Πολλές φορές ενδεχομένως, έχετε περάσει από το χωριό του Αγίου Βασιλείου, καθώς βρίσκεται πάνω στην κύρια επαρχιακή οδό που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με την Ασπροβάλτα. Παλαιότερα βέβαια, ακόμη περισσότερες, καθώς πριν γίνει η Εγνατία οδός, αποτελεί τμήμα της παλαιάς Εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Καβάλας.
Το χωριό, που απέχει μόλις 27 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, είναι χτισμένο στις νοτιοδυτικές όχθες της λίμνης Κορώνειας, η οποία αποκαλείται και λίμνη Αγίου Βασιλείου, για προφανείς λόγους.
Πολλοί θεωρούν πως ο Αγιος Βασίλειος αποτελεί απλά ένα πέρασμα για να κινηθούν προς τα άλλα χωριά του νομού Θεσσαλονίκης και τη λίμνη Βόλβη που ακολουθεί, ωστόσο αξίζει να κάνετε μία στάση και να γνωρίσετε το χωριό.
Θα ανακαλύψετε πολλούς μικρούς… θησαυρούς και ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον, για βόλτες στη φύση και στη λίμνη, ατελείωτο παιχνίδι στην εξοχή, ποδηλασία και πεζοπορία. Σίγουρα αποτελεί μία καλή επιλογή γι’ αυθημερόν απόδραση από την πόλη.
Ανακαλύψτε τον Πύργο και απολαύστε τη θέα στη λίμνη
Εννοείται πως αν επιλέξετε για μίνι απόδραση τον Αγιο Βασίλειο, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να επισκεφθείτε τον ομώνυμο βυζαντινό Πύργο. Αν είστε δε τυχεροί και ανεβείτε σ’ αυτόν, τότε θα απολαύσετε μοναδική θέα στη λίμνη.
Ο Πύργος του Αγίου Βασιλείου έχει ύψος 15 μέτρα και χρονολογείται τον 14ο αιώνα. Η όψη του είναι εντυπωσιακή και το τοπίο που «ξετυλίγεται» γύρω απ’ αυτόν είναι μοναδικό κάθε εποχή του χρόνου και κάθε στιγμή της ημέρας, δημιουργώντας με το φως του ήλιου υπέροχα χρώματα και εικόνες.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Πύργος και το χωριό πήραν το όνομα τους όταν αφιερώθηκαν στο συγκεκριμένο Αγιο από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Α’ το Μακεδόνα (9ος αιώνας).
Λέγεται πως στράτευμά του με τον ίδιο επικεφαλής, πέρασε χωρίς να το γνωρίζει την παγωμένη λίμνη το χειμώνα, με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη. Οταν ο βασιλιάς αντιλήφθηκε τον κίνδυνο που διέτρεξαν και διασώθηκαν, ευχαρίστησε το Θεό και τον προστάτη Αγιο του.
O Πύργος του Αγίου Βασιλείου βρίσκεται στη νότια όχθη της λίμνης Κορώνειας, απέναντι από την έξοδο ενός οδικού άξονα, ο οποίος διασχίζοντας το βουνό του Χορτιάτη συνέδεε τη Θεσσαλονίκη με το νότιο βραχίονα της Εγνατίας οδού.
Αν και παλαιότερα είχε διατυπωθεί η άποψη ότι αποτελεί τμήμα μιας σειράς οχυρωματικών έργων, που περιέβαλλαν τη Θεσσαλονίκη «δίκην κύκλου», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στις πηγές, πιθανότατα δεν σχετίζεται με την άμυνα της πόλης.
Αυτό που έχει υπερισχύσει σαν άποψη είναι πως η κατασκευή του ενδεχομένως αποσκοπούσε στην προστασία των οικονομικών συναλλαγών που αφορούσαν στην εκτεταμένη αλίευση, τις οποίες μάλιστα τεκμηριώνει και η ύπαρξη ιδιαίτερου εισπράκτορα φόρου της δεκάτης από την αλιεία στα χρόνια της τουρκοκρατίας.
Ο ρόλος του δηλαδή σχετιζόταν με την προμήθειά με αγαθά αλιείας και γεωργίας, που προέρχονταν από τη λίμνη και τη γύρω εύφορη περιοχή. Αλλωστε, σ’ αυτό συνηγορεί και η ίδια η θέση του, επάνω ακριβώς στην όχθη της λίμνης και σε μεγάλη απόσταση από το δρόμο που οδηγούσε και οδηγεί μέχρι σήμερα στη Θεσσαλονίκη.
Διαβάστε και δείτε περισσότερα: Ο Πύργος του Αγίου Βασιλείου στη λίμνη Κορώνεια (ΒΙΝΤΕΟ)
Η Λίμνη Κορώνεια και τα άγρια πτηνά
Ο Αγιος Βασίλειος εκτός από τον Πύργο είναι άμεσα συνδεδεμένος και με τη λίμνη Κορώνεια ή λίμνη Αγίου Βασιλείου. Παρότι τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα αποξήρανσης, αποτελεί αναμφισβήτητα έναν σημαντικό υγροβιότοπο.
Σε συνδυασμό με τη λίμνη Βόλβη, περιλαμβάνεται από το 1975 στη διεθνή συνθήκη προστασίας Ramsar, μαζί με εννέα ακόμα τοποθεσίες εντός της χώρας καθώς και στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας Natura 2000.
Πριν αρχίσει να έχει σοβαρές απώλειες υδάτων καταλάμβανε έκταση 42,5 τ. χλμ. και ήταν η 5η μεγαλύτερη, σε έκταση, λίμνη της Ελλάδας.
Τη δεκαετία του 1950 ήταν από τις πιο παραγωγικές λίμνες της χώρας σε αλιεύματα. Για χρόνια αποτελούσε το σημαντικό εισόδημα για τους ντόπιους, που ασχολούνταν με την αλιεία στη λίμνη. Σήμερα, τα παλιά εγκαταλελειμμένα κτίρια που θα συναντήσετε σίγουρα θα σας δημιουργήσουν ένα αίσθημα νοσταλγίας του ένδοξου παρελθόντος της.
Για να αυξηθεί η στάθμη των υδάτων της λίμνης, έχουν γίνει έργα εκτροπής των νερών από τους χειμάρρους στο Σχολάρι και στα Λαγκαδίκια και όταν υπάρχουν έντονες βροχοπτώσεις, τα πλεονάζοντα νερά των δύο χειμάρρων συγκεντρώνονται στο φράγμα και καθώς η στάθμη των νερών ανεβαίνει, ακολουθούν αντίθετη πορεία στην τάφρο και χύνονται στην λίμνη Κορώνεια. Εχει τεθεί επίσης σε εφαρμογή σχέδιο για την αποκατάσταση του οικοσυστήματος της λίμνης.
Ακόμη αποτελεί έναν πολύ σημαντικό σταθμός μετανάστευσης και παρατήρησης πτηνών, γι’ αυτό μη χάσετε την ευκαιρία να την επισκεφθείτε την κατάλληλη εποχή.
Απολαύστε λοιπόν τη βόλτα σας στη λίμνη και στο πάρκο του Αγίου Βασιλείου, δείτε από κοντά τον Πύργο, πιείτε το καφεδάκι σας και απολαύστε ψαράκι από τη λίμνη και όχι μόνο.
