Η φύση σιγά σιγά «ξυπνάει» και ήδη αρχίζει να βάζει τα… καλά της για να υποδεχθεί την άνοιξη! Κάνοντας αυτή την περίοδο μία βόλτα στην εξοχή και το βουνό θα το διαπιστώσετε ιδίοις όμμασι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι φουντωτοί θάμνοι δενδρολίβανου που συνάντησα σε μία τέτοια εξόρμησή μου, με τα μωβ ανθάκια τους και το ιδιαίτερο άρωμά τους.
Ηταν γεμάτο μελισσούλες, που απολάμβαναν το νέκταρ αλλά και τη γύρη τους. Αλλωστε, για όσους δε γνωρίζουν, το δενδρολίβανο είναι ένα άριστο μελισσοκομικό φυτό. Θεωρώ πως πολλοί έχουν παρεξηγήσει τον αειθαλή αυτόν θάμνο, κυρίως λόγω της μυρωδιάς του, που σε κάποιους αρέσει και σε άλλους όχι, όταν όμως μάθουν την ιστορία και τις ιδιότητές του, πιστεύω πως θα του δώσουν μία δεύτερη ευκαιρία.
Αρχαία Ελλάδα, θρησκεία και παράδοση
Στην αρχαία Ελλάδα θεωρούταν δώρο της θεάς Αφροδίτης στους ανθρώπους… Ο Διοσκουρίδης και ο Οβίδιος αναφέρουν πως το χρησιμοποιούσαν για να κάνουν τα στεφάνια των νικητών των αγώνων μαζί με μυρτιά και δάφνη. Ηταν γνωστό στους αρχαίους Αιγύπτιους, Αραβες και Ρωμαίους, οι οποίοι το χρησιμοποιούσαν ως αρωματικό και το καλλιεργούσαν.
Σύμφωνα με τη λαογραφία ωστόσο, πήρε το όνομά του από την Παναγία, η οποία άφησε το μανδύα της πάνω στο θάμνο. Μέχρι το επόμενο πρωί, τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε «rose of Mary». Στη χριστιανική παράδοση το φυτό έγινε σύμβολο πίστης και ενθύμησης. Την Κυριακή των Βαΐων χρησιμοποιείται μαζί με τον φοίνικα, την ελιά και το φασκόμηλο για τον στολισμό της εκκλησίας και λέγεται ότι ζει 33 χρόνια, όσο διήρκεσε και η ζωή του Χριστού.
Ονομάζεται και «δροσιά της θάλασσας», λόγω της συνήθειάς του να φυτρώνει κοντά στη θάλασσα. Το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιότερα ως λιβάνι γι’ αυτό λεγόταν και λιβανόδενδρο. Το δενδρολίβανο είναι γνωστό ως ροζμαρίνι, αρισμαρί, λασμαρί, δυσομαρίνι. Ανήκει στην οικογένεια φυτών των Χειλανθών, Lamiaceae ενώ η βοτανική του ονομασία είναι ροζμαρίνος ο φαρμακευτικός Rosmarinus officinalis L.
Ελιξίριο ομορφιάς και νεότητας
Το δενδρολίβανο χρησιμοποιούταν από τους αρχαίους Ελληνες σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και γιορτές, σε στολισμούς κτηρίων, ναών ενώ το έκαιγαν και σαν θυμίαμα. Παράλληλα, συνδυάστηκε με την ομορφιά και τη νεότητα, εξ ου και το ότι ήταν δώρο της θεάς Αφροδίτης στους ανθρώπους. Οι μαθητές φορούσαν στεφάνια από δεντρολίβανο στο κεφάλι γιατί έχει διεγερτικές ικανότητες και αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος ενώ διακοσμούσαν με αυτό τα αγάλματα των θεών.
Τον δενδρολίβανο χρησιμοποιούσαν και οι Ρωμαίοι. Πάντα κρατούσαν ένα κλαράκι κατά τη διάρκεια τελετών και θρησκευτικών εορτών, μιας και θεωρείται πως εξασφαλίζει ευτυχισμένη ζωή και ειρήνη. Κατά τον Μεσαίωνα πίστευαν ότι φυτρώνει μόνο του στην αυλή των δίκαιων ανθρώπων, ότι φέρνει καλή τύχη και προστατεύει από τις μάγισσες και τα κακά πνεύματα.
Αναφέρεται ότι αφέψημα δενδρολίβανου, κέδρου και τερβινθίνης ήταν ένα ελιξίριο νεότητας, που ονομαζόταν το νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας. Στα νοσοκομεία παλιά έκαιγαν δεντρολίβανο για να απολυμάνουν τον αέρα. Επίσης, θεωρείται ένα από τα αγαπημένα φυτά του Φενγκ Σούι καθώς λέγεται ότι προάγει τη σωματική και ψυχική ευεξία ενώ βοηθά στον καθαρισμό του αέρα για να κρατήσετε το σπίτι σας χωρίς βλαβερές τοξίνες.
Η πιο γνωστή καλλυντική-φαρμακευτική χρήση του δενδρολίβανου είναι για την περιποίηση των μαλλιών, λόγω της αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας του εκχυλίσματος των φύλλων του στην τόνωση του τριχωτού της κεφαλής αλλά και κατά της τριχόπτωσης.
Οι ευεργετικές του ιδιότητες
Το δεντρολίβανο είναι εξαίρετο διεγερτικό και τονωτικό. Πολύτιμο σε σωματική και πνευματική υπερκόπωση. Είναι χρήσιμο για τους νευρικούς πονοκεφάλους και τις ημικρανίες, τονώνει τη μνήμη ενώ, βοηθά στην αυτοσυγκέντρωση.
Ανεβάζει τη διάθεση και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης ήπιας έως μετρίως σοβαρής μορφής.
Περιέχει συστατικά που μπορούν να επάγουν τη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος, να βελτιώσουν την αιματική κυκλοφορία και τη διαδικασία πέψης καθώς βοηθούν και σε περιπτώσεις τυμπανισμού. Παράλληλα, περιέχει ενώσεις που ασκούν αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της σοβαρότητας των κρίσεων του άσθματος.
Τέλος το δενδρολίβανο διευκολύνει την κυκλοφορία του αίματος, είναι διουρητικό και βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού, γεγονός που το καθιστά θαυματουργό σύμμαχο για καταπολέμηση της κυτταρίτιδας!
Στη βοτανοθεραπευτική χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα ανθισμένα μέρη του και συλλέγεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Από τα φύλλα του δενδρολίβανου εξάγεται ένα υγρό που χρησιμοποιείται στην παρασκευή φαρμάκου για τους ρευματισμούς, για τις διάφορους ερεθισμούς του στόματος καθώς και για το βήχα. Από τους βλαστούς εξάγεται ένα αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία καθώς και με κατάλληλη επεξεργασία στην παρασκευή εντομοκτόνων. Πρέπει να γνωρίζει κανείς τη χρήση του και να αποφεύγει τις υπερβολές.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πρέπει να υπερβάλουμε στη χρήση του γιατί μπορεί να είναι τοξικό και να δημιουργήσει παρενέργειες. Δεν πρέπει να καταναλώνεται από εγκύους, γιατί το φυτό αναφέρεται και ως εκτρωτικό και εμμηναγωγό. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από επιληπτικούς ασθενείς σε μεγάλες ποσότητες. Επειδή δεν έχει μελετηθεί σε παιδιά, δεν συνιστάται για ιατρική χρήση σε άτομα κάτω των 18 ετών. Είναι ασφαλή για κατανάλωση ως καρύκευμα σε τρόφιμα.
Η χρήση του στην κουζίνα
Τα αποξηραμένα φύλλα και άνθη του δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται ευρέως στη μαγειρική. Νοστιμίζει όλα τα κρέατα (κόκκινα και λευκά), τις πατάτες (τηγανητές ή ψητές), τα λαχανικά, το ρύζι και διάφορα αλλαντικά.
Στη ζαχαροπλαστική χρησιμοποιείται κυρίως στα γλυκά του κουταλιού. Εχει ένα ευχάριστο άρωμα που μοιάζει με αυτό του τσαγιού και η γεύση του είναι ελαφρώς πικρή και λίγο καυτερή. Αξίζει να αναφέρουμε πως το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιά στο κρασί για να μην χαλάσει και να του δώσει άρωμα. Το ίδιο και στη φέτα αλλά και στο κάπνισμα των κρεάτων τον χρησιμοποιούσαν για μυρωδιά αλλά και για τις αντί μικροβιακές του ιδιότητες.
Κάποιοι έχουν πει…
Τοποθετώντας ένα σακουλάκι δεντρολίβανο κάτω από το χαλάκι της εξώπορτας, κάθε φορά που εσείς ή κάποιος επισκέπτης μπαίνει στο σπίτι, η αρνητική ενέργεια που τυχόν φέρει επάνω του θα «συλλαμβάνεται» στην είσοδο και δεν θα εισχωρεί στο εσωτερικό του σπιτιού.
Ο Αγάπιος ο μοναχός γράφει-Πόσες χάρες έχει το δενδρολίβανο: Βράσε τα άνθη δενδρολίβανου με νερό, έως να μείνει το μισό και πίνε το νερό εκείνο να σου γιατρεύσει ότι ασθένεια έχεις στα εντόσθια.
Κάψε το ξύλο του και κάνε τα κάρβουνα σκόνη, την οποία βάλε σε ένα κομμάτι ψιλό λινό πανί και τρίβε καλά τα δόντια σου να γίνουν άσπρα και να γιατρευτεί κάθε τους ασθένεια και αν έχουν σκώληκες ψοφάνε.
Βάλε τα φύλλα του στο στρώμα σου, να μην δεις κακό όνειρο.
Στούμπισε τα φύλλα του και βάλτο στην πληγή να την θεραπεύσεις.
Κάνε το ξύλο του αγγείο να τρως από αυτό, να μην σε βλάψει πράμα εναντίον σου.
Αν κάνεις φλασκί από αυτό , δεν χαλά ποτέ το κρασί, αλλά το φυλάει όπως το έβαλες, ούτε σε βλάπτει κανένα φάρμακο πίνοντας από το κρασί εκείνο.
Ετσι να βάλεις στο βαρέλι τα φύλλα του, δεν φοβάσαι να χαλάσει το κρασί.
Αν τα βάλεις στην πόρτα και μέσα σε δύο τρεις μεριές του σπιτιού σου, δεν σε βλάπτει φίδι, σκορπιός, ούτε άλλο ζώο θανάσιμο.
Μάλιστα αν είναι κανένα φίδι σε καμιά τρύπα , κάψε κομμάτι από αυτό εκεί δίπλα και νιώθοντας την μυρωδιά του ή βγαίνει να φύγει ή πεθαίνει.
Οποιος έχει καύση πολλή στο στομάχι και πολλή δίψα, ας το βράσει σε νερό, να το πίνει με χυμό του ρογδιού και άλλες πολλές ασθένειες θεραπεύει θαυμασιώτατα.
Με πληροφορίες από enallaktikidrasi.com, medlabgr.blogspot.com, omorfizoi.gr
