Κυριακή 13 Απριλίου 2003. Η χαρούμενη σχολική εκδρομή στην Αθήνα για 49 μαθητές της Α΄ τάξης του Γενικού Λυκείου Μακροχωρίου, κατέληξε σε μια ανείπωτη τραγωδία στην «καταραμένη» κοιλάδα των Τεμπών.
Το λεωφορείο που μετέφερε τους 49 μαθητές κινούνταν με κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη το μοιραίο εκείνο βράδυ του Απρίλη του 2003. Στα Τέμπη συγκρούστηκε με φορτηγό, το οποίο έχασε τον έλεγχο και πέρασε στο αντίθετο ρεύμα. Το φορτηγό μετέφερε φύλλα νοβοπάν, τα οποία απελευθερώθηκαν από τη σύγκρουση και μπήκαν μέσα στο λεωφορείο. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης, αλλά και της μετακίνησης του φορτίου του φορτηγού, ήταν να χάσουν τη ζωή τους 21 μαθητές και επιπλέον να τραυματιστούν σοβαρά 9 και άλλοι 26 ελαφριά. Τα σωστικά συνεργεία που έφτασαν στο σημείο έκαναν πάνω από δύο ώρες να απεγκλωβίσουν νεκρούς και τραυματίες.
Δυστύχημα στα Τέμπη 2003: Τα αίτια και οι ευθύνες
Ως βασικές αιτίες του δυστυχήματος έχουν καταγραφεί η κούραση του οδηγού, ο οποίος οδηγούσε περισσότερες από τις επιτρεπόμενες ώρες, η φθορά των ελαστικών του φορτηγού, η λανθασμένη πρόσδεση του φορτίου, το οποίο, σύμφωνα με το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων ήταν πέντε τόνους άνω του επιτρεπόμενου και τέλος η παλαιότητα του λεωφορείου που μετέφερε τους μαθητές, το οποίο έπρεπε να είχε αποσυρθεί από την κυκλοφορία. Ενδεχομένως τα δύο οχήματα κινούνταν με ταχύτητα άνω της επιτρεπόμενης, καθώς είχαν αφαιρέσει τον περιορισμό ταχύτητας από τους ταχογράφους τους.
Την περίοδο εκείνη, σε μεγάλο ποσοστό του οδικού δικτύου Αθήνας – Θεσσαλονίκης δεν υπήρχε διαχωριστικό διάζωμα μεταξύ των λωρίδων κυκλοφορίας, οι οποίες στα Τέμπη λόγω μορφολογίας της περιοχής γίνονταν στενότερες. Σήμερα, το σημείο του δυστυχήματος, όπου υπάρχει αναμνηστική κατασκευή, βρίσκεται στην παλιά εθνική οδό Αθήνας – Θεσσαλονίκης, καθώς το έργο της παράκαμψης του επικίνδυνου σημείου ολοκληρώθηκε με την παράδοση της σήραγγας των Τεμπών τον Απρίλιο του 2017.
Η δίκη για τα 21 αδικοχαμένα παιδιά
Η δίκη για την τραγωδία στα Τέμπη το 2003 ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2005 με συνήγορο υπεράσπισης τον κ. Αλέξη Κούγια και πρακτικά ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2010 στον Άρειο Πάγο. Οι έξι καταδικασθέντες με απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της Λάρισας, είχαν υποβάλει αίτηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο, η οποία τελικά απορρίφθηκε.
Τα αποτελέσματα της δικαστικής διαδικασίας ήταν η αθώωση του οδηγού του λεωφορείο, καταδίκη του οδηγού της νταλίκας Δημήτρη Ντόλα σε κάθειρξη 15 ετών, καταδίκη των συνιδιοκτητών της νταλίκας Φ. Καβελίδη και Αν. Καμέα σε κάθειρξη 14 ετών και 11 ετών αντίστοιχα, καταδίκη του γενικού διευθυντή της εταιρείας “Ακρίτας Α.Ε.”, Δημήτρη Χαμπούρη, σε τετραετή φυλάκιση, καταδίκη του διευθυντή του εργοστασίου «Νοβοπάν», Πολ. Δαρδαμπούνη σε τετραετή φυλάκιση και καταδίκη του προϊσταμένου βάρδιας του εργοστασίου Μ. Αλεξάκη σε φυλάκιση 3 ετών.
Επιπλέον, η αστική αποζημίωση ορίστηκε από το πρωτοδικείο στο ποσό περίπου των 10 εκατομμυρίων ευρώ τον Ιούνιο του 2005, η οποία μειώθηκε στα 8,5 εκατομμύρια ευρώ, όταν η υπόθεση έκλεισε στον Άρειο Πάγο.
Τέμπη 2003: Τα 21 ονόματα που δεν θα ξεχαστούν ποτέ
Ευαγγελία Θ. Γάτου – Ετών 16 (Καβάσιλα)
Αναστασία Π. Παυλίδου – Ετών 16 (Καβάσιλα)
Περιστέρα Ι. Ουστά – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Γεωργία Δ. Τραπεζανλή – Ετών 16 (Νέα Νικομήδεια)
Σταύρος Δ. Κανελλόπουλος – Ετών 15 (Μακροχώρι)
Ηλίας Π. Τσολερίδης – Ετών 16 (Διαβατός)
Παναγιώτης Κων. Μουρατίδης – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Ανδρέας Χ. Αθανασιάδης – Ετών 16 (Σταυρός)
Χριστίνα Ε. Σταματέλλου – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Ιωάννης Κ. Τριανταφυλλίδης – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Βασίλειος Ν. Παπαδόπουλος – Ετών 16 (Ξεχασμένη)
Ευανθία Κ. Ψαλίδα – Ετών 16 (Καβάσιλα)
Δημήτριος Α. Κοσμίδης – Ετών 15 (Μακροχώρι)
Κωνσταντίνος Α. Θαλαλαίος – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Γεσθημανή Ζ. Σταφυλίδου – Ετών 16 (Νέα Νικομήδεια)
Σάββας Λ. Παναγιωτίδης – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Αθανάσιος Μαρκαντάρας – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Γιώργος Κ. Μήτσκας – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Ιωάννα Θ. Καστίδου – Ετών 16 (Καβάσιλα)
Δημήτριος Θ. Σίγκας – Ετών 16 (Μακροχώρι)
Όλγα Β. Αγγελίνα – Ετών 15 (Κουλούρα)
Τα μνημεία που στήθηκαν στη μνήμη τους
Στο σημείο του δυστυχήματος στα Τέμπη, υπάρχει οκτάγωνο μνημείο το οποίο φέρει πάνω του τις φωτογραφίες των 21 παιδιών, στη μέση γράφει την ημερομηνία “13 Απριλίου 2003” και από πάνω έχει ένα λουλούδι. Κάτω από το μνημείο, αναγράφεται η εξής επιγραφή: Στο σημείο αυτό με ευθύνη της πολιτείας και στο βωμό του κέρδους, θυσιάστηκαν οι 21 μαθητές της Α’ τάξης του Λυκείου Μακροχωρίου Ημαθίας.
Περίπου 750 μέτρα πιο πάνω από το σημείο του δυστυχήματος, υπάρχει ένας χώρος όπου χρησιμοποιείται και για υπαίθριο parking, που έχει μια μεγάλη πλάκα με τα ονόματα των 21 παιδιών και από κάτω γράφει “Έφυγαν 13 Απριλίου 2003”. Στο συγκεκριμένο σημείο, τελείται κάθε 13 Απριλίου, Τρισάγιο στη μνήμη τους.
Από το 2016 και κάθε χρόνο, κοντά στην επέτειο του δυστυχήματος, διεξάγεται στο Μακροχώρι αγώνας δρόμου, με συμμετοχή ανθρώπων κάθε ηλικίας από όλη την Ελλάδα (Ενώ έχουν συμμετάσχει άνθρωποι και από άλλες χώρες, όπως η Αλβανία και η Βουλγαρία), ο οποίος ονομάζεται “Δρόμος 21 μαθητών”, όπου στους συμμετέχοντες δίνονται αναμνηστικά μετάλλια και έπαθλα. Μία από τις πλατείες του χωριού μετονομάστηκε σε “Πλατεία 21 Μαθητών”.
Το 2010, εγκαινιάστηκε η Δημοτική Βιβλιοθήκη Μακροχωρίου, η οποία είναι αφιερωμένη στη μνήμη των 21 αδικοχαμένων παιδιών.
Δυστύχημα στα Τέμπη 2003: Μεταγενέστεροι θάνατοι που συνδέονται με την τραγωδία
Στις 3 Ιουλίου 2022, έβαλε τέλος στη ζωή του ο 35χρονος Ανέστης Αντωνόπουλος, ο οποίος ήταν συμμαθητής των παιδιών, είχε τραυματιστεί σοβαρά στο δυστύχημα και είχε νοσηλευτεί για αρκετές μέρες στην εντατική. Ο θάνατός του, έγινε γνωστός μία μέρα μετά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από συμμαθήτρια των παιδιών, στη διαδικτυακή ομάδα “Ένα group για τα 21 αγγελούδια (13-4-2003)”, η οποία είναι αφιερωμένη στα 21 αδικοχαμένα παιδιά.
Μαθήτρια στην τάξη του 2003, η οποία αποδεκατίστηκε από το δυστύχημα στα Τέμπη, ήταν η μητέρα που σκότωσε το βρέφος της στο Μακροχώρι στις 9 Ιανουαρίου 2024. Η ίδια δεν είχε πάει στην εκδρομή αλλά αντιμετώπιζε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, όπως αναφέρει τοπικό μέσο.
Πηγή φωτό: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΕΡΒΕΡΙΔΗΣ/MOTIONTEAM, Eurokinissi
Πηγή: Βικιπαίδεια
