη (ή Στενά Πέτρας ή Βράους σύμφωνα με τους ντόπιους). Σύμφωνα με τη μυθολογία, εδώ βρισκόταν η πύλη του Άδη απ’ όπου ο Πλούτωνας πέρασε την Περσεφόνη στον δικό του κόσμο.
Δείτε επίσης: Περπατώντας στον Αγγίτη και το Φαράγγι του (ΦΩΤΟ)
Η γέφυρα έχει μήκος 59 μ. και πλάτος 4,5 μ. και αποτελούνταν από πέντε οξυκόρυφα τόξα εκ’ των οποίων τα τέσσερα είναι ορατά σήμερα. Πρόκειται για τη μοναδική τοξοειδείς γέφυρα και τη μεγαλύτερη του είδους στην Ανατολική Μακεδονία.
Ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού Αγγίτη και ήταν σημαντικό πέρασμα τότε, στρατηγικού και εμπορικού ενδιαφέροντος. Είναι χτισμένη σε διαφορετικές περιόδους.
Στην πρώτη φάση κατασκευής, το δομικό υλικό ήταν από πελεκητούς πωρόλιθους συνδεδεμένους με ισχυρό ασβεστοκονίαμα. Υλικό που μοιάζει με το υλικό δόμησης του πλησιέστερου Μακεδονικού Τάφου Β’ εντός του χωριού (βρίσκεται σε απόσταση 600 μ. περίπου).
Σε δεύτερη φάση το κτίσμα περιλαμβάνει φυσικούς λίθους δομημένους με κονίαμα. Η τελευταία φάση του έργου χρονολογείται κατά την πρώιμη Οθωμανική περίοδο. Ο προσανατολισμός της γέφυρας είναι από Βορρά προς Νότο και ενώνει τις δύο όχθες του Ποταμού Αγγίτη.
Η συνεχής χρήση του περάσματος από την εποχή της αρχαιότητας αποδεικνύει την σημαντικότητα της σύνδεσης με την Νότια εύφορη πεδιάδα και τους Βόρειους και Δυτικούς πρόποδες του Παγγαίου.
Επάνω στα βάθρα υπήρχε ανακλινόμενο ξύλινο τμήμα που στηριζόταν με αλυσίδες και μπορούσε να ανεβαίνει και να κατεβαίνει. Οι Οθωμανοί κατά τη διάρκεια της νύχτας αλλά και σε περιόδους πολέμου σήκωναν το ανακλινόμενο ξύλινο τμήμα, καθιστώντας αδύνατη τη διέλευση του ποταμού.
Μάλιστα το 1807 ο φημισμένος αρματολός Νικοτσάρας έδωσε μεγάλη μάχη προκειμένου να εξολοθρεύσει με τα παλικάρια του την οθωμανική φρουρά της γέφυρας, κόβοντας την αλυσίδα και καταφέρνοντας να περάσουν στην απέναντι πλευρά του ποταμού και να διαφύγουν στην ενδοχώρα.
Τους καλοκαιρινούς μήνες, δεν είναι λίγοι που την επισκέπτονται για να τη δουν και να δροσιστούν κάτω από τα πλατάνια και τα παγωμένα νερά του Αγγίτη. Πολλοί επιλέγουν το σημείο για χαλάρωση αλλά και πεζοπορία δίπλα στο ποτάμι προς το φαράγγι.
GOOGLE MAP
➤ Ο Σταθμός Αγγίστας απέχει 120 χλμ από Θεσσαλονίκη, 39 χλμ από Σέρρες, 31 χλμ από Δράμα και 48 χλμ από Καβάλα.
Πηγή πληροφοριών ιστορικών στοιχείων: politistikos-syllogos-stathm-aggistas.webnode.gr (ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΤΑΘΜΟΥ ΑΓΓΙΣΤΑΣ), wikipedia, ertnews
